Қазақ Әдебие­ТІ

39
қаң­ғы­бас­ит­ту­ра­лы­жаз­ған­әң­гі­ме­сі­жа­рия­ла­на­ды.­Алай­да­сол­кез­де­гі­идеоло­гияға­
байланысты­ автор­ үл­кен­ дау­ға­ қа­ла­ды.­ Университет­ оқытушыларына­ дей­ін­ ты­ғы­
рық­қа­ ті­ре­ліп­ отыр­ған­да,­ Баққожа­ С.Елу­бай­дың­ бұл­ әң­гі­ме­сі­ зооло­гия­лық­ үр­діс­те­
жа­зыл­ға­нын­дә­лел­деп,­ара­ша­тү­се­ді.
Кі­тап­–­асыл­қа­зы­на­
1.­ Қа­зақ­стан­ жа­зу­шы­ла­ры:­ Анық­та­ма­лық­ /­ Құ­рас­ты­ру­шылар:­ Қам­шы­гер­ Саят,­
Жұ­ма­ше­ва­Қай­ыр­ни­са.­–­Ал­ма­ты:­Ан­арыс,­2009.
2.­ «Қа­зақ­стан­жа­зу­шы­ла­ры:­ХХ­ға­сыр»­/­Анық­та­ма­лық.­–­Ал­ма­ты,­2004.
«Өмір­зая»­ро­ма­ны
Жа зу шы Бақ қо жа Мұ қай
біл гір сая сат та ну шы да бо ла тын.
Жұ ма бай Шаш тай ұлы
1917–1990 жыл дар ара лы ғы Ке ңес өкі ме ті нің өмір сүр ген ке зе ңі ре тін де 
та рих та қал ды. Бұл ке зең де ком му нис тік пар тия деп атал ған бір ға на пар тия 
бол ды. Осы пар тия бү кіл жау ап кер ші лік ті, би лік ті өз қо лы на алып, ха лық ты 
уысы нан шы ғар май ұс та ды. Ке ңес өкі ме ті не, пар тия ның ұс тан ған сая си ба ғы-
ты на қар сы кел ген бір де-бір шы ғар ма жа рық қа шық пай тын, ал қар сы тұр-
ған адам аяу сыз жа за ла нып, құл дық са на ның құр ба ны на ай на лып отыр ған. 
Сон дық тан еш кім бел ше шіп, бұл жүйеге қар сы тұ ра ал май тын. Тәу ел сіз дік 
ал ған нан кей ін бұл ке зең «то та ли тар лық дәу ір» деп атала бас та ды.
Бақ қо жа Мұ қай дың «Өмір зая» ро ма ны сол ке зең де гі ұлт тық мұ ра мыз ды 
та ри хи шын дық тұр ғы сы нан қор ғау ға бар күш-жі ге рін ая ма ған екі адам ның 
ау ыр тағ ды ры ар қы лы дәу ір шын ды ғын та ны та ды. Ро ман «Өмір зая» деп те гін 
ата лып тұр ған жоқ. Өмір зая – бос қа өт кен уа қыт, ал сол уа қыт ішін де құр бан-
дық ғұ мыр де ген ас тар лы ма ғы на жатыр. Шы ғар ма сю же ті Ке ңес өкі ме ті нің 
тап тау рын жүй есі мен он да ғы құл дық са на ға қар сы тұр ған бас кейіп кер – та рих 
ғы лы мы ның кан ди да ты 35 жас та ғы Ая ған Қу атов пен оның ұс та зы – про фес-
сор Ал дияр Ақ па нұлы ай на ла сын да өр би ді. Оқи ға мың тоғыз жүз сексенінші 
жыл дар ды қам ти ды. Ал дияр Ақ па нұлы Ке ңес өкі ме ті ке зін де тый ым са лын-
ған тақырып Ке не са ры хан ту ра лы ең бек жаз ады. Оның шә кір ті Ая ған да осы 
Қалың­қалың­романдардың­дүниеге­келуі,­«Өмірзая»­атты­атақты­романның­Мем­
лекеттік­сыйлыққа­ие­болуы,­«Иірім»­деген­прозалық­дүниесінің­оқырманның­көңілі­
не­барып­қонуы­және­өзі­туып­өскен­өңірі­туралы­жазған­атақты­«Жалғыз­жаяу»­де­
ген­дүниесінің­бәрі­көлемді.­Мұның­барлығы­Баққожаның­қазақ­прозасына­селтеу­сіз­
қызмет­еткені­деп­білемін.
Нұрлан Оразалин

жүктеу/скачать 2,89 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: