Қазақ әдебиетін мектепте оқыту әдістемесінде «Тәуесліздік жылдарындағы қазақ әдебиетін оқыту әдістемесі» мәселелерінің терең талдаулар негізінде жүйеленуі маңызды болып табылады
Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінің тәрбиелік негіздері
жүктеу/скачать 1,05 Mb.
|
әдебиет (копия)
| 1.2 Тәуелсіздік жылдарындағы қазақ әдебиетін оқыту әдістемесінің тәрбиелік негіздері
Елбасы Н.Ә. Назарбаев: «Елімізге бойынаата-бабамыздың ел мен жерге деген сүйіспеншілік қасиеті дарыған, егеменді елімізге аянбай қызмет ететін, ой-өрісі кең, алғыр да жүректі, сауатты да салауатты азаматтар қажет», – деп атап көрсеткені белгілі. Ол азаматтар – бүгінгі мектепте білім алып жатқан оқушылар десек, олардың жан-дүниесінің еліне деген сүйіспеншілікке толы, ой-өрісі кең болуы әдебиет сабағына, оның ішінде тәуелсіздікті жыр еткен әдебиетті оқытумен тікелей байланысты. Қазіргі мектептерде қазақ әдебиетін оқытудың мақсатына айналған ерекше парыз – тәуелсіз елде дүниеге келіп, тәуелсіздіктің саф ауасымен еркін тыныстап өсіп келе жатқан, болашағын осы тәуелсіз елдің болашағымен тығыз байланыстарған өскелең ұрпақтың рухани-адамгершілік қазынасын тәрбиелеп қалыптастыру. Бүгінгі күні мейірімділік, мейірбандылық, патриоттық, қайтарымын күтпейтін жақсылықтар жасау деген асыл қасиеттер адам бойынан көп табыла бермей, оларды өзінің өзінің өмірлік мақсатына айналдырған адамдардың қоғамда «қызық адам екен» дейтін категорияға түсіріліп жатқаны айқын проблема. Осындай жан-жақты жұмыстардың бір арнада жүйелі жоспармен жүргізілуі арқылы оқушылардың өзінің туған тілі мен әдебиетіне, мәдениетіне, тарихына дүниетанымдық көзқарасы қалыптастырылып, жан-дүниесінің қай иірімінен болса да, адамгершіліктің сәулесі табылатындай етіп тәрбиелеуге болады. Қазақстан Республикасының көпұлтты болмысын біртұтас елдік болмысқа айналдыруға қазақ әдебиеті мүдделі, ол құндылықтарды тек қазақ мектебінде ғана емес, қазақ әдебиетін оқытатын қазақстандық барлық мектептерде меңгертуге мұғалімдер мен әдіскерлер өздерінің ғылыми және әдістемелік, тәрбиеші ретіндегі күш-қуатын жұмсауы тиіс. Әдебиетті оқыту барысында оқушыларды экологиялық тәрбиелеу. Біздің қоғамымызда да дүние жүзінде болып жатқан қоғамдық-әлеуметтік үдерістер бел алып отыр. Оның ішінде, атап айтқанда, адамдардың өзін қоршаған ортаға, өзінің ана тіліне, өзінің рухани-адамгершілік дүниесіне салғырттықпен қарау, оларды сақтау мен қорғау туралы білімі мен біліктерінің жеткіліксіздігі күннен-күнге өсіп келеді. Осымен байланысты, экологиялық тәрбиенің қоршаған ортаның экологиясы, ана тілінің экологиясы, адамның рухани-адамгершілік жан-дүниесінің экологиясы деген мәселелері әдебиетті оқытумен, әсіресе, байланысты болуы керек. Эстетикалық тәрбиелеу мәселелері.Оқушыларды эстетикалық тәрбиелеу – оларды шындық болмысқа деген эстетикалық қарым-қатынасты, көзқарасты мақсатты түрде қалыптастыру жүйесі екендігі белгілі. Тәуелсіз еліміздегі ұлттық құндылықтар мен салт-сананың қайта жаңғыруы барысында әдебиеттің аса қуатты рухани байытқыш мүмкіндігін қолдан шығарып алмай, мұғалім барынша мол-мол етіп пайдалана алуы керек. Ақын-жазушыларымыздың еркін елде шығармашылықпен жазылған әдеби шығармаларының өз оқырманына, оның ішінде жасөсіпірімдерге беретін тәрбиелік күші көркем туындының әр сөйлемінен, әрбір сөзі мен сөз тіркесінен көрініп тұратыны анық. Мұғалім өз оқушыларын сол биік пафосты сезімді тани білуге, қазақ тіл мәдениетінің тамаша маржандарын тани және қолдануға баулуы керек. Прозалық шығарманың тәрбиелік әлеуетін танытуда көркем туындының тақырыбын, идеясы мен ондағы негізгі проблеманы айқындап алудың маңызы зор. Оқушыларды тәуелсіздік жылдарында дүниеге келген прозалық шығармаларды саналылықпен талдап оқуға дағдыландыру үшін, оқушылардың «тәуелсіздік» идеясын қастерлі де аса қасиетті ұғым екендігін түсініп, осы түсінікпен өмір сүруге қалыптастыру үшін және оларға көркем мәтінді талдау білік-дағдыларын меңгеруі үшін мұғалім көп жұмыс жасауы тиіс. Олардың ішінде мынадай маңызды амал-тәсілдерді атап көрсету керек. Біріншіден, оқушыларға көркем мәтінді талдау үшін аса керекті құрал және тірек білім болып табылатын әдебиеттану теориясынан, терминдерден толыққанды мағлұмат беру керек. Екіншіден, осы тірек білімдерін көркем мәтінді талдау барысында қолдану тәсілдерін үйрету керек. жүктеу/скачать 1,05 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|