Қазақ халқының қалыптасу кезеңдері Жылдары Оқиғалары ххғ басы Қазақ өлкесінде құрылған «Қоныстандыру қоры»
жүктеу/скачать 27,29 Kb.
|
хронология
|
Қазақ халқының қалыптасу кезеңдері Жылдары Оқиғалары ХХғ басы Қазақ өлкесінде құрылған «Қоныстандыру қоры» қазақтардың жерін тартып алып, қоныстандырушыларға берді. 1902жылы Орынборда тұңғыш маркстік құпия ұйым құрылды. 1905жыл ақпан Орал,Перовск,Түркістан,Шалқар теміржолшылары ереуіл жасады. 1905жыл қазан Перовск,Орал,Павлодарда ірі манифестациялар болды. 1905жыл 15қараша Қарқаралыда 400-дей адам қатысқан үлкен саяси митинг өтті. Басшылары А.Байтұрсынов,Ж.Ақбаев,М.Бекметов. 1905жыл 11 Успенск кен орнында жұмысшылардың ірі ереуілі өтті. «Капиталға Желтоқсан қарсы орыс-қырғыз» одағы құрылды. Басшылары:П.Топорнин, Ә.Байшағыров,С.Неврозов. 1906жыл шiлде Қазалы станциясында митинг өтті. 1906жыл тамыз Ақтөбе станциясында митинг өтті. 1906-1910жыл Стольпин аграрлық реформа жүргізді. 1907-1912жыл 2млн 400мың адам Қазақ өлкесіне қоныстандырылды. 1911жыл мамыр Перовск және Түркістан теміржол шеберханаларының жұмысшалары, «Атбасар мыс рудалары» акционерлік қоғамының кеншілері ереуілге шықты.300-дей адам қатысты. 1913жыл қыркүйек Торғай уезінің Шоқпаркөл көмір кеніндегі жұмысшылар толқуы. 1914жыл Ембі мұнайшыларының ереуілі. 1914жыл «Жетісудағы орыс қоныстарындағы дәулетті топтарды 9қазан қаруландыру туралы» құпия бұйрық щықты. 1915жыл маусым Екібастұз,Байқоңыр көмір кендерінде,Спасск мыс кенінде, Орынбор-Ташкент теміржолында жұмысшылардың қозғалысы бой көтерді. 1916жыл қаңтар Верный,Семей қалалары көтерілді. 1916жыл мамыр Бөкей ордасын,Темір және Гурьев уездерін түелдей көтеріліс қамтыды. 1916жыл Патша өкіметінің «Түркістан мен Дала өлкесінен 19-43жас 25маусым аралығындағы 500мың адамды қара жұмысқа алу туралы» Жарлығы шықты. 1916жыл шілде Халықтың жаппай толқуы Сырдария облысының барша аумағын қамтыды. 1916жыл Верный уезіндегі Ботпай,Шығыс және Батыс Қастек,Ырғайты 7тамыз және Тайторы болыстарының қазақтарының Самса станциасы маңында біріккен бас көтеруі басталды. 1916жыл қыркүйек Лепсі уезінде көтерісшілердің патша әскерлерімен қарулы қақтығыстары орын алды. 1916жыл Зайсан,Өскемен,Қарқаралы,Ақмола,Атбасар уездерінде Қыркүйек-қазан жазалаушылармен қарулы қақтығыстар орын алды. 1916жыл Ақтөбе уезінің көтерілісшілері Қарабұтақ ауылын қоршауға 17қазан алып,келесі күні Көжекел көлі маңында жазалаушы жасаққа шабуыл жасады. 1916жыл Амангелді басқарған 15мың көтерілісшілер Торғай қаласын 23қазан қоршап алды. 1916жыл Патша әскері Семей және Ақмола облыстарындағы көтерілісті қазанның соңы басты. 1916жыл 20 Ырғыз уезіндегі Тәуіп,Аманкөл және Қызылжар болыстарының қараша 6мың көтерілісшілері подполковник фон Розеннің отрядымен шайқасты. 1916жыл Ырғыз уезіндегі Ұлпан стансасында 4мың көтерілісші Фроловтың 22қараша отрядымен соғысты. 1917жыл Қазақтардың 45млн дес. жер тартып алынды. 1917жыл 13 Күйікқопа жерінде болған ұрыстардан кейін жазалаушы отряд қаңтар шегінуге мәжбүр болды. 1917жыл 22-24 Көтерілісшілер Доғалүрпек маңында патша әскерлерінде қарсы ақпан соңғы рет шайқасты. 1917жыл 27 Жазалаушы отряд Доғалүрпек пен Бетпаққараны көтерілісшілердің ақпан қолында қалдырып,Торғай қаласына шегінді. 1917жыл Қазақстанда кеңестер құрыла бастады:Семей,Әулиеата,Петропавл, Наурыз-мамыр Көкшетау,Ақмола,Павлодар,Орал,Өскемен,Атбасар,Түркістан. 1917жыл 21-26 Орынборда болған «Бүкіл қырғыздық» съезде «Алаш» партиясы шілде қалыптасып,басшы органдарын сайлады. 1917жыл 25 Петроградта қарулы көтеріліс басталып,Уақытша үкімет құлады. Қазан 1917жыл Орынборда өткен екінші съезде «Алашорда Үкіметі» құрылды. желтоқсан 1918жыл наурыз Орал казак-орыстары Гурьевте бүлік шығарды. 1918жыл маусым Семейде кеңес өкіметі құлатылды. 1919жыл шілде Қоршауда қалған Орал қаласы азат етілді. 1920жыл қаңтар Доссор мұңай кәсіпшілігі жаудан тазартылды. 1920жыл наурыз Азамат соғысының Қазақстандағы ең соңғы Солтүстік Жетісу Майданы жойылды. 1920жыл 4қазан Қырғыз АКСР-і құрылды. 1920-24жылдар Ел астанасы Орынбор болды. 1921жыл ақпан Жер-су реформасы Түркістанның көптеген аудандарында,Алматы, Қапал,Шымкент,Әулиеата уездерінде жүргізілді. 1922 жыл 30 КСРО құрылды. желтоқсан 1924жыл ақпан Қазақстанда «Сауатсыщдық жойылсын» қоғамының бөлімшесі құрылды. 1924-25жылдар Елге тракторлар әкеліне бастады. 1925жыл Ф.Голощекин билікке келіп, «Кіші қазан» төңкерісін ұсынды. 1925жыл сәуір Қырғыз АКСР-і «Қазақ АКСР-і» юолып өзгертілді. 1927-30жылдар «Түркістан-Сібір» теміржолы жоспарлы уақытынан бұрын аяқталды. 1928жыл «Ірі байлар мен жартылай феодалдардың шаруашылықтарын Тәркілеу туралы» Декрет қабылданды. 1928-32жылдар Бірінші бесжылдық. 1924-29жылдар Республика астаны Қызылордаға ауысты. 1929жылы Астана Алматы болды. 1931жыл 1қаңтар «Түркістан-Сібір» теміржолы тұрақты пайдалануға берілді. 1941-45жылдар Ұлы Отан соғысы. 1947жыл «Карточкалық жүйе» жойылды. 1954-60жылдар Тың игеру жүргізілді. 1985жыл сәуір КОКП ОК Пленумы М.С.Горбачев «Қайта құру» саясатын жариялады. 1986жыл желтоқсан Қазақ жастарының қоғамның демократиялық жаңаруы үшін күресі мен орталықтың өктемдігіне қарсы шығуы. 1990жыл 25қазан Мемлееттік Тәуелсіздік жөніндегі Декларация. 1991жыл желтоқсан Минск қаласында КСРО-ның тарайтындығы жарияланды. 1991жыл 16 Қазақстан Республикасының тәуелсіздегі жарияланды. Желтоқан 1991жылы 21 Алматы қаласында «Тәуелсіз Мемлекеттер Достығы» құрылды. желтоқсан 1992жыл 4маусым ҚР-ның Мемлекеттік Туы мен Елтанбасы бекіттілді. 1992жыл қыркүйек Қазақтардың алғашқы «Дүниежүзілік құрылтайы» өтті. 1992жылы 11 Қазаұстанның Мемлекеттік Әнұраны бекітілді. жетоқсан 1993жылы 15қараша Ұлттық валютамыз айналымға енгізілді. 1993жыл 28қаңтар Қазақстанның алғашқы Конституациясы қабылданды. 1995жыл 30тамыз Екінші Конституция қабылданды. 1998жыл 6мамыр ҚР Презинденттінің «ҚР астанасы Ақмола қаласының атауын Астанадеп өзгерту» жөніндегі жарлығы. 1999жыл Астана ЮНЕСКО шешімімен «әлем қаласы» атағын алды. 2002жыл 23қазан Түркістандағы дүниежүзі қазақтарының екінші құрылтайы. 2005жыл қаңтар Ресей Федерациясының және Қазақстанның мемлекеттік Шекараны делимитациялау жөніндегі Меморандумға қол қоюы. 2011-12жылдар ҚР-ның Ислам Конфренциясы Ұйымына төрағалақ етті. 2012жыл 27шілде- Лондон олимпиадасы болып өтті.Қазақстан спортшылары 205 12тамыз ұлттық командаларының ішінде 12-ші орынды иеленді. 2018жыл 12 тамыз Ақтау қаласында Каспий маңы мемлекеттері басшыларының Бесінші саммиті өтті. жүктеу/скачать 27,29 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|