1. ХІІ-ХІІІ ғасыр (Майқы би, Аяз би). Бұл кезеңнің ерекшелігі, қазақ халқы үшін шешендік өнердің бастау алуы болып табылады. Халық ішінде «Түмен сөздің түбі бір, түп атасы Майқы би» деген сөз қалған.
2. ХІV-XVI ғасыр (Жиренше шешен мен Асан қайғы заманы). Бұл екі тұлғаны әр қазақ азаматы біледі. Жерұйықты аңсаған Асан қайғы және өнеге мен өмірлік ұстанымға толы. Жиренше шешеннің сөздері тарихта мәңгі қалмақ. Жоғарыда айтылған екі дәуір шешендерін қазақ «Ел құрасқан шешендер» дейді. Себебі, бұл дәуірлерде Қазақ елі атты мемлекет жаңа құрылып жатқан болатын. Сол замандарда мемлекеттің нығаюы мен гүлденуіне себепкер болған, осы бір жезтаңдай, батыр шешендеріміз болған екен.
