Қазақ тілі және әдебиеті ббб курстық жұмыс Оқу пәнінің атауы: Тақырыбы
жүктеу/скачать 99 Kb.
|
курсовой
- Бұл бет үшін навигация:
- Курстық жұмыстың міндеттері
- Курстық жұмыстың зерттеу нысаны мен дереккөзі.
- Курстық жұмыс құрылымы
| Курстық жұмыс мақсаты: жазушымыз Шерхан Мұртазаның роман жанрындағы "Қызыл жебе" (роман-хамсасы) атты күрделі шығармасының көркемдік және танымдық сипаттарын саралау. Жазушының романдағы Тұрар бейнесін суреттеудегі өзіндік ізденістері мен шеберлігін, көркем образдар жасаудағы әдісін зерттеу.
Курстық жұмыстың міндеттері: - Романдағы Тұрар бейнесінің ерекшелігіне тоқтала отырып, негізгі идеясын, тақырыбын ашу -«Қызыл жебе» романының көкейкестілігін, маңызы мен көркемдік мәнін саралау; -осы роман арқылы қаламгердің өзіне тән суреткерлік қырларын ашып, негізгі сипаттарына тоқталу, қаламгерлік ерекшелігіне баға беру; -роман жазу барысында автор ұстанған идеялық бағыт-бағдарды саралай отырып, оны жүзеге асырудағы көркемдік-тілдік шеберлікті айқындау; -Ш.Мұртаза қазақ әдебиеті тарихынан алар өзіндік орны бар, ұлттық әдебиетіміздің дамуына үлес қосқан тұлға екеніне баға беру. Курстық жұмыстың зерттеу нысаны мен дереккөзі. Зерттеу нысанына Ш. Мұртазаның "Қызыл Жебе" роман-хамсасы алынды. Курстық жұмыстың жазылу әдісі – жинақтау, жалпылау, талдау, салыстыру, саралау, тұжырымдау. Курстық жұмыс құрылымы: Жұмыс кіріспеден, екі тараудан, бірнеше тараушадан, қорытындыдан, пайдаланылған әдебиет тізімінен тұрады. 1.Ш.Мұртаза романдары 20-ғасырдың 1960-70жылдары қазақ әдебиетіндегі қазақ прозасы дамып,өркендеді.Ел басына кеклген ауыртпашылық,аумалы-төкпелі қиын кез яғни қазақ қоғамындағы алуан аласапыран жылдар қазақ әдебиетінде,соның ішінде қазақ прозасында кең көрініс тапты.Сол прозаға үлес қосқан тарихи тұлғалардың бірі-Шерхан Мұртаза.Шерхан Мұртазаның қаламынан туған шығармашылық міне бүгінде ғасырлық деңгейге көтерілді. Қазақстан Республикасының Тұңғыш призиденті,Н.Ә.Назарбаев: «Шерхан Мұртаза бүкіл ғұмырын төл әдебиетіміз бен мәдениетіміздің дамуына арнаған біртуар азамат. Шерхан Мұртаза қазақ журналистерінің бірнеше буынын тәрбиелеген ұлттық баспасөздің биік бәйтерегі еді. Қашанда әділдік пен ақиқаттың алдаспаны болғаны үшін қара сөздің зергері, шындықтың шырақшысы атанған Шерхан Мұртазаны халқы «Шерағаң» деп қадір тұтты. Сонау Теміртаудағы еңбек жолымның тікелей куәсі болған ол Тәуелсіз мемлекеттің іргесін қалаған жылдарда да жанымда жүріп, елді ілгерілету ісіне зор үлес қосты. Шерхан Мұртазаның қазақ руханиятындағы орны мен жарқын бейнесі ешқашан ұмытылмайды деп сенемін»-деп өз бағасын берген. Жалпы, Ш.Мұртазаның болмысында сан түрлі қасиеттер бар. Сонымен қатар, ол әдебиеттің бірнеше жанрында еңбек етіп, қалам тартты. Ең алдымен Шерхан – теңдесі жоқ қаламгер. Қай жерде де – әдебиетте де, баспасөзде де, қиын да жауапты қайраткерлік, қоғамдық жұмыстарда да Шерағаның өз орны бар, қайталанбас, қайсар да өжет үні бар. Қазіргі таңда біздер Ш.Мұртазаның бейнесінен қазақ халқының аяулы перзенті, халқы үшін қайраткерлік, күрескерліктің ұлы үлгісін көрсеткен Тұрар Рысқұлов тұлғасын танығандай боламыз. Қазақ елінің ел болып, ұлттық идеалогиясының қалыптасып, дамыған мемлекетке айналуы жолында аянбай қызмет жасай білген, бір емес бірнеше сала мен қызметті игеріп, тарихи құндылықтарды дәріптеп, әдебиетті дамытқан, баспасөзді қарыштатып, драматургияны кемелдендірген, публицистиканы қару қылып, газетті өрісі ете білген, қазақы философияны нықтап, ұлттық болмыстың қалыптасуына ықпал жасаған Шерхан Мұртаза тұлғасы – әмбебап екендігі ешқандай да дау тудырмайтыны сөзсіз ақиқат. «Шерағаң жөнінде желіп өтіп, желпініп кетіп сөз айту - әбестік. Тұрар көкесінің кемелдігі мен кемеңгерлігіне, Бауыржан ағасының батырлығы мен даналығына қанығып өскен Шерағаң халқына дәл сол арыстарша қызмет етудің үлгісін көрсетті. Шерхан – қайраткер, Шерхан – қаламгерге есті қазақ бас исе керек. Солай болып та жүр, аузы дуалы ағаларымыздың Шерханды қазақтың төлқұжатына балағаны әмбеге аян. Халқы оны қатты қадірлейді. Оның бағындырған ең биік шыңы – осы». Шерхан Мұртаза-көрнекті және дарынды адам. Ол қиын тағдырдың адамы. «Мен екі қанатта өмір сүрдім», - деді Шерхан Мұртаза бір сұхбатында. «Бұл қанаттар - журналистика және жазу. Мен бастан кешкендердің бәрін өз шығармаларымда бейнеледім. Мен жұмыс тәжірибемді орыс тілінен қазақ тіліне аударудан бастадым. Мен қырғыз жазушысы Шыңғыс Айтматовтың барлық шығармаларын қазақ тіліне аударғанымды мақтан тұтамын. Мен романдарымды түнде жаздым, баспаханадан газеттің сигнал нөмірін күттім, ол көбінесе таңертең ғана әкелінді [2,49 б.]. Ш.Мұртаза көркем прозадағы тұңғыш туындысы «Табылған теңіз» повесімен (1963 ж.) жазушылықтың босағасын аттады. Ол ең танымал үш қазақстандық басылымның бас редакторы болды: «Жалын», «Жұлдыз» және «Қазақ әдебиеті». Ол сондай-ақ Қазақстанның телевизия және радио хабарларын тарату жөніндегі мемлекеттік комитетінің төрағасы қызметін атқарды. «Құрылысшы даку» очерктерінің алғашқы жинағы 1958 жылы жарық көрді. Шерхан Мұртаза –«Қара Маржан» («Черная жемчужина») және «Қызыл жебе» («Красная стрела») романдарының, «Сталинге хат» («Сталинге хат») және «Бесеудин хат» («Письмо пяти человек») пьесаларының авторы Оның шығармалары әлемнің көптеген тілдеріне аударылған. Оның кітаптары жас жесірдің қиын өмірі, жүздеген әйелдер өмірі, интернаттық нанның дәмі туралы, оны оқушылардың бірі күндіз жастықтың астына жасырып, түнде сирек жеді. Бұл әңгімелердің бәрі оның өмірінен алынған. Өйткені, бұл балалар үйі, аштық, ұжымдастыру, соғыс, соғыстан кейінгі күйреу және қиыншылықтар мен қиыншылықтардан кейін халықты біртіндеп қалпына келтіретін адамдардың ұрпағына жатады. Өмірдің барлық қиындықтарына қарамастан, Шерхан Мұртаза оптимист, мейірімді, жанашыр, жанашыр, бейбіт, адал және еңбекқор адам болып қала берді [1, 24б.]. жүктеу/скачать 99 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|