2.Мәтінді оқыңыз.
Шілдехана – жаңа туған нәрестенің құрметіне жасалатын той. Дастарқан жайылып, жастар домбыра тартып, ән салып, ұлттық ойындар ойналады. Шілдехана думаны болса, сәби сергек, қызықты сүреді деген сенім бар.
Тапсырма: 1. Септік жалғауындағы сөздерді анықтаңыз.
Сәби сөзінің синонимын табыңыз
Септік жалғауы кестемен танысыңыз.
Септіктер атауы
|
Сұрақтары
|
Жалғаулары
|
Атау с.
|
Кім? Не?
|
|
Ілік с.
|
Кімнің? Ненің?
|
-ның, -нің, -дың,-дің, -тың, -тің.
|
Барыс с.
|
Кімге? Неге?
|
-ға, -ге, -қа, -ке.
|
Табыс с.
|
Кімді? Нені?
|
-ды, -ді, -ты, -ті.
|
Жатыс с.
|
Кімде? Неде?
|
-да, -де, -та, -те
|
Шығыс с.
|
Кімнен? Неден?
|
-дан, -ден, -нан, -нен,-тан, -тен.
|
Көмектес с.
|
Кіммен? Немен?
|
-мен, -бен, -пен.
|
Сөздерді сәйкестіріңіз.
4. Сөйлемдерді аяқтаңыз
2 – сабақ
Бала тәрбиесі бесіктен
Мәтінді оқыңыз.
Тұсау кесу – сәби тұра бастағанда, тез жүріп кетсін деп, ала жіп есіп, екі аяғын тұсап, сүрінбей жүретін адамға тұсауын кестіріп, баланы қолынан ұстап, тез- тез жүгіртеді. Оған қуанысып, шашу шашылып, дастарқан жасалып, «тұсаукесер» кәдесі беріледі.
Тапсырма: Септік жалғауындағы сөздерді табыңыз.
Кестемен танысыңыз.
Барыс септігінің жалғауы
|
Дауысты дыбыс
|
Жуан
|
Жіңішке
|
Қатаң
б, в, г,д
|
-қа
|
-ке
|
дауысты дыбыс
үнді
ұяң
|
-ға
|
-ге
|
Тәуелдік жалғауы
3 – жақ
|
-на
|
-не
|
Тәуелдік жалғауы
1 және 2 - жақтары
|
-а
|
-е
|
Табыс септігінің жалғауы
|
Дауысты дыбыс
|
Жуан
|
Жіңішке
|
1.Қатаң
2.б, в, г,д
|
-ты
|
-ті
|
1.Үнді
2. ж,з.
|
-ды
|
-ді
|
Дауысты дыбыс
|
-ны
|
-ні
|
Тәуелдік жалғауының 3 жағы
|
-н
|
-н
|
Қажетті қосымшаны жалғаңыз.
Әжем ........... барды.
Бізді кеше ................ шақырды.
4 модуль
1 сабақ
Ұлттық киімдер
1. Танысу, оқыңыздар
2. Мәтінді оқыңыз.
Қосым бос болса, достарыммен бірге мұражайға барғанды ұнатамын. Себебі онда өзіңді басқа әлемде жүргендей сезінесің. Қазақ халқына тән ұлттық киім үлгілерін, қару-жарақтар, халықтың тұрмыстық заттарын көріп, таңғаласың.
Ұлттық киімдерде өю-орнекпен әшекейленген.Қару жарақтар көз алдымызға батырларды елестетеді. Асыл тастан жасалған білезік, жүзік, моншақ, шашбау-қазақ қыз-келіншектерінің әшекей бұйымдарын көресің. Оның жанында ғы сәукеле, камзол, кебістер- бәрә-бәрі ел қорғауға аттанған батырларды ң жолын күткен сұлу бойжеткендерді көз алдыңа әкеледі.
Одан әрі жүрсең, алдыңнан киіз үй шығады. Ішіне кірсең, кесте тіккен келіншек, ақжаулықты әже және бесіктегі жас сәбидің дауысы құлағыңа келгендей болады.
Тапсырма. Мәтін бойынша сұрақтар құрастырыңыздар.
Тәуелдік жалғауы бар сөздерді теріп жазыңыздар.
3. Сөздерді мағынасын жұптастарыңыздар
1. ұста □ киім тігетін шебер
2. зергер □ аяқ киім тігетін шебер
3. тігінші □ асыл тастан әшекей бұйымдар жасайтын шебер
4. етікші □ темірден заттар жасайтын шебер
4. Сөздерді сәйкестендіріңіз.
5. Төмендегі сөздерге сын есімдерді қосып, олармен сөз тіркестерін құрандар
Сын есім + зат есім
Үлгі: тон- жылы тон, ұзын тон, қалың тон, ...
2 сабақ
1. Сөйлесуді толықтырыңыз.
Қыста күн салқындайды, адамдар қалай киінеді?
Адамдар ..... киінеді.
Басына не киеді?
......... тымақ, малақай киеді.
Адамдар үстіне не киеді?
...... ....... тон, ішік киеді.
Аяғына ... ....?
Аяғына мәсі, пима, .... киеді.
2. Көп нүктенің орнына тиісті сөздерді қойыңыз
Киім тігу үшін ...., ......, ......, ..... ...... керек. Әр түрлі ...., ....., ..... тігемін. Тіккен киімдерімді ....., ..., .... сыйлаймын.
Қажетті сөздер:
3. Сұраққа дұрыс жауап жазыңыздар.
- Мен қандай матадан тігілген киімді киесіз?
- Мен тігілген киімді киемін.
Шыт мата неден жасалады?
Қандай матадан тігілген киімдер оңай үтіктеледі?
........... тігілген киімдер оңай
Үтіктіледі.
4. Кестені қолданыңыз.
|
|
|
Соңғы дыбыс
|
Жуан
|
Жіңішке
|
Дауысты дыбыс
ж,з
й,л,р,у
|
-дан
|
-ден
|
м,н,ң
тәуелдік жалғаудың 3 жағы
|
-нан
|
-нен
|
б,в,г,д
қатаң
|
-тан
|
-тен
|
5.Төмендегі сөздерді дұрыс орналастырыңыз.
1)
тігілген
мақтадан
маған
киімдер
ұнайды
2)
3)
4)
5)
3-сабақ
1. Мәтінді оқыңыз.
Мен жақында киім дүкеніне бардым. Қыста киетін етік және қолғап сатып алдым. Менің пальтомның түсі әдемі. Досым сәнді пальто мен құлақшын сатып алды. Анама мейрамға шәлі сатып алдым. Әпкеме жемпір алдым. Қарындасыма жасыл көйлек сатып алдым. Оған жасыл түсті жарасады.
Тапсырма: Мәтінге сұрақ- жауап құрастырыңыз.
Мәтіннен барыс, ілік септігіндегі сөздерді табыңыз.
2.
Қажетті қосымшаны тауып жазыңыз.
Сіз әдетте сәнді киімді қайда киесіз?
Сөздердің аудармасын табыңыз.
Достарыңызбен бөлісу: |