Тақырып аясында өз ойын білдіріп, оның себебін дәлелді түсіндіруде, мәтін деректерін қолданып, шешен сөйлеуде, көпшілік алдында сөйлеу мәдениетін сақтауда қателеседі.
Тақырып аясында өз ойын білдіріп, оның себебін дәлелді түсіндіреді, мәтін деректерін қолданып, шешен сөйлейді, көпшілік алдында сөйлеу мәдениетін сақтайды.
«Еңбек нарығы және сұраныс. Шешендік сөздер» бөлімі бойынша жиынтық бағалау
Оқумақсаты
11.2.7.1
11.3.4.1
11.4.5.1
БАҚ, энциклопедиялық, ғылыми-көпшілік, ғылыми еңбектерден деректерді ала білу, сілтеме жасау, дәйексөз келтіру жолдарын білу
қажетті ақпараттарды орынды қолданып, көтерілген мәселе бойынша өз ойын дәлелдеп эссе жазу (дискуссивті эссе, аргументативті эссе)
мәтін және мәтін үзінділері деңгейінде тыныс белгілерін қолдана білу
Бағалау критерийі
Білімалушы Дереккөзден алған деректер мен дәйексөздерге сілтеме жасап қолданады
Қажетті ақпаратты қолданып, көтерілген мәселе бойынша аргументативті эссе жазады
Мәтін деңгейінде тыныс белгілерін дұрыс қолданады
Тапсырма 1. Мәтінді оқыңыз. «Еңбек нарығына сай мамандық таңдау маңызды» тақырыбында өз ойыңызды білдіру үшін мәтіннен қажетті дәйексөздер мен деректерді іріктеңіз.
Мамандықтар мазмұны өзгеруде
Елімізде сұранысқа ие мамандықтар тізімі өзгерді. Жастар жұмыссыз қалмаудың қамына кірісті! Елімізде сұранысқа ие мамандықтар тізімі түбегейлі өзгерді. Абитуриенттер бұрын көштің басын бермей келген заңгер, есепші қызметтерінен бас тартып, көлік жөндеуші, дәнекерлеуші, электрик мамандықтарын таңдауға кіріскен. Бұл біз үшін қуантарлық жағдай. Өйткені елімізде дәл осы салалардағы кәсіби кадрлар тапшы. Ал таңдауы кеңседе отыратын «таза» қызметке түскендердің жұмыс таппай тентіреп жүргендерін абитуриенттер түсінсе керек.
Таңнан кешке дейін кеңседе отыру енді сәнде емес. Биылғы сұранысқа ие мамандықтар тізімі соның дәлелі. Бұрын көштің басын құқықтану, есеп және аудит мамандықтары бермей келсе, қазір «тазадан» гөрі «қара» жұмысқа қызығушылық артқан.
Бірінші орында емдеу ісі мен бастауыш сыныптарға білім беру қызметтері тұр. Құқықтану үздік үштікке кіргенімен, оны таңдаған жастар 5 жыл бұрынғы көрсеткішке қарағанда 2 есеге азайған. Есеп және аудит саласы бойынша да жағдай осындай. Ал автокөліктерге қызмет көрсету, жөндеу және пайдалану мамандығы сұранысқа ие бестікке еніп, аналитиктердің өзін таң қалдырып отыр. Оның оқуына 10 мың талапкер түскен.
Машина жөндеуші болуды жөн көргендердің бірі – алматылық Еламан Әбінәлі. Жаны қалаған істің қыр-сырын меңгеріп алған соң, ол өзінің көлік жөндеу орталығын ашпақ. 2- курс студенті мамандық таңдауда қателеспегеніне сенімді.
ЕламанӘбінәлі,Алматыэлектромеханикалықколледжініңстуденті: - Қазіргі кезде автокөліктердің неше түрлері шығып жатыр. Оларға көптеген техникалық қызметтер көрсету керек. Бұл салада көп оқыған мамандар жоқ. Көбі жаңағы заңгер деген сияқты мамандықтарды оқиды.
Биыл слесарь, электрик және дәнекерлеуші қызметтеріне де қызығушылық күрт артыпты.
Осылайша, жастардың талғамы сұранысқа сәйкес келіп отыр. Аталған мамандық иелерінің бізде тапшы екенін айта кетейік. Ал биылғы көрсеткіш осындай мамандарды даярлайтын оқу орындары үшін жағып тұр.
Былтыр, мысалы, бізде бар-жоғы 612 бала болатын. Биыл қазір баланың саны 695. Биылғы жылдың қорытындысы бойынша біздің түлектердің 72 пайызы жұмысқа орналасты.
Осылайша, дипломы бар жастар жұмыссыз сенделмейтін болды. Бұған дейін, олар аталған салаларда айлықсыз қаламыз деп қорыққан. Енді түлектер де, ата-аналар да көлік жөндеуші, дәнекерлеуші сынды мамандықтардың келешегі зор екенін түсініпті.
АзаматҚасымбеков,finprom.kzаналитигі:
Абитуриенттер бізге қандай мамандардың шын қажет екенін ұғына түсті. Олардың бұл салаларға бет бұруына «Нәтижелі жұмыспен қамту және жаппай кәсіпкерлікті дамытудың 2017-2021 жылдарға арналған бағдарламасы» да әсер еткен.
Десе де болашақ заңгерлер мен есепшілер де жұмыссыз қалмасына сенімді. Сарапшылардың мәліметінше, биыл тоғызыншы сыныпты бітірген түлектер колледждерге көптеп ағылған. Қазір мұндай білім ордаларында жалпы саны 169 мың адам оқиды. Ал бұған дейін бәрі керісінше болатын. Яғни колледжде білім алушылар саны жыл сайын 5 пайызға кеміп отырған еді.
Іріктеген дәйексөздер мен деректерге сілтеме жасай отырып, ПОПС формуласы негізінде өз ойыңызды түйіндеңіз.
Менің ойымша... Себебі...
Оған мынадай дәлелдер келтіремін...
Осыған сәйкес мынадай шешімге келдім...
Жағдаятты негізге алып, «Қалаған мамандығыңды таңдасаң, ол сенің өмірлік хоббиіңе айналады» деген тақырыпта дискуссивті эссе жазыңыз. Тыныс белгілердің дұрыс қойылуына назар аударыңыз.
Жағдаят Кешкі ас үстінде отбасыңызда мамандық таңдау тақырыбы қозғалды. Сіз бүгінгі заманның сұранысына ие мамандықтар туралы ақпаратпен бөлісіп, өз таңдауыңыз туралы шешіміңізді айттыңыз. Сіздің таңдауыңыз ата-анаңыздың көңілінен шықпады. Сіз өз шешіміңізде қалдыңыз, ал олар өз пікірлерін өзгерте қоймады.
