Қазақ тілі сабағында оқушыларғА Ғылыми жоба жаздыру барысында жиі кездесетін қателіктер
жүктеу/скачать 62,27 Kb.
|
жоба жазудағы қателер
| ПЕДАГОГИКА ЖƏНЕ ПСИХОЛОГИЯ - ПЕДАГОГИКА И ПСИХОЛОГИЯ
№1, 2014 - Шала жазылған жобаның басты кемшілігі – тақырып дұрыс ашылмай тұрады, ондай жұмыстың тақырыбы мен ішкі мазмұнының сəйкессіздігі бірден байқалады. 2. Жұмыстың құрылымын білмеу. Əдетте ғылыми жоба жазар алдында оның кіріспе, негізгі бөлім, қорытынды деген үш бөліктен тұратыны жайлы жалпылама пікір- ден басқа, болашақ жұмыстың қандай болуы керектігі жөнінде нақты болжамдар аз болады. Бұл көпшілік жағдайда жұмыстың тео риялық, практикалық тарауларының арасын дағы тепе- теңдіктің бұзылуына алып келеді. Дұрысында негізгі бөлімді 2 тарауға бөліп, бірінші тарауда тақырыптың теориялық жа- ғын, екінші тарауда оқушының өзіндік ізденіс- терін көрсететін практикалық мəселелерді қарастырған дұрыс болады. Əрбір тарау өз ішінде бірнеше тармақтарға бөлінеді. Мыса- лы: «Алғашқы қазақ газеттері тіліндегі қо- ғамдық-саяси лексика» тақырыбындағы жұ- мысқа төмендегідей жоспар құруға болады: КІРІСПЕ I ҚАЗАҚ БАСПАСӨЗІНІҢ ТАРИХЫ Қазақ газеттерінің тарихы Алғашқы қазақ газеттерінің қоғамдық- əлеуметтік қызметі ГАЗЕТ ТІЛІНДЕГІ ҚОҒАМДЫҚ-САЯСИ ЛЕКСИКА Қоғамдық-саяси лексиканың семантикалық сипаты Қоғамдық-саяси лексиканың термин ретін- де тұрақталуы ҚОРЫТЫНДЫ ПАЙДАЛАНҒАН ƏДЕБИЕТТЕР 3. Ғылыми жұмыстың логикасын дұрыс түсінбеу. Ғылыми жұмыс жазуды жаңадан бастаған адамдар жиі жіберетін қателік. Ал шын мəнінде ғылыми жұмыстың басты логикасы − жұмыстың болжамын (гипотеза) нақтылап алудан жəне оны ғылыми-теориялық тұрғыдан негіздеуден тұрады. Болжам дегеніміз – таң- дап алынған тақырыпты толық зерттеп шық- қан кезде қол жеткізетін соңғы нəтижені ал- дын-ала сезу, түйсіну деген сөз. Айталық, жоғарыдағы жұмыстың болжа- мын былай деп алуға болады: «Егер қазақ газеттерінің қоғамдық-əлеу- меттік қызметін саралай отырып, газет лекси- касындағы қоғам мен саясатты танытатын сөздерге жан-жақты лексикалық талдау жа- салса, онда əдеби тілде болып жататын түрлі тілдік құбылыстар мен заңдылықтардың бола- шақтағы даму бағыт-бағдарын айқындауға мүмкіндік туады». 4. «Кіріспе» бөліміне дұрыс көңіл бөлмеу. Көп жағдайда «Алдымен жұмысты жазып алайын, кіріспені соңынан жаза салуға бола- ды», «Жұмыс дайын болсын, кіріспені кейін жазамыз» деген пікірлерді естиміз. Бұлай ой- лау – ең басты қателік. Адам алдына нақты қандай мақсат қой- ылғанын, қандай міндеттерді шешуі керек екенін білмей тұрып, жұмысты дұрыс жаза алмайтыны белгілі. Сондықтан кіріспені ал- дымен дайындап алмау жұмыстың созылып кетуіне, орынсыз шатасуларға алып келеді. Сонымен, кіріспе алдымен жазылуы ке- рек. Бұл, əрине, оны кейін мүлде өзгертуге болмайды деген сөз емес. Жоба жазушы өзін соңғы мақсатты болжамы, мақсат, міндеттерін ең əуел бастан дұрыстап нақтылап алса, оның жұмыс істеуі əлдеқайда жеңілдейді. Əсіресе жұмыстың мақсаты айқын болуы тиіс. Ол ең алдымен қолжетімді болуы керек. Егер жұмыстың мақсаты «Зерттеу…», деп берілсе, оған қол жеткізу үшін шексіз уақыт қажет болады. Жұмыстың мақсаты мен міндеттерін дұрыс жаза алмау да жиі кездесетін қателердің бірі. Ал дұрысында, жұмыстың мақсаты оның тақырыбымен, міндеттері тиісті тараулар мен тармақтарының атауларымен сəйкес келуі қажет. Мысал ретінде, жоғарыда ұсынған жос- парға сəйкес жұмыстың мақсат, міндеттерін атап көрсетсек: Жұмыстың мақсаты: Ұлттық баспа- сөзіміздің қара шаңырағы «Егемен Қазақстан» газеті тілі арқылы газет лексикасындағы қоғам мен саясатты танытатын сөздердің қолданыс аясы мен өзіндік ерекшеліктерін көрсету. Осы мақсатты іске асырып, ғылыми тұжы- рымдармен негіздеу үшін мынадай міндеттер қойылды: 187
жүктеу/скачать 62,27 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|