Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің

1. 
   Жоспарлаудың негізгі кезеңдері мен мазмұнын біледі.
   
2. 
   Математикалық әдістерді қолдана отырып, қажетті экономикалық есептеулер жүргізеді.
   
3. 
   Кәсіпорынның негізгі экономикалық көрсеткіштерін анықтайды.
   

1. 
   Әлемдік экономиканың даму тенденциясын біледі.
   
2. 
   Мемлекеттің «жасыл» экономикаға өтуінің негізгі міндеттерін біледі.
   
3. 
   Жалпы ішкі өнім мен жалпы ұлттық өнімді есептеудің негізгі әдістерін біледі.
   

1. 
   Кәсіпкерліктің мақсаттарын, даму факторлары мен шарттарын біледі.
   
2. 
   Қазақстандағы кәсіпкерлік қызметтің заманауи ұйымдастырушылық-құқықтық формаларын біледі.
   
3. 
   Кәсіпкерлік қызметтің жетістігін анықтайтын факторларды біледі
   
4. 
   Бизнес жоспарды құру негіздерін біледі.
   

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде меңгеруі қажет: қызметкердің еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғау құқығын реттейтін Қазақстан Республикасының Конституциясының, "Еңбек Кодексінің" негізгі ережелерін; еңбекті қорғау туралы заңнаманы; мемлекеттік басқару, қадағалау және бақылау саласындағы еңбек қауіпсіздігі мен еңбекті қорғауды; орман шаруашылығындағы еңбек қауіпсіздігі және еңбекті қорғау бойынша ұйым қызметін; жарақат алу, тергеу және жазатайым оқиғаларды есепке алуды игеруі тиіс.

1. 
   Қауіпсіздік техникасы ережелерін біледі.
   
2. 
   Қауіпсіздік техникасы бойынша бастапқы нұсқаулықты өткізеді.
   
3. 
   Қауіпсіздік техникасының талаптарын орындайды
   

1. 
   Ұйым қызметіне таралатын еңбекті қорғаудың мемлекеттік нормативтік талаптарынан тұратын заңдармен өзгеде нормативтік құқықтық актілерді біледі.
   
2. 
   Еңбекқорғаусаласындақызметкерлердіңқұқықтарыменміндеттерінбіледі.
   

1. 
   Еңбек гигиенасымен өндірістік санитарияның сұрақтарын біледі.
   
2. 
   Жұмыста арнайы киіммен жеке қорғаныс құралдарын қолданады.
   
3. 
   Жарақаталғандарғадәрігергедейінгікөмеккөрсетеалады.
   
4. 
   Өзінің кәсіптік қызметінде санитарлық нормалармен қағиданы қолдана алады.
   

1. 
   Қауіпсіз еңбекті қамтамасыз ететін, өндірістік жабдықтармен өндірістік процестердің қауіпсіздік жағдайының сұрақтарын біледі.
   
2. 
   Жұмыстарды қауіпсіздік техникасын ескере отырып (орманшаруашылық, ағашдайындаушы, үшін тұқымдармен жемістерді жинау және өңдеу бойынша, көліктік) орындайды.
   
3. 
   Қауіпті өндірістік фактормен қауіпті аймақты анықтай біледі.
   

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде меңгеруі қажет: дербес компьютерді қолданудың негіздері; Microsoft Windows ортасындағы жұмыстардың интерфейсімен негіздері; MicrosoftOffice ортасындағы интерфейспен жұмыс.

1. 
   Дербес компьютердің құрылымын білу.
   
2. 
   Заманауи компьютерлік бағдарламаларды білу.
   
3. 
   MicrosoftOffice бағдарламасы пакетінің көмегімен түрлі құжаттарды өңдеу үшін компьютерлерді практикалық тұрғыдан қолдана алады.
   
4. 
   Бағдарламаларды орнатып, файлдарды мұрағаттап, принтерді орнатып, антивирус бағдарламалармен жұмыс жасай алады.
   

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде меңгеруі қажет: мемлекеттік стандарттарға, сондай-ақ орманды жайластыру бойынша жоспарлы-картографиялық материалдарды дайындау кезінде қабылданған форматтардың негізгі сызбалары; сызба сызықтары; орманды жайластыруда қабылданған жоспарлы-картографиялық материалдардың ауқамы; сөздердегі әріптерді, сандардағы цифрларды, сөздер мен жолдар арасындағы қашықтықты жазу тәсілдері; орман жайластыру, топографиялық жоспарларды және карталардың жоспарлы-картографиялық материалдарына арналған шартты белгілер мен таңбалар; таксациялық сипаттамасы; аралас жерді пайдаланушыларды сипаттау, шартты таңбалар мен өзге де жазбалар.

1. 
   Планшетті оқиды.
   
2. 
   Планшеттерге өзгерістер енгізеді.
   
3. 
   Орман екпелерінің жоспарын оқиды.
   
4. 
   Орман шаруашылығы кәсіпорнындағы карта-сызбадағы бағыты біледі.
   
5. 
   Абристі жүргізеді.
   

1. 
   Техникалық сызбаларды, нобайларды және кескіндерді орындау қағидасын білді.
   
2. 
   Қарапайым техникалық сызбаларды, нобайларды және кескіндерді қол және машиналық графикада орындай алады.
   
3. 
   Жергілікті жердің жоспарын, желтармақтарын қол және машиналық графикада орындай алады.
   

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде меңгеруі қажет: түсіру суреттерін орындау принципі мен әдістері, қателіктер теориясының негізгі мәліметтері, сызықтық өлшемдер, өлшем таспалары, бусольды суретке түсіру, теодолитті суретке түсіру, дала жұмыстары, теодолитті суретке түсірудің материалдарын өндеу, алаңдарын анықтау, алаңдарды анықтаудың механикалық және аналитикалық тәсілдері, алаңдарды есептеу жолдары; нивелирлеу және аэрофототопографиялық түсірім туралы түсініктің болуы; орманды жайластыру кезіндегі суретке түсіру-геодезиялық жұмыстарды ұйымдастыру; геодезиялық жобалау және орманды жайластыру объектілерін болмысын шығару; бусольды суретке түсіру; жергілікті жердің жоспарын құрастыру; ағаш кесетін орынды бөлу бойынша абристі жүргізу; орман ағашын кесетін жердің болмысын көрсету.

1. 
   Суретке түсіру жұмыстарының принципін білу.
   
2. 
   Суретке түсіру жұмыстарының әдістерін білу.
   
3. 
   Қателіктер теориясының негізгі мәліметтерді білу.
   
4. 
   Есептеуді дұрыс жүргізе білу.
   

1. 
   Өлшеу лентасы қондырғысын және оны компарирлеуді білу.
   
2. 
   Өлшем лентасының қашықтығын өлшеу.
   
3. 
   Буссолль қондырғысын және оны тексеруді білу.
   
4. 
   Азимут пен румбты анықтау.
   
5. 
   Орамдық желіге байланыстыруды орындау.
   

1. 
   Орман ағашын кесетін жердің болмысын көрсету.
   
2. 
   Ағаш кесетін орынның, байқау алаңының арбисін жүргізу.
   
3. 
   Планшеттерге өзгерістер енгізу.
   
4. 
   Орманнан объектілерді таба білу.
   

1. 
   Түрлі әдістермен алаңдарды анықтай алу.
   
2. 
   Алаңдарды анықтау ретін білу.
   
3. 
   Ағаш кесетін орынның алаңын, таксациялық телімді түрлі тәсілдермен анықтау.
   

1. 
   Теодолитті суретке түсіру туралы және оны өндіру туралы түсінігінің болуы.
   
2. 
   Алаңдарды нивелирлеп өндіру туралы түсінігінің болуы.
   
3. 
   Аэрофототопографиялық суретке түсіру туралы түсінігінің болуы.
   

1. 
   Барлау жұмыстарын жүргізе білу.
   
2. 
   Жерге балл бекіте білу.
   
3. 
   Жерге барлау жұмыстарын жүргізе білу.
   
4. 
   Румба және ұзақ желілері жоспарын жасай білу.
   
5. 
   Планшеттерді оқып қажетті нысандарды таба білу.
   
6. 
   Орман ағашын кесетін жердің болмысын көрсете білу.
   

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде: өсімдіктердің морфологиясы, өсімдіктердің анатомиясы, өсімдіктердің көбеюі, өсімдіктердің физиологиясы және өсімдіктерді жүйелендіру бойынша білімді меңгеруі тиіс.

1. 
   Сабақтардың құрлысын, тамырын, жапырағын, гүлін, ұрықтарын білу.
   
2. 
   Генеративті ағзаларды білу.
   
3. 
   Вегетативті ағзаларды білу.
   
4. 
   Гүлді өсімдіктерге морфологиялық талдау жасай алу.
   

1. 
   Өсімдік жасушасының құрылымын білу.
   
2. 
   Өсімдіктің тіндерін білу.
   
3. 
   Қылқан жапырақты және жапырақты ағаштардың сабақтарының құрылысын білу.
   
4. 
   Ағаштардың жылдық қабаттарын есептей алу.
   
5. 
   Тамырдың анатомиялық құрылымын білу.
   
6. 
   Жапырақтың анатомиялық құрылымын білу.
   
7. 
   Биологиялық микроскопты жұмысқа дайындау және пайдалана алу.
   
8. 
   Қарапайым препараттарды дайындай алу.
   
9. 
   Дайын препараттарды пайдалана алу.
   

1. 
   Өсімдіктердің көбеюін білу.
   
2. 
   Өсімдік қауымдастықтарындағы вегетативті көбеюдің рөлін білу.
   
3. 
   Өсімдіктерді вегетативті тәсілдермен көбейте білу.
   

1. 
   Өсімдік жасушаларының физиологиялық негіздерін білу.
   
2. 
   Хлорофиллдің химиялық табиғатымен қасиеттерін білу.
   
3. 
   Өсуімен дамуы туралы түсінігінің болуы.
   
4. 
   Қоршаған ортаның ішкі факторларының өсімдіктің физиологиялық процесіне әсерін анықтап, талдай алу.
   
5. 
   Өсімдіктердің қолайсыз орта жағдайына, құрғақшылыққа, аязға, қысқа, газға төзімділігінің тұрақтылығы туралы түсінігінің болуы.
   
6. 
   Өсімдіктерді топырақты және минералды қоректендіру туралы түсінігінің болуы.
   

1. 
   Өсімдіктердің жүйесі туралы түсінігінің болуы.
   
2. 
   Өсімдіктер эволюциясының негізгі кезеңдері туралы білу.
   
3. 
   Жүйелік санаттарын (таксондарын) білу.
   
4. 
   Жиынтықты белгілері бойынша сыңар ұрықты және екі ұрықты өсімдіктерді айыра алу.
   
5. 
   Өсімдіктерді сипаттай алу.
   
6. 
   Анықтамалармен жұмыс істей алу.
   
7. 
   Практикада өсімдіктердің жүйесі туралы білімін қолдана білу.
   
8. 
   Қазақстанның Кызыл кітабына енгізілген өсімдіктердің түрлерін білу.
   

2. Анықтаушы арқылы шөпті өсімдіктер гербариінде анықтау.

3. Жергілікті аймақтың негізгі арамшөптерін жинап анықтай білу.

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде меңгеруі қажет: желмен кептірілген өнімдерді, топырақтың механикалық құрамын анықтаудың қарапайым әдістерін, топырақтың органикалық бөлігін, топырақтың морфологиялық белгілерін, топырақтың құнарлығын, Қазақстанның топырағын; ең басты минералдарды анықтай алу; топырақтың морфологиялық белгілерін анықтай алу; топырақтың механикалық құрамын анықтау.

1. 
   Ең басты минералдар мен тау жыныстарын білу.
   
2. 
   Топтамасы бойынша минералдар мен тау жыныстарын анықтай алу.
   
3. 
   Желмен кептіру туралы түсінігінің болуы.
   
4. 
   Жел және су эрозиясы тигізетін зиянды білу.
   

1. 
   Топырақ түзілу процесі туралы түсінігінің болуы.
   
2. 
   Топырақтың минералды бөлігін білу.
   
3. 
   Қарапайым тәсілдермен топырақтың механикалық қасиеттерін анықтай алу.
   
4. 
   Топырақтың органикалық бөлігін білу.
   
5. 
   Қарашірік туралы түсінігінің болуы.
   
6. 
   Топырақты құнарландыру үшін қарашіріктің мағынасын білу.
   
7. 
   Топырақтың негізгі физикалық қасиеттерін білу.
   
8. 
   Топырақтың морфологиялық белгілерін білу.
   
9. 
   Топырақтың көкжиектерін сипаттай алу.
   
10. 
    Минералды тыңайтқыштардың мөлшерін есептей алу.
    
11. 
    Топырақтың құнарлығын арттыру жолдарын білу.
    

1. 
   Топырақтың табиғи көптүрлілігі туралы түсінігінің болуы.
   
2. 
   Топырақтың көлденең және тікзоналдығы туралы түсінігінің болуы.
   
3. 
   Қазақстанның қаратопырақты сипаттамасын білу.
   
4. 
   Қазақстанның талшынды аймағының сипаттамасын білу.
   
5. 
   Топырақтың эрозиясымен күрес шараларын білу.
   
6. 
   Сұр-қоңыртопырақтың сипаттамасын білу.
   
7. 
   Қоңыр топырақтың сипаттамасын білу.
   
8. 
   Сұр топырақты жердің сипаттамасын білу.
   
9. 
   Интразоналды топырақтар туралы түсінігінің болуы.
   
10. 
    Интразоналды топырақтар, оларды қолдану және олардың құнарлығын жоғарлату жолдары туралы түсінігінің болуы.
    
11. 
    Таулы аудандардың топырағын білу.
    
12. 
    Қазақстанның топырағын және оларды пайдалануды білу.
    
13. 
    Өзен бойындағы топырақтарды білу.
    
14. 
    Топырақтың картасын оқи алу.
    

1. 
   Топырақ бөлімдерін орната білу.
   
2. 
   Топырақ көкжиектерін анықтай білу.
   
3. 
   Карбонаттар қатысын анықтай білу.
   
4. 
   Топырақ картасын оқи білу.
   
5. 
   Топырақтың механикалық құрамын далалық әдіс арқылы анықтай білу.
   

Білім алушылар модульді зерттеу кезінде: орман энтомологиясы мен фитопатологиясы, аңдар мен жануарлар биологиясы бойынша, орманды қорғау әдістері мен техникасы бойынша білімді меңгеруі тиіс.

1. 
   Табиғатты қорғаудың құқықтық негіздерін білу.
   
2. 
   Ластану көздерін білу.
   
3. 
   Табиғатты қорғау саласындағы заңдарды, нормативтік-құқықтық актілерді қолдана алу.
   

1. 
   Жәндіктердің экологиясын білу. Жемістермен тұқымдар зиянкестері; отырғызылатын материалдар; қылқанжапырақ кеміргіштермен жапырақ кеміргіш зиянкестер; діңдік зиянкестердің; сүректің техникалық зиянкестері.
   
2. 
   Оларға зиян және пайда әкелетін жәндіктердің жаппай таралуының себептерін білу.
   
3. 
   Жәндіктерді анықтай алу.
   
4. 
   Анықтағыштармен, жәндіктер атласымен, анықтамалық әдебиетпен жұмыс істей алу.
   

1. 
   Өсімдік ауруларының себептерін білу.
   
2. 
   Ағаш және бұтақты тұқымдардың ауруларын білу.
   
3. 
   Жемістер мен тұқымдардың ауруларын, отырғызылатын материалды, жүйке-обырлық және тамырлық ауруларды білу, сабақтар мен тамырлардың шірікті аурулары, қоймалар мен құрылыстардағы ағаштар құрамының бұзылуын білу.
   
4. 
   Жемістер мен тұқымдардың ауруларын, отырғызылатын материалды, жүйке-обырлық және тамырлық ауруларды білу, сабақтар мен тамырлардың шірікті аурулары, қоймалар мен құрылыстардағы ағаштар құрамының бұзылуын анықтай алу.
   
5. 
   Анықтағыштармен, анықтамалық әдебиеттермен, ағаш ақауларының атласымен жұмыс істей алу.