- 194 -
4. Дүрі жауһар данасы,
Ҽркімнің Алла панасы.
Жан біткенге несібе –
Дҽрияның аққан саласы...
Үзінді ХІХ ғасырдағы ұлт азаттығы үшін күрескен
хан-батырлар
туралы тарихи жырлардың қайсысынан алынған?
А. Нысанбай жырау: «Кенесары-Наурызбай».
В. Ығылман ақын: «Исатай-Махамбет».
С. Мұсабай жырау: «Жанқожа батыр».
D. Шортанбай ақын: «Ақжолтай – Ағыбай батыр».
Е. Жүсіпбек қожа: «Қисса Наурызбай тҿре».
5. Осылардың қайсысы ХІХ ғасырда шыққан басылым емес?
А. Д. Бабатайұлы: «Ҿсиетнама».
В. «Түркістан уҽлаятының газеті».
С. Қ.Досмұхамедұлы: «Исатай-Махамбет».
D. Шортанбай ақын: «Бала зары».
Е. «Дала уҽлаятының газеті».
6. М.Ҽуезов «Ҽдебиет тарихы» атты еңбегінде «Тарихтың дҽл
суретімен толығырақ танысам деген кісі болса,
қазақ тілінде
шыққан Қалел Досмұхамедұлының «Исатай-Махамбет» жырының
басына жазылған баяншысы мен
Қошмұхамбет Кемеңгерұлының
«Қазақ тарихынан» деген еңбегін қарап ҿтсін демекпіз», – деп
жазған. Осындағы Қ. Досмұхамедұлының еңбегі қашан,
қайда
жарияланған?
А. 1924. Орынбор.
В. 1920. Қазан.
С. 1922. Қазан.
D. 1925. Ташкент.
Е. 1926. Мҽскеу.
7. Тҿрт жасына
келгенде,
Арыстандай хан ұлы шарқ ұрды.
Жеті жасқа келгенде,
Патшаны сүйтіп мақтады, –
- 195 -
деп басталатын Байтоқ ақын ҿлеңінен қандай тарихи шындықтың
кҿркем бейнесін кҿреміз?
А. Батырдың ер жету кезеңдерінің бейнесі.
В. Ұлт тҽуелсіздігі, ел намысын кҿтерген елбасы бейнесі.
С.Дербес ел билеушісінің бейнесі.
Д. Сатымсақ ел билеуші бейнесі.
Е. Тҽуелсіз ел ханының бейнесі.
8. Махамбеттің «Тарланым» ҿлеңі қай ҽдеби үлгі-ҿрнекпен
шығарылған?
А. Фольклорлық жоқтау үлгісі.
В. Жыраулар толғауларындағы арнау үлгісі.
С. Тарихи жырлардағы сюжетті эпика үлгісі.
Д. Ақындар поэзиясындағы реализм үлгісі.
Е. Шығыс ҽдебиетіндегі діни қиса үлгісі.
9. Палуан жолбарыс секілді
Алысқанды алып ұрған білегім
Қамалаған жаудан қайтпаған-
Қарсы біткен жүрегім!
Ертеден
кешке дейін зарласам,
Бермей ме екен құдайым,
Біздей тарыққан ердің тілегін?!
Махамбеттің ел мұңы мен қайғысын ұлтжанды ақынның ҿз
кҿңіл-күйімен астастыра отырып, оптимистік рухта түйіндеп
суреттейтін біртұтас романтикалық
сипаттағы элегиялық осы
туындысы қай ҿлең?
А. «Ұлы арман».
В. «Қақақулап шақырмай».
С. «Тілек».
Д. «Жайықтың бойы кҿк шалғын».
Е. «Толғау».
10. Қазақ ҽдебиетіндегі алғашқы реалистік поэмалардың бірі
«Жетім қыз» поэмасының авторын ата.
А. Дулат Бабатайұлы.
В. Ығыман Шҿреков.
С. Кҿкбай Жанатайұлы.