110
-
3,0 % дейін жеткізілді, соның нәтижесінде жоңышқа көк балаусасының
өнімі 420-650, жүгерінікі - 850-1000 ц/га жетті.
ФБР кірісі бойынша өнім деңгейін есептеу әдістемесі.
ФБР кірісі
бойынша өнім деңгейін есептеу үшін тепе-тендік (теңдестік)
формуласын қолданады. Тепе-тендіктің (баланс) формуласы кіріс және
шығыс болігі мынадай:
Q
фбр
х К
фбр
= Ө
қ
х К
қ
х 100, мұнда,
Q
фбр
- өсімдіктің өсіп-жетілу кезеңіндегі ФБР кірісі, кДЖ/га;
К
фбр
– ФБР пайдалану коэффициенті (ПӘК),
%;
Ө
қ
- абсолютті құрғақ биомасса өнімі, кг/га;
К
қ
– бүтін өсімдіктің құрғақ зат өнімінің калориялығы, кДж.
Тепе-тендіктің (баланстың) кіріс бөлігі дақылдың өсіп-жетілу
кезеңіндегі оны егістікпен пайдалануын ескере отырып (К
фбр
) 1 га
келетін ФБР-ін түсуі (К
дж
), шығыс бөлігі 1 га егістікте өсімдіктер
биомассасы мен жинақталған энергия мөлшері (Ө
қ
хК
қ
) (кДж).
Мұндай жағдайда өнім деңгейін тепе-теңдіктен шығарып мынадай
формуламен есептеуге болады:
100
*
*
Кќ
K
Q
Ґќ
ФБР
ФБР
, мұнда
Ө
қ
–абсолюттық құрғақ зат өнімі, кг/га;
Q
фбр
- өсімдіктің өсіп-жетілу кезеңіндегі ФБР кірісі, кДЖ/га;
К
фбр
– ФБР пайдалану коэффициенті (ПӘК), %;
К
қ
– бүтін өсімдіктің құрғақ зат өнімінің калориялығы, кДж.
Есеп шығарудың үлгісі.
Жүгері сүрлемге.
Бастапқы көрсеткіштер: Кфбр - 0,6%,
Qфбр - 8,8 млрд.кДж, К - 15600 кДж/кг. Бастапқы көрсеткіштерді формулаға еңгізіп
қорытындысын шығарамыз.
га
кг
кг
кДж
га
кДж
Ґќ
/
3385
100
*
/
15600
%
6
,
0
*
/
10
*
8
,
8
9
, немесе 33,8 ц/га құрғақ зат өнімі, немесе
169 ц/га көк балауса өнімі.
Жоңышқа жем – шөпке (суармалы жерде және үш шабыс өнімін алғанда
).
Бастапқы көрсеткіштер: Кфбр - 2 %, Qфбр -12,5 млрд.Кдж, К - 21750 кДж/кг.
Бастапқы көрсеткіштерді формулаға еңгізіп қорытындысын шығарамыз:
га
кг
га
кДж
га
кДж
Ґќ
/
11494
100
*
/
21750
2
*
/
10
*
5
,
12
9
, немесе 115 ц/га құрғақ зат өнімі.
Сонымен, жүгері егістігі 0,6% ПӘК пайдаланған жағдайда құрғақ зат өнімі 3385
кг/га, немесе 33,8 ц/га, немесе 169 ц/га көк балауса өнімі, жоңышқа егістігінде Кфбр
2% -11494 кг/га, немесе 115 ц/га құрғақ зат (пішен) қалыптасады. Есеп жолын дұрыс
111
шығарылғанын тексеру үшін 30 бетте көрсетілген Кфбр байланысты мүмкін өнім
деңгейін салыстырып анықтауға болады.
Әр түрлі дақылдардың көк балауса массасының өсіп-жетілу кезеңіне байланысты
нақты ылғалдылығы 65-тен 85 % - ға дейін өзгеруі мүмкін, ал құрғақ зат массасы
35-тен 15% - ға дейін, бірақ та есеп шығаруға орташа көрсеткішті - 20% алуға
болады.
Достарыңызбен бөлісу: