Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғылым комитеті
жүктеу/скачать 1,5 Mb.
|
treatise187525
- Бұл бет үшін навигация:
- КОГЕРЕНЦИЯ ТЕОРИЯСЫ
- КОГНИТИВИЗМ
| КОГЕН Герман (1842–1918) неміс философы. 1876–1912 ж.ж. Марбург қаласында тұрған. Наторп сияқты К. де марбург мектебінің негізін қалаушылардың бірі. К. бойынша, ойлау идеяны ойлау ретінде, ал болмыс ойлау пәні ретінде тепе-тең, бірдей. Шындықтың (нақтылықтың) ешқандай да метафизикалық негізі жоқ. Тәжірибе үрдісі дегеніміз зат қалыптастыру процесі. Кез-келген ғылымның (философияның да) тәсілдік символы – математика. К. пікірінше, Канттың моралі «Ежелгі өсиет» моралі. Сондықтан, мемлекет – ең басты мақсат емес, ол жеке адамдардың моральдық дамуын ұйымдастырушы және гуманистік идеалды жүзеге асырушы құрал. Құдай – барлық идеялардың ортасы, ол – ақиқат идеясы.
КОГЕРЕНЦИЯ ТЕОРИЯСЫ (өзара байланыс). К. қағидасы барлық өмір сүріп тұрған денелер өзара байланыста болады деген тұжырымды басшылыққа алады. Онтологияның когеренттік заңы әртүрлі қабаттардың категориялары арасында бар байланысты көрсетеді. К. – факторлар психологияда ерекше қаралады. Ес бөлімдері өздерінің ұқсастығымен, кеңістік және уақыттық жақындығымен, симметриялы орналасуымен және т. б. ерекшеленеді, осының арқасында олар межеленген қабылдаумен бірігуі мүмкін. Қазіргі психологияның айтуынша, К-тілік факторларының объективті қасиеттері мен белгілері әртүрлі байланыстардың қалыптасу- ына тікелей себепкер болады. КОГНИТИВИЗМ (лат. – білім, таным). ХХ ғ. 50-жылдарында пайда болып, көптеген пікірталастар тудырды. К. – қоршаған орта, қоғам және адамның өзі туралы қалыптасқан ғылыми білімнің жаңа деректерге, ақпа- раттарға, ғылыми жаңалықтарға қайшы келуінен туындайтын интел- лектуалды қақтығыс. Қақтығыстың нәтижесінде пайда болған дискомфорт пен шиеленісті шешу жолдарын көрсететін концепциялар пайда болды. Олар қақтығыстан шығу үшін әртүрлі шараларды ұсынды: зерттеуші жаңа ақпаратты мойындамайды, не одан қашқақтайды; немесе шындығында ешқандай да қайшылық жоқ деп өзін-өзі сендіреді; немесе қайшылықтарды келістіруге тырысады немесе өзінің көзқарасын сақтау үшін әртүрлі шараларға барады. Дискомфорт айналып келгенде ескі біліммен жаңа білім арасындағы «қашықтық» ретінде тек таным процесінің өзінде ғана шешіле алады. Дискомфорттың шешілуі бар білімді эвристикалық қайта құрылымдау арқылы жаңа ақпаратты түсінуге бағытталғанда ғана мүмкін болады. КОЛЛИЗИЯ (лат. collіsіo – қақтығыс) – қарама-қарсы күштердің, көзқа- растардың, ұмтылыстардың, мақсаттардың қақтығысын білдіретін термин. Көркем К. – көркем шығармадағы кейіпкерлердің, ондағы оқиға шиеле- жүктеу/скачать 1,5 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|