Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі ғылым комитеті


Әдебиет: «Таң» журналы, 1925, №1–4, С. Негимов., М. Жармұхамедұлы



бет105/390
Дата30.11.2023
өлшемі1,5 Mb.
#194144
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   390
Байланысты:
treatise187525

    Бұл бет үшін навигация:
  • БЭКОН
Әдебиет: «Таң» журналы, 1925, №1–4, С. Негимов., М. Жармұхамедұлы.
XVIII–XIX ғ. қазақ ақындарының шығармалары. – А., 1962.


БІРЛІК – қандайда бір әлеуметтік бүтіннің құраушы элементтері ара- сындағы өзара қарым-қатынасты, өзара ықпалды байланысты талдауға негізделе отырып, қоғамдық өмірдің дамуының бүгіні мен ертеңін анықтау- ды көздейтін әлеуметтік философиялық категория. Б. – қоғамның ішкі тұтастығы мен тұрақтылығын, оны құраушылардың өзара үйлесімділігі мен жарасымдылығын, қауымдық ынтымақтастық пен татулықты, әлеуметтік бүтіннің мықтылығы мен қуаттылығын анықтайтын және оларға негіз бо- латын тұғырнамалық мазмұн. Түркілік Б. философиясына зейін аударсақ, Орхон-Енисей жазбаларында Тоныкөктің (646–731 жж.) түркі қағанатының ішкі тұтастығын ел Б.-не тиянақтағанын байқауға болады. Оған жазбадағы:
«…Менің ақылгөй Тоныкөктің ой-пікірін тыңдады да айтты… Мен оған ақылдылық ағайын және даңқ ағайын ретінде бағындым» – деген жолдар кепіл. Күлтегін (684–731 жж.) де түрік қағанатындағы «інілі-ағалының дауласқанын, бекті халықтың жауласқанын» көріп күйзеліп, өзіне: «Біз не үшін күрестік? Мемлекетіміздің құрып бара жатқанын көру үшін бе?» – деп сұрақ қойып, түркі халқының бірлігін сақтап, тату-тәтті болып Б-те өмір сүруге шақырады.


БЭКОН (Bacon) Роджер (1214 ж.ш., Ұлыбритания, Ильчестер – 11.06.1292, Оксфорд) ағылшын философы, жаратылыстанушы, францис- калық монах. Оксфорд ун-ін бітіргеннен кейін сонда оқытушы болып істеді. 1277 ж. астрологияны қорғағаны үшін франциска орденінің қуғындауына ұшырады. Б. абстрактылы әрі негізсіз теориялық болжамдарды сынға алды.
«Үлкен еңбек» (Opus majus), «Кіші еңбек» (Opus minus), «Үшінші еңбек» (Opus tertium) деп аталатын шығармалардың авторы. Б-ның пікірінше, ақиқатты тану, білім және жат жерлер мен белгісіз халықтарды зерттеу тәжірибеге негізделуі керек.
Нақты тәжірибеге негізделген білім принципін ұстана отырып, Б. оп- тика мен механиканы («практикалық геометрияны») дамытуды насихат- тады, математиканы барлық ғылымдардың «есігі мен кілті» деп есептеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   101   102   103   104   105   106   107   108   ...   390




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет