Білім беру ұйымдарының саны
|
Оның ішінде
|
Қалалық мектептер
|
Ауылдық мектептер
|
Т және КББ ұйымдары
|
Ақмола
|
12
|
3
|
8
|
1
|
Ақтөбе
|
11
|
4
|
6
|
1
|
Алматы
|
27
|
5
|
21
|
1
|
Атырау
|
8
|
5
|
2
|
1
|
ШҚО
|
14
|
6
|
7
|
1
|
Жамбыл
|
13
|
4
|
7
|
2
|
БҚО
|
8
|
3
|
4
|
1
|
Қарағанды
|
14
|
7
|
5
|
2
|
Қостанай
|
11
|
4
|
6
|
1
|
Қызылорда
|
12
|
5
|
6
|
1
|
Маңғыстау
|
8
|
5
|
2
|
1
|
Павлодар
|
8
|
4
|
4
|
-
|
СҚО
|
9
|
2
|
7
|
-
|
ОҚО
|
44
|
14
|
28
|
2
|
Астана қ.
|
6
|
4
|
-
|
2
|
Алматы қ.
|
13
|
12
|
-
|
1
|
БАРЛЫҒЫ
|
218
|
87
|
113
|
18
|
PISA-2012 зерттеуі қатысушыларының айтарлықтай үлесі қазақ тілінде оқитындардың 61%-ын құрады, оның ішінде 3234 мектеп оқушылары және 18 Т және КББ ұйымдарынан 288 студент.
Ең аз қатысушылар Солтүстік қазақстан облысының мектеп оқушылары болып табылады. Қарағанды облысынан көп қатысқандар техникалық және кәсіби білім беру ұйымдарының студенттері болып табылады.
PISA-2012 халықаралық салыстырмалы зерттеуінде 15 жас шамасындағы мектеп оқушыларының математикалық сауаттылығына баса назар аударылды. Бұл дегеніміз тест тапсырмаларының 2/3 бөлігінің математикалық ойлау деңгейін анықтауға және логикалық тапсырмаларды шешу барысында математикалық терминдерді қолдануға, математикалық түрде ойлауға және тапсырмаларды шешудің қалыпсыз әдістерін қолдануға бағдарланғандығын көрсетті.
Зерттеудің статистикалық мәліметтері ақпараттық базасының талдауы білім алушылардың математика бойынша тест тапсырмаларды орындау пайызы Қазақстан бойынша орта есеппен алғанда 41%-ды құрайтынын көрсетті.
Оқушылардың жаратылыстану ғылымдары бойынша сауаттылығын қалыптастыру деңгейін анықтауда жаратылыстану ғылымдары бойынша білімдерін шынайы жағдайларда қолдана алу қабілеті бағаланды. Халықаралық емтиханның қатысушыларының шешімдерді тұжырымдау және оларды растайтын немесе теріске шығаратын дәлелдемелер табу қабілетін көрсету қажеттілік тудырды.
Қазақстандық білім алушылардың жаратылыстану бойынша PISA-2012 халықаралық тестін орындауының орта пайызы 40% құрады. Аталмыш көрсеткіш математика нәтижесімен салыстырғанда 1%-ға төмен.
PISA-2012 тест тапсырмаларының жалпы санының 17% -ы 15 жас шамасындағы білім алушылардың оқу сауаттылығын анықтауға бағытталған тапсырмалардан тұрады.
Оқырман құзыреттілігі жазбаша мәтіндердің мазмұнын білімді және қоғам өміріне белсене араласу мүмкіндігін дамыту үшін қолдану мақсатында мәнін түсінуді тұспалдайды. Мұнда мәтінді түсінумен байланысты біліктер бағаланды. Сонымен тестілеу қатысушылары жалпы бағдар бойынша өз біліктерін және оның толық мағынасын ұғынуды мәтін мазмұнында көрсетулері керек еді. Бұдан басқа, ақпаратты табу және мәтінді түсіндіру бойынша функционалдық сауаттылық бағаланды.
Жалпы сынақта қазақстандық білім алушылар 393 ұпайға ие болды. PISA-2012 тест тапсырмаларын орындау пайызы 38% құрады [19].
Жалпы, PISA-2009 және PISA-2012 салыстырмалы деректері 8-кесте және 5-сурет материалдарында көрініс тапты.
Сонымен қатар алынған позициялардың мәнділік коэффициенті анықталды,мұнда көрсеткіштердің өсім коэффициенттерінде оқу сауаттылығы бойынша теріс мән байқалады. Бірақ математикалық және жаратылыстану ғылымдары бойынша сауаттылығына қатысты қазақстандық мектеп оқушылары өз рейтингісін 0,1 және сәйкесінше 0,13 көтерді.
8-кесте – PISA–ғы Қазақстан рейтингісі жөнінде мәліметтер
Пәндер
|
Рейтинг
|
Рейтинг мәнділігінің коэффициенті
|
Рейтингтегі өсімнің коэффициенті
|
2009 жыл
|
2012 жыл
|
2009 жыл
|
2012 жыл
|
оқу
|
65 ішінде 59
|
65 ішінде 63
|
1,1
|
1,03
|
-0,07
|
математика
|
65 ішінде 53
|
65 ішінде 49
|
1,23
|
1,33
|
+0,1
|
жаратылыстану
|
65 ішінде 58
|
65 ішінде 52
|
1,12
|
1,25
|
+0,13
|
5-сурет – PISA-дағы Қазақстанның нәтижелер динамикасы
Сонымен қатар алынған позициялардың мәнділік коэффициенті анықталды,мұнда көрсеткіштердің өсім коэффициенттерінде оқу сауаттылығы бойынша теріс мән байқалады. Бірақ математикалық және жаратылыстану ғылымдары бойынша сауаттылығына қатысты қазақстандық мектеп оқушылары өз рейтингісін 0,1 және сәйкесінше 0,13 көтерді.
2009 және 2012 жылдардағы қатысушы мемлекеттер саны (65 мемлекет) өзгеріссіз қалғандықтан, Қазақстанның көрсеткіштер динамикасын анықтауды тура мәндерде көрсетуге болады (6-сурет).
Егер PISA-2009 Қазақстан үшін көңіл көншітпейтін қорытындылар жасаса, онда PISA-2012 қатысу нақты бір жағымды қозғалыстарды көрсетті. Сонымен бірге алынғани нәтижелер ЭЫҰД бойынша орташа көрсеткішьерден төменірек.
6-сурет – PISA-дағы Қазақстанның нәтижелер динамикасы
Жалпы, біздің мектеп оқушылары мықты пәндік, дәлірек айтсақ, айғақтық білімдер алады, алайда оларды өмірлік жағдайларда қолдану дағдыларына ие бола бермейді.
Қазақстан үшін келесі аса маңызды қадам PIRLS (Progress in International Reading Literacy Study) халықаралық зерттеуіне қатысу болып табылады.
PIRLS – бұл бастауыш мектеп оқушыларының мәтінді оқу және түсіну сапасын зерделеу бойынша халықаралық зерттеу, 5-жылдық цикл бойынша (2001, 2006, 2011, 2016) жүргізіледі, оқу, стратегия және оны практикада қолдану бойынша оқушылардың оқу жетістіктерін бағалауға, бастауыш мектеп оқушыларының мәтінді оқу және түсіну деңгейін салыстыруға, білім берудің ұлттық жүйесінің айырмашылықтарын анықтауға бағытталған. PIRLS зерттеуінің негізгі мақсаты әлемнің түрлі мемлекеттеріндегі бастауыш мектеп оқушыларының мәтінді оқу және түсіну сапасы деңгейін салыстырмалы бағалау болып табылады. Зерттеуге 50-ден астам әлем мемлекеттері қатысады. PIRLS халықаралық іріктемесіне зерттеуді жүргізу уақытында 9,5 жасқа толған төртінші сынып оқушылары кіреді.
Бағдарламаны Оқу жетістіктерін бағалаудың халықаралық ассоциациясы үйлестіреді (IEA).
Қазақстанның Халықаралық зерттеуге (PIRLS) қатысуы Қазақстан Республикасының 2011-2020 жылдарға арналған білім беруді дамытудың мемлекеттік бағдарламасына сәйкес 2016 жылға жоспарлануда.
Достарыңызбен бөлісу: |