Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі «Кәсіпқор» Холдингі» коммерциялық емес акционерлік қоғамы
жүктеу/скачать 1,97 Mb. Pdf көрінісі
|
2 Тамақтандыру кәсіпорындарының табысты экономикалық дамуы үшін бизнес-жоспар жасау
- Бұл бет үшін навигация:
- Тұтынушылардың табысы.
| Сұранысты анықтайтын факторлар
Сұранысқа әсер ететін факторлар шартты түрде баға және баға емес болып бөлінеді. Баға факторы – бұл тауардың бағасы. Баға факторының әрекеті сұраныс көлемінің өзгеруіне әкеледі,оны сұраныстың тұрақты қисығы бойымен әр түрлі нүктелерге жылжытады. Бағаланбайтын факторлар арасында сатып алушылардың мінез - құлқына айтарлықтай әсер етеді:өзара байланысты тауар бағасы. Егер олардың біреуінің бағасын ұлғайту бағаның әрбір мәні кезінде басқа тауарға сұраныс көлемінің өсуіне әкеп соқса, тауарлар өзара алмастырылатын (субституттар) болып табылады. Олар бір мақсаттар үшін пайдаланылуы мүмкін, яғни бір қажеттілікті қанағаттандыру үшін өзара алмастырылатын деп аталады. Тауарлар, егер олардың бірінің бағасының өсуі сұраныс көлемін басқасына төмендетсе, өзара толықтыратын (жиынтықталатын) болып табылады. Бұл тауарлар тұтыну немесе пайдалану процесінде бір - біріне ілеспе. Мұнда бір тауарға сұраныс көлемінің өзгеруі сұраныс пен басқа да сұраныс реакциясын тудырады. Сонымен, бір тауарға бағаның өсуі – субститут тауарға сұраныстың қисығын оңға жылжытады, оның сұранысының көлемін арттырады. Ал жиынтық тауарға бағаның өсуі бірінші солға толықтыратын (көлем мен оның сұранысын азайта отырып) тауарға сұраныстың қисығын жылжытады. Тұтынушылардың табысы. Әдетте, тұтынушы табысының өсуіне қарай көптеген тауарларға, әсіресе қымбат және жоғары сапалы тауарларға сұраныс артады. Сұраныс табыстың өзгеруіне тікелей байланысты өзгеретін тауарлар қалыпты тауарлар немесе жоғары санаттағы тауарлар деп аталады. Сонымен қатар, табыс өсуімен азаятын тауарлар бар. Мұндай тауарлар төменгі санаттағы игіліктер деп аталады. Оларға сапасы жоғары немесе тұтынуда ыңғайлы балама тауарлар бар игіліктер жатады. Оларға сұраныс былайша қалыптасады: табыс өскен кезде сатып алудың төмендеуі 43 Сатып алушылар сатып алғысы келетін және сатып алуы мүмкін тауар санының өзгеруі осы тауар бағасының өзгеруіне байланысты сұраныс мөлшерінің өзгеруі деп аталады. Баға серпініне сұраныстың реакциясы үнемі көрінеді, алайда бұл тәуелділік дәрежесі әртүрлі болуы мүмкін. Бұл өзара байланысты сандық анықтау үшін икемділік санаты қолданылады. Икемділік - бұл екі шаманың өзара байланысын сипаттайтын ұғым. Ол екіншісін өзгертуге жауап ретінде бір шама реакциясының дәрежесін көрсетеді. Өзінің табиғаты бойынша "сұраныстың икемділігі" санаты тұтынушының нарықтық жағдайдың өзгеруіне реакциясын көрсетеді. Неоклассикалық емес теорияның тәсіліне сәйкес, нарықтық жағдайдың өзгеруі екі жетекші фактордың – сатылатын игіліктің бағасы мен тұтынушының кірісінің өзгеруі тұрғысынан қарастырылады. Осыған байланысты екі ұғым қолданылады: "сұраныс бағасы бойынша икемділігі" және "сұраныс бойынша икемділігі". Екі ұғым да бағаның өзгеруіне және алынатын табыс деңгейіне қатысты сұраныстың сезімталдық деңгейінің көрсеткіштерімен көрсетіледі. жүктеу/скачать 1,97 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|