Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі М. В. Ломоносов атындағы №5 орта мектеп – лицейі бекітемін

табиғатына тәуелділігі және кристалл торларының типі туралы білімді тереңдету және жүйелеу: мына сызба нұсқаны қарастырғанда бір-бірімен байланыстыра білуді қалыптастыру: химиялық байланыс түрі → кристалл торының типі → зат қасиеті.

1.Элементтердің электртерістік кестесін қолдана отырып,

қосылыстардың формуласын құрыңдар: а) кремнийдің хлормен; б)

азоттың сутекпен; в) калийдің күкіртпен; бордың оттекпен. Әрбір

элементтің тотығу дәрежесін және әрбір қосылыстағы химиялық

байланыстың түрін анықтаңдар.

1. 
   Кристаллдың тор типтері, 2) химиялық байланыс → кристалл
   

2. 
   Атомдық кристалл торлы зат қандай физикалық қасиеттер
   

3. 
   Тұрмыста көбінесе кристалдық заттар – йод, нафталин, ванилин, сода көп қолданылады. Олардың кристалдарының құрылысын қандай қасиеттері бойынша анықтауға болады? Осы қасиеттерді және әрбір заттың кристалл торының типін анықтаңдар.
   

олардың қасиеттері бойынша зат құрылысын анықтай білуді дамыту.

1.Атом құрылысы тұрғысынан №15 элементтің валенттік

мүмкіндіктерін анықтаңдар. Оның жоғарғы және төменгі тотығу

дәрежесін көрсететін қосылыстарына мысал келтіріңдер.

молекулада байланыс түзілгенде электрондық орбитальдар бірін-

бірі қалай бүркейтінін сипатта.

Сұрақтар:

1. 
   Иондық коваленттік полюсті және коваленттік полюссіз
   

№4 тестті талдау (дидактикалық тапсырмалар 37-42 беттер)

1. 
   Ковалентті байланыстың негізгі сипатын атаңдар?Олар қалай аталады?
   
2. 
   Неліктен иондық байланысты бағытталмаған деп есептейді? Иондық қосылыстар түзгенде атомдардың валенттілігін анықтауға болама? Нақты мысалдар келтіріңдер.
   
3. 
   Металдық байланыстың иондық және коваленттік байланыстарымен ұқсастықтары бар. Байланыстардың осы түрлерінің арасындағы ұқсастықтармен айырмашылықтарды түсіндіріңдер.
   
4. 
   Су молекулаларының арасында сутектік байланыс болуының жердегі тіршілік үшін қандай мәні бар?
   

катализдік асорбциялық теориясы туралы көзқарас туғызу.

1. 
   Химиялық реакцияның тұрақтылығы дегеніміз не? Бұл
   

2. Әрекеттесетін заттар молекулаларының соқтығысуы әрқашан олардың әрекеттесуіне әкеле ме? Белсенді молекулалар дегеніміз не және олардың басқаларынан қандай айырмашылығы бар?

2. 
   Гомогенді және гетерогенді катализден қалай ерекшеленеді?
   

3. 
   Автокатализ дегеніміз не?
   
4. 
   Тежегіштер дегеніміз не? «Катализдік у» және «промоторлар», ферменттер деген не?
   
5. 
   Ферменттер адам және жануарлар тіршілігінде қандай роль атқарады? \
   
6. 
   Гетерогенді катализ теориясымен практикасына көп еңбек сіңірген Қазақстандық ғалымдарды атаңдар.
   

концентрациясына қалай тәуелді екенін түсіндіріңдер. Мысалдар

келтіріңдер.

2. 
   А затының бастапқы концентрациясы 2,4 моль\л, ал 5
   

1. Химиялық реакцияның жылдамдығы.

2. Әртүрлі факторлардың (концентрацияның, қысымның,

температураның, өршіткі қатысының) гомогенді және гетерогенді

реакция жылдамдығына әсері;

3. Химиялық реакцияның механизмі;

4. Химиялық тепе-теңдік және оның ығысуына түрлі

факторлардың әсері. Ле – Шателье принципі.

1. 
   Химиялық элемент құрамы Э₂О оксид түзеді, оның молярлық
   

2. 
   4 г екі валентті металл броммен әрекеттескенде оның 20 г
   

1. 
   Элемент – металл мен зат – металдың арасындағы
   

3.Металдардың жалпы физикалық қасиеттері, жеке физикалық

қасиеттері.

4. Металдар құймасы.

1. 
   Кендерден металдарды алудың негізгі тәсілдері:
   

электрометаллургия.

2. 
   Массасы 240 г магний оксидін тотықсыздандыру үшін 80 г
   

3. 
   Таза металл алу үшін сутек пайдаланылады. Осындай тәсілмен
   

2. Металлургия өндірісі қандай сатылардан тұрады?

3. «Кендер» деп нені айтады?

4. Қасиеті күні бұрын айқындалған металл материалдарды алу

проблемасы қалай шешілді?

Әдебиеттер: 1,2,6
ООӨЖ №16.

Тақырыбы: Тақырып бойынша білімді жүйелеу және қорытындылау.

Мақсаты: Электролиз және металдар коррозиясы процестері туралы білімдерді жүйелеу және қорытындылау; осы процестердің сызба нұсқасын құрастыра білу себебін оларды қолдана отырып есептер шығаруды жетілдіру.

Тапсырмалар:

1.Электролиз сызба нұсқасын (енжар электродтармен)

құрастырыңдар: а) магний хлоридінің балқымасының; ә)

күміс нитратының ерітіндісі;

2.Егер анодта 67,2 м³ (қ.ж.) газ бөлінсе, онда калий хлориді

балқымасының қандай мөлшері (моль) электролизге

ұшырағаны?

Сұрақтар:

1. 
   Неліктен қалайылған ыдыс (қалайымен қапталған темір)
   

2. 
   Мына металдармен қапталған болат бұйымдардың жемірілуінің сызбанұсқасын жазыңдар: а) никель ә) қалайы б) хром.
   

1. 
   2 кг 25 ٪ калий хлориді ерітіндісін электролизге ұшыратқанда
   

2. 
   20 г натрий гидроксидімен 20 г хлорсутек әрекеттескенде
   

3. 300 г 2٪ -тік натрий хлориді ерітіндісімен 300 г 2٪ -тік күміс

нитраты ерітіндісі әрекеттескенде түзілетін тұнбаның массасы

қанша?

1. Натрий және калий гидроксидтері мен оксидтерінің қасиеттері.

2. Күнделікті тұрмыста және өндірісте натрий мен калийдің қандай

қосылыстары қолданылады?

1.Егер өнімнің шығымы теорииялық мүмкіндіктің 85٪-ын

құрайтын болса, құрамында 20 қоспасы бар 200кг әктастан қанша

сөндірілмеген әк алуға болады.

2.Мына айналуларды жүзеге асыруға болатын реакция теңдеулерін

жазыңдар:

А)Са →СаО→Са(ОН)₂→СаСО₃→СаО→Са₃(РО₄)₂

Ә)MgCl₂→Mg→MgO→Mg(OH)₂→MgCO₃→Mg₃(PO₄)₂

қасиеттерін сипаттаңдар, дәлелдейтін реакция теңдеулерін

жазыңдар.

2.Құрылыста қолданылатын кальций және магний қосылыстарының

атауларын және формулаларын келтіріңдер, жүретін реакция

теңдеулерін жазыңдар. 3.Кальций және магнийдің табиғатта

айналымының сызбанұсқасын бейнелендер.

Әдебиеттер: 1,2,6 (63-64)
ООӨЖ №19.

Тақырыбы: білімді қорыту және жүйелеу.

Мақсаты: оқылған тақырып бойынша оқушылардың білімді меңгеру деңгейін тексеру; алынған нәтижелер негізінде қолданған оқыту әдісінің тиімділігін талдау.

Тапсырма:

1.Мына айналуларды жүзеге асыруға болатын реакция

теңдеулерін жазыңдар:

А) Ғе→ҒеСІ₃→Ғе→ҒеСІ₂→?→Ғе(ОН)₃→?→Ғе

Ә)Cr→CrCL₃→Cr(OH)₃→Cr₂O₃→Cr₂(SO₄)₃→K₂Cr₂O₇

Б)Zn→ZnS→ZnCL₂→Zn(OH)₂→Na₂ZnO₂

Сұрақтар:

1.Химиялық элементтердің периодтық жүйесіндегі орналасу

тұрғысынан мыстың, мырыштың, темірдің, хромның атом

құрылысын, валенттік мүмкіндіктері,физикалық және химиялық

қасиеттерін сипаттаңдар.Сәйкес реакция теңдеулерін келтіріңдер.

2.Мырыш тұз қышқылымен сутек түзе әрекеттеседі,мырышты мыс

хлоридінің сулы ерітіндісіне салғандада, сутектің белсенді,

бөлінетіндігін көруге болады.осы құбылысты түсіндіріңдер.

Әдебиеттер:1,2,4,6 (66-67)

ООӨЖ №20.
Тақырыбы: Көміртектің маңызды қосылыстары.

Мақсаты: Оқушылардың көміртектің қосылыстарымен: оксидтердің (ІІ),

(IV), көмір қышқылының және карбонаттардың маңызды қасиеттерімен, олардың практикада қолданылуымен таныстыру, жылы жай эффектісі, көміртектің биохимиялық рөлі және табиғаттағы көміртек айналымы туралы мағлұмат беру.

1.Натрий карбонатын натрий сульфатынан қалай алуға болады?

мүмкін болатын химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар.

3. 
   Массасы 8 гр калий мен натрий карбонаттарының қоспасын
   

1. Көміртек (ІІ, ІV) оксидтері.

2.Көмір қышқылы және оның тұздары.

Әдебиеттер: 1,2,3

ООӨЖ №21.

Тақырыбы: Білімді қорытындылау және жүйелеу (ІІІ А, IV А,V Атоп элементтері).

Мақсаты: Д.И. Менделеев жасаған элементтердің периодтық жүйесінің

ІІІА - VА топтарының р-элементтері туралы білімді қортындылау және жүйелеу.

1. 
   Массасы 9 гр алюминий мен мыс қоспасын тұз қышқылымен
   

2. массасы 10 гр кремний мен көмір қоспаларын конц.сәілтінің артық мөлшерінің ерітіндісімен қыздыру арқылы өңдеу нәтижесінде көлемі 5,6 л қ.ж. сутек бөлінді. Осы қоспадағы көміртектің массалық үлесін есептеңдер.

болып табылады?

2.Атомдардың және иондардың радиустары электртерістігі және

тотығу дәрежесі қалай өзгереді?

3.Бір типті байланыстардың сипаты қалай өзгереді?

4.Период және топ бойынша оксидтер мен гидроксидтердің

қышқылдық негіздік және тотығу-тотықсыздану қасиеттерінің

өзгеріу бағыттары?

5.Сутектік қосылыстар қасиеттерінің өзгері сипатында қандай

тенденциялар байқалады?

жүйесіндегі орнына байланысты оны VI топ элементі ретінде сипаттау,

оқушыларды олардың аллотропиялық түр өзгерістерімен, құрылысымен

физикалық және химиялық қасиеттерін, оттегінің табиғаттағы рөлімен

және практикада қолданылуымен, табиғаттағы оттек айналымымен

таныстыру; оның өзіне тән физикалық қасиеттерімен табиғаттағы су

айналымымен таныстыру.

Тапсырма:

1. 
   Озон мен оттектің қоспасын сутек бойынша тығыздығы 18-ге
   

2.Егер озонатордан шыққан газ сол жағдайда 16 л көлем алса,

озонатор арқылы қанша көлем оттегі өткізілген.

3.Лабораторияда және өнеркәсіпте оттекті қандай жолдармен

алады?Химиялық реакция теңдеулері жазыңдар және олардың

жүру жағдайларын көрсетіңдер.

1.Атмосферада оттек құрамының тұрақтылығы және оның қалпына

келу көздер (фотоситнез)

2.Оттек молекуласының құрылысы және парамагниттік қасиеттері.

3.Оттекті алу жолдары,оттектің тотықтырғыш қасиетттері және

жанудың адам өркениеті дамуындағы рөлі.

4.Оттектің табиғатта ролі және ғылым мен теникада қолданылуы.

5.Оттек аллотропиясы. Озон және оның тотықтырғыш қасиеті.

Атмосферадағы озон қабатының проблемасы.

Олардың табиғаттағы адам және өсімдіктер өміріндегі ролі.

6.Су әмбебап еріткіш.Судың өзіне тән физикалық қасиеті.

7.Судың химиялық қасиеттері. Гидролиз.

1.Мына заттардың қайсысымен конц.азот қышқылы әрекеттеседі:

а)темір (ІІ) сульфиді, б)кальций; в) темір (ІІ)оксиді; г) көміртек,;

д) көмірқышқыл газы; е) темір.Ион алмасу реакциялары үшін

иондық теңдеулерін, тотығу-тотықсыздану реакциялары үшін

электрондық баланс құрастырыңдар.

1. 
   VII, VI, V, ІVтоп элементтері – бейметалдарды мына жоспар
   
2. 
   бойынша сипаттаңдар: а) элементтер атомдарының құрылысы, олардың валенттік мүмкіндіктері;ә)химиялық сипаты және топтағы химиялық белсенділігінңі өзгеруі;б)жай заттардың құрылысымен физикалық қасиеттері;г)жай заттардың химиялық қасиеттері жәнне оларға тән химиялық қасиеттері.
   

1.Әшекей бұйымдарды жасау үшін алтынның әр түрлі

сынамадағы құймалары қолданылады, ол 1000 гр құймадағы

алтынның гр санын көрсетеді. Массасы 8 гр сынамасы 583

сақинада қанша гр алтын бар екенін анықтауға болады.

Сұрақтар:

1.Құймалар.

2.Құймаларды жіктеу.

3. Кең таралған құймалардың қасиеттері.

4.Құймаларды алудың жалпы тәсілдері

5. Құймаларды тұрмыста ғылымда техникада және өнеркәсіпте

қолдану.

Әдебиеттер: 1 (294-296),2
ООӨЖ №25.
Тақырыбы: Силикат өнеркәсібі шыны өндірісі. Цемент және басқа сикат металдарының өндірісі.

Мақсаты: Оқушыларды силикат өнеркәсібі өнімдерінің негізгі түрлерімен және оларды өндіру технологияларымен таныстыру.

Тапсырма:

1.Na₂O*CaO*6SiO₂ терезе шынысын алу негізінде жатқан

химиялық реакция теңдеулерін жазыңдар.

2.Шыны құрамындағы мынадай оксидтердің: Na₂O SiO₂ Al₂O₃

PbO BaO рөлін түсіндіріңдер.

3. Шыны бұйымдарының кемшіліктері мен жетістіктері.

1. Силикат өндіріс және оның негізгі бағыттары.

2. Керамика, керамикадан жасалған құрылыс материалдары.

3. Цемент өндірісі. Цементтің,бетонның,темір бетонның

қолданылуы.

4.Шыны өндірісі, шыны түрлері және олардың қолданылуы.

1. Қай элементтер өсімдік тіршілігінд аса маңызды оөл атқарады.

2.Қандай тыңайтқыштар минералды деп аталады?

3.Азот, фосфор тыңайтқыштары өсімдіктің дамуында қандай роль

атқарады, олардың қоректік құндылығы

4. Қандай тыңайтқыштар кешендік деп аталады?

5.Минералды тыңайтқыштарды өндіру және қолдану саласында

қандай экологиялық мәселелері бар?

1. Тыңайтқыштардың маңызы

2.Тыңайтқыштарды жіктеу

3.Сұйық және түйіршіктелген тыңайтқыштардың ұнтақ

тыңайтқыштардан артықшылықтары.

4. Азот фосфор,калий, тыңайтқыштарының сипаттамасы

5. Микротыңайтқыштармен тыңайтылған қоспалар.

6.Қазақстандағы минералды тыңайтқыштар өндірісі.

1. 
   Күкірт қышқылын алудың қандай өнеркәсіптік жолдары бар,
   

физикалық процестер жатыр.

2.күкірт (ІV) оксидін күкірт (VI) оксидіне тотықтыру үшін қандай

жағдай тиімді.

3.Олеум деген не?

Сұрақтар:

1. Шикізатты таңдау

2.Өндіріс негізіне жататын химиялық реакциялар олардың

ерекшеліктері.

3. Реакция жүргізу үшін тиімді жағдайды таңдау

4.Негізгі апараттардың жұмысы мен құрылысы.

5.Өндірісте қолданылатын негізгі технолоүгиялық ұстанымдар.

Әдебиеттер: 1,2,6

Ломоносов атындағы № 5 орта миектеп-лицейі

Жаратылыстану – математикалық бірлестігі

Бақылау жұмысын ұйымдастырудың әдістемелік

нұсқауы және мазмұны.

Талдықорған 2015ж

1. 
   Химияның бастапқы түсініктері
   
2. 
   Д.И.Менделеевтің периодтық жүйесі және атом құрылысы
   
3. 
   Химиялық байланыс және зат құрылысы
   
4. 
   Химиялық реакциялардың жүру заңдылықтары
   
5. 
   Металдардың жалпы қасиеттері
   
6. 
   Маңызды S элементтер
   
7. 
   d– элементтердің жалпы сипаттамасы
   
8. 
   р – элементтердің химиясы
   
9. 
   Маңызды химиялық өндірістер
   
10. 
    Бейорганикалық химиядан білімдерді қорытындылау
    

Ломоносов атындағы №5 орта мектеп- лицейі

Жаратылыстану және математикалық бағыт.

Химия пәні бойынша 10 сыныпқа арналған.

Сарамандық жұмыстарға арналған әдістемелік нұсқау және мазмұны.

Талдықорған қаласы 2015жыл

№1 Сарамандық жұмыс.

Берілген 16 есептің ішінен тапсырмаларды мынадай нұсқалармен орындалады.

І нұсқа – 1,6,10,13.

ІІ нұсқа – 2,5,11,15.

ІІІ нұсқа – 3,7,10,16.

ІV нұсқа – 4,8,9,14.