Мәтінге сөздік жасаңыз.
Келесі сұрақтарға дұрыс жауап беріңіз:
Конституцияда не анықталды?
Азаматтардың қандай міндеттері көрсетілді?
Қазақстан Республикасының конституциясы қашан қабылданды?
Конституция неше бөлімнен, неше баптан тұрады?
Бөлімдері қалай аталады?
Конституцияны қазақша кейде қалай айтады?
Ең алғаш қазақ Конституциясының басым бөлімге негеарналған?
Қазақстан Республикасы Конституциясының басым бөлігі неге арналған?
Қазақстанның Конституциясында адам және азаматтардың қандай құқықтары мен бостандықтары туралы жазылады?
Конституциядағы Адам және азаматтардың құқықтары мен бостандықьары қандай заңдарда, нормалық актілерде нақтыланды?
Мәтінге кластер жасаңыз. Кластер арқылы мәтіннің мазмұнын айтып беріңіз.
Мәтіннің мазмұны бойынша жиырма тест тапсырмасын құрастырып жазыңыз.
«Конституция менің өмірімде» атты тақырыпқа шығарма жазыңыз.
32-тақырып
Тыңдалым. Оқылым.
Тыңдалым № 1
Алгебра ғылымының атасы
Әл-Хорезми – орта ғасырларда өмір сүрген ұлы ғалым. Хорезм мемлекетінде, Хиуа қаласында дүниеге келген. Әл-Хорезми – математик, астроном, тарихшы, географ. Әл-Хорезми қазіргі алгебра ғылымының негізін салған. Ол – әйгілі «Шығыстың жеті жұлдызының» бірі.
Әл-Хорезми арифметика бойынша ең алғаш нұсқау жазды. Нұсқау арифметиканың дамуына өте маңызды рөл атқарды. Алгебра туралы трактатында геометрия, тригонометриялық кестелер және қалалардың ені мен ұзындығы туралы тараулар бар. Күнтізбе туралы трактаты сақталды. Әл-Хорезми «Қалпына келтіру және қарсы қою туралы кітабын» жазды. Кітап сызықты және квадратты теңдеулерді шешуге арналған. Осы кітап «Алгебра» деп аталған.
Әл-Хорезмидің латынша есімі «Алгоризми» (Algorizmus)түрінде айтылған. Қазіргі алгебра, алгол және алгоритм сөздері ғалымның есімінен шыққан. Әл-Хорезмидің жасаған есептері мен теңдеулері қазір әлемнің барлық мектептерінде оқытылады. Әл-Хорезми – жан-жақты энциклопедист ғалым. Ол - Ислам әлемінің ежелгі Орта Азиясынан шыққан ғұлама.
Достарыңызбен бөлісу: |
