Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Өрлеу» баұо ақ филиалы жамбыл облысы бойынша біліктілікті арттыру институты
жүктеу/скачать 4,08 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тыңдалым № 5
| Тыңдалым № 5
Сәтбаев Қаныш Имантайұлы (1899-1964) Қаныш Сәтбаев қазіргі Павлодар облысының Баянауыл ауданында туған. Семей мұғалімдер семинариясында, Томск технология институтының тау-кен факультетінде білім алған. Мұғалімдер семинариясында Ж.Аймауытов, М.Әуезовпен бірге оқыған. Ғалымның негізгі ғылыми еңбектері кентасты кендер геологиясы мен Қазақстанның минералды ресурстарына арналған. Жезқазғанда геологиялық барлау жұмыстарын ұйымдастырып, зерттеген. Кеннің мол қоры бар екенін дәлелдеген Қ.Сәтбаев Жезқазғанды ірі мыс кентасты аудан қатарына көтерді. Ұлытау ауданында мыстан басқа темір, марганец, көмір, қорғасын кендерінің бар екендігін анықтаған. Орталық Қазақстанның (Сарыарқаның) металлогендік және болжам картасын жасауда көп еңбек етті. Қарағанды облысында қара металлургия өнеркәсібін дамыту туралы мәселе көтерген. Минералдық шикізаттарға бай Сарыарқа, Кенді Алтай және басқа да аймақтарды зерттеген. Ұлы Отан соғысы жылдарында танк бронын құюға қажет марганец тапшы болған. Сол кезде Сәтбаевтың жетекшілік етумен өте қысқа мерзімде Жезді марганец кені зерттеліп, іске қосылған. Жезқазған кен-металлургия комбинатын, Қарағанды мен Балқаш металлургия зауыттарын, Ертіс-Қарағанды арнасын салу, Маңғыстау, Мұғалжар, Торғай өңірлерінің табиғи байлықтарын анықтау жәнет.б. зерттеулер Сәтбаев есімімен тығыз байланысты. (150 сөз) Тыңдалым № 5 Сұрақтарға жауап беріңдер 1.Қ.Сәтбаев қайда туған? А) Павлодар облысы Бәйдібек ауданы В) Павлодар облысы Баян ауданы С)Семей облысы Баянауыл ауданы Д)Павлодар облысы Баянауыл ауданы Е)Баянауыл ауданы Қаракесек ауылы 2. Мұғалімдер семинариясында кімдермен оқыған? А) Ж.Аймауытов, А.Байтұрсыновпен В)Ж.Аймауытов, М.Жұмабаевпен С) Ж.Аймауытов, М.Әуезовпен Д) Ж.Аймауытов, М.Шахановпен Е) Ж.Аймауытов, М.Дулатовпен 3.Ғылым Академиясының тұңғыш президенті кім? А)Н.Ә.Назарбаев В)Қ.Сәтбаев С)М.Әуезов Д)Д.А.Қонаев Е)С.Асфендияров 4.Ғалымның негізгі еңбектері неге арналған? А)геология және минералды ресурстары В) география және минералды ресурстары С) темір және минералды ресурстары Д) түсті металдар және минералды ресурстары Е) кен байлықтары 5. Мәтінге сәйкес мақал-мәтелді таңдаңыз А)Өлімнен ұят күшті В)Денсаулық – зор байлық С)Ердің атын еңбек шығарады Д)Әркімдікі өзіне ай көрінер көзіне Е)Адам тастан қатты, гүлден нәзік 6.Мәтінге сәйкес синонимдерді көрсет А)білімді, сауатты, зиялы В)көркем, ажарлы, көрікті С)үлкен, орасан, зор Д)көлем, аумақ, мөлшер Е)жанұя, отбасы 7.Жаңа планетаға кімнің аты берілді? А)М.Әуезовтің В)М.Мақатаевтің С)Қ.Сәтбаевтың Д)Н.Ә.Назарбаевтың Е)Ш.Уәлихановтың 8. Ұлы Отан соғыс жылдарында танк бронын құюға не керек болды? А) көмір В)мыс С)қорғасын Д)марганец Е)алтын 9.Мәтінге сәйкес келмейтін ақпаратты таңдаңыз А)Ғалым ерінбей үйренеді де, ізденеді. В)Ғалым білім алады да, білімге білім қосады. С)Қазақстанның ғылым академиясы 1946 жылы ашылды. Д)Ғалым білімді болу керек, білімдінің бәрі ғалым бола бермейді. Е)Орталық Қазақстанның металлогендік және болжам картасын жасауда көп еңбек етті. 10.Антонимдерді табыңыз А)аласа-төмен В)атақты-абыройлы С)келу-бару Д)шың-шық Е)шын-жалған жүктеу/скачать 4,08 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|