ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
СЕМЕЙ қаласының ШӘКӘРІМ АТЫНДАҒЫ МЕМЛЕКЕТТІК
УНИВЕРСИТЕТІ
|
3 деңгейлі СМЖ құжаты
|
ПОӘК
|
|
ПОӘК
«Кәсіби қазақ тілі» пәнінің студенттерге арналған жұмыс бағдарламасы
|
________2013жылғы
№ 1 басылым
|
ПОӘК 042-18-28 .1.29./02.2013
|
5В011400 мамандығына арналған
«Кәсіби қазақ тілі» пәнінен
ПӘНІНІҢ ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК КЕШЕНІ
СТУДЕНТТЕРГЕ АРНАЛҒАН ПӘННІҢ ЖҰМЫС БАҒДАРЛАМАСЫ
Семей
2014
I ӘЗІРЛЕГЕН
Құрастырған __________ «________» ______________2014ж.
Керейбаева Асель Серикбайкызы
«Қазақстан тарихы» кафедрасы
2 2 КЕЛІСІЛДІ
2.1 кафедрасының отырысында қаралып, талқыланды.
Хаттама №__1_ «_09__» ___________2014 ж.
Кафедра меңгерушісі ___________Н.А. Мухаметжанова
2.2 Экономика, құқық және гуманитарлық ғылымдар факультеттінің оқу-әдістемелік бюросында талқыланып, бекітілді.
Хаттама №___ «___» ___________2014__ ж.
Төрайым ___________ Қ.Қ.Мұқанова
2.3 Филология факультеттің Ғылыми Кеңесінде бекітілді.
Хаттама №__1_ «_09__» _____09______2014 ж.
Төрайым __________ С.Х. Тойкин
3 БЕКІТІЛДІ
Университеттің оқу-әдістемелік бюросында бекітілді.
Хаттама №_1__ «__11_» _____09______2014 ж.
Оқу-әдістемелік жұмыс жөніндегі проректор ____________ Г.Қ.Искакова
4 «____» __________ 2014 ж. шыққан ПОӘК-нің
№ 1 БАСЫЛЫМЫ
Мазмұны :
1. Қолдану аясы .............................................................................. 4
|
|
2. Нормативтік сілтемелер...............................................................4
|
|
3.Жалпы ереже ..............................................................................4
|
|
4.Оқу пәнінің мазмұны ................................................................5
|
|
5.Студенттердің өздік жұмыстары тақырыптарының тізімі ........7
|
|
6.Пән бойынша оқу-әдістемелік картасы........................................8
|
|
7.Оқу-әдістемелік әдебиеттердің қамтамасыз етілу картасы......10
|
|
8. Әдебиеттер...................................................................................10
|
|
1 ҚОЛДАНУ АЯСЫ
5В011400 – «Тарих» мамандығы үшін жасалған. Ол студенттерді курстың мазмұнымен, оның маңыздылығы және қажеттілігін, қурс саясатын, дағды мен іскерліктің тақырыптарымен таныстырады. Оқу-әдістемелік кешені пәнді оқып білудегі негізгі басшылық болып табылады.
НОРМАТИВТІК СІЛТЕМЕЛЕР
«Кәсіби қазақ тілі» пәні бойынша оқу-әдістемелік кешені келесі құжаттардың ұсынымдарымен және талаптарына сәйкес берілген пән бойынша оқу процесін ұйымдастыру тәртібін белгілейді және жасайды :
- ҚР МЖМБС 3.08. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік стандарты және «Кәсіби қазақ тілі» пәнінің типтік оқу бағдарламасы негізінде жасалған.
- СТУ 042-ГУ -4-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенін жасау және ресімдеудің жалпы талабы» университет стандарты
- ДП 042- 1.01.-2014 «Пәннің оқу-әдістемелік кешенінің құрылымы және мазмұны» құжатталған процедура
3 ЖАЛПЫ ЕРЕЖЕ
3.1 Пәннің қысқаша сипаттамасы:
Бұл пән бойынша мынадай теориялық және практикалық мәселелер қарастырылады тарих мамандықтарының студенттері үшін өзекті пән болып табылады. Курс қазақ тілін орыс тілді дәрісханаларда кәсіби тілге бейімдей оқытуға, іскерлік дағды-машықтарды қалыптастыруға бағытталған. Сөйлеу әрекетінің барлық түрін өзара сабақтастыра оқыту, тілдік материалдарды қолданымдылық (функционалдық) жүйемен іріктеп, ыңғайлап меңгерту көзделеді.
3.2 Курстың мақсаты/нәтижесі: Кәсіби қазақ тілі курсында студенттер ресми-іскери, физика саласында, қоғамдық-саяси салада қолданылатын лексикалық қорды игеруі қажет. Тіл үйренушілердің (кәсіби ортада) тілдік қатысымда қазақ тілінің заңдылықтарын дұрыс қолдана алу машығы мен дағдысын қалыптастыру және дамыту.
Өз саласындағы күрделі мәтіндерді түсініп, әр түрлі аудитория алдында шешен, тартымды сөйлеуге үйрену.
3.3 Курстың мазмұны:
Кәсіби қазақ тілі курсы бойынша қатысымдык құзыретті қалыптастыруды қамтамасыз ететін білім мазмұны
Студенттердің қазақ тілін сөйлесім әрекеті түрлері бойынша меңгеру
іскерліктеріне қойылатын талаптар:
Тыңдалым бойынша студент кәсіби мәтінді таспадан тыңдап:
• берілген нақты мамандық саласындағы танымдық-қатысымдық міндетті шешуге керекті ақпаратты тыңдап түсіне білуі;
• түсіндірмелі сипаттағы монолог түрінде берілген мамандық саласы бойынша мәтінді, негізгі ақпаратты тыңдау арқылы түсіне білуі тиіс.Сонымен қатар:
• іскери-ресми кездесулердегі екі немесе бірнеше адамдар арасындағы сұхбат мазмұнын, негізгі ойды түсініп, қорытынды жасай білуі керек.
Тыңдалым уақыты 5-6 минут және бір рет тыңдалады.
Оқылым әркеті бойынша көлемі: 1000-1200 сөзден тұратын мәтінді тыңдап:
• оқылған мәтіннің негізгі мазмұнын жеке мағыналық бөліктері арасындағы логикалық және себеп-салдарлық байланысты түсіне білуі керек.
Студент мамандық саласы бойынша берілген мәтіннің мазмұнын өз көзқарасы тұрғысынан толықтырып, өзгертулер енгізе отырып, әгімелеп бере білуі қажет. Оқылым қарқыны минутына 220-230 сөз болуы тиіс. Материал көлемі-2-2,5 бет.
Мамандық саласы бойынша берілген мәтінді, ғылыми мақаланы, баяндаманы оқу барысында студент мыналарды орындай білуі қажет:
• оқудың басты стратегияларын қолдана білуі;
• мәтіннің негізгі идеясын түсініп, оның ішінен өзіне қажетті ақпаратты ала білуі;
• хабарға,ақпаратқа өзінше түйіндеме жасап, автордың ойына өзінше баға бере білуі.
Жазылым бойынша жұмысты орындауда студенттер таңдаған тақырып мазмұнын терең түсініп, оны өз сөзімен жазбаша жеткізе білуі және сонымен қатар өзінің осы тақырып бойынша жеке көзқарасын, тұжырымын да жеткізе білгені жөн.
Егер эссе-шығарма болса, мәтін мазмұнының ауқымы 800-1000 сөзден тұруы тиіс. Реферат мәтінінің ауқымы 10-15 бет, аннотация және кәсіби іскерлік қағаз үлгілері 0,8-1 бет, ал конспект мәтінінің ауқымы 3-5- бет болуы тиіс. Студент сонымен қатар:
• мамандығы бойынша таңдап алған тақырыпқа жоспар құру арқылы, осы тақырып бойынша естіген, оқыған материалды қайта жаңғырта алуы, толықтыруы, өз бетінше өңдей білуі тиіс;
• ғылыми баяндама, мәлімдеме, хабарлама жазу үшін ойды логикалық жүйемен жазбаша құра білуі тиіс;
• нақты мамандығы бойынша оқыған кітаптары, мақалалары немесе тыңдаған хабарлары жайында шағын мәлімдеме, түйіндеме жаза білуі қажет.
Айтылым бойынша студенттер өздеріне ұсынылған тақырыптардың біріне таңдауы бойынша сұхбат (сөйлесім) құрады. Таңдаған тақырыпқа сай сөйлесімде төмендегідей шарттар ескеріледі: Студенттің берілген тақырып бойынша 800-900 сөз аясында таңдаған кәсібі, мамандығы жайында әңгімелеп айта білуі, баяндама жасай алуы, сұхбат құра білуі тиіс. Егер тапсырма жеке немесе шағын топқа арналған монологтық сөйлеу болса, айтылым уақыты 4-5 минут, айтылым қарқыны минутына170-200 сөз болуы тиіс. Ал диалогтық сөйлеу болса, айтылым қарқыны минутына 160-180 сөз.
Диалогтық сөйлеуде студент:
•айтушының ой-пікіріне өзіндік тұжырымдарымен жауап беріп, әр түрлі сұрақтар қою негізінде өзіне қажетті ақпаратты ала білуі;
• мамандығы бойынша жаңалықтармен бөлісіп, ол жайында өз көзқарасын серіктесіне жеткізе білуі;
• естіген ақпараты жайындағы өзіндік тұжырымын дәлелдей білуі тиіс.
3.4. Курстың соңында Сіз келесі дағдылар мен біліктерді меңгеруіңіз қажет:
● мамандығы бойынша қажетті тақырыптардағы орташа және күрделі мәтіндерді түсіну және қабылдай алу;
● баяндамалар, хаттар жаза білу, мамандығына қажетті құжаттарды сауатты құрастыра және толтыра білу;
● қажетті ақпараттарды талдай, сұрыптай білу;
● сызба, кестелердегі ақпараттарды сауатты сөйлете алу;
● қажет материалдарды орыс тілінен қазақ тіліне сауатты аудару;
● түрлі тақырыптардағы пікірталастарда айтпақ ойын дәлелдей білу, өз ойын (ауызша және жазбаша) тілдік нормаларды сақтай отырып, дәйекті,шебер жеткізе алу;
● негізгі терминдерді, ұғым-түсініктерді орынды қолдана алу;
● өтілген тақырыптар негізінде эссе,баяндамалар, хабарлама жазу, студенттің өзіндік жұмыстарын дайындау барысында тезис құра білу;
● кез-келген стильдегі материалды түсініп, ажырата алу;
● өз кәсіби шеңберінде кеңес беріп, пікір білдіруі;
● іскерлік ортада шебер сөйлей алуы, мақал-мәтелдерді, қанатты сөздерді қажетті тұстарда оңтайлы қолдана алуы;
Пререквизиті: Қазақ тілі I, Қазақ тілі II.
Постреквизиті: Мемлекеттік тілде іс-қағаздарын жүргізу, Мамандықтар бойынша пәндер.
3. 7 Оқу жоспарынан көшірме
Кесте 1
Курс |
Сем
естр
|
Кре
дит
|
Дә
ріс
|
Семи
нар
|
СО
ӨЖ
|
СӨЖ
|
Бар-
лығы
|
Бақылау форма
сы
|
3
|
1
|
1
|
-
|
15
|
-
|
-
|
15
|
емтихан
|
ОҚУ ПӘНІНІҢ МАЗМҰНЫ (МОДУЛЬ БОЙЫНША)
Кесте -2
Тақырып аттары және оның мазмұны
|
Сағат
саны
|
1
|
2
|
СЕМИНАР САБАҚТАРЫ
|
|
1 тақырып. Кәсіби тілдің негізгі ұғымдары. Кәсіби мәтін № 1
Тіл және оның мақсат-міндеттері. тіл, әдеби тіл, сөйлеу, кәсіби терминдер, мамандық тілі, мәтін, әдеби тіл нормасы, стиль. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
2 тақырып. Кәсіби қазақ тілінің негіздері. Кәсіби мәтін № 2
Тіл теориясындағы тілдік жүйе. Тіл теориясының салалары және олардың дамуы. Қазіргі қазақ тілінің ерекшеліктері және қалыптасуы. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
3 тақырып. Семасиология туралы түсінік. Кәсіби мәтін № 3
Семасиология және оның ерекшеліктері. Сөз мағынасы.Сөз мағынасының кенеюі мен таралуы. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
4 тақырып. Кәсіби тілдің стиль нормалары. Кәсіби мәтін №4
Кәсіби сөздер туралы түсінік. Кәсіби қазақ тілінің мамандықты дамытудағы алатын рөлі. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
5 тақырып. Терминдік сөздер. Кәсіби мәтін №5
Терминдік сөздер туралы ұғым. Мамандық саласындағы терминдер мен ұғымдар. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
6 тақырып. Кәсіби сала мамандары тілдерінің қатынасымдық қызметі. Кәсіби мәтін №6
Дұрыс сөйлеу қағидасы: нормаландыру (сөз дәлдігі, тіл тазалығы, сөз әсерлігі, сөз байлығы, сөз талғамы, сөз әдебі және кодка жіктелуі). Сөз дәлдігі және оның қағидалары. Сөз талғамы. Тілдің басқа салалармен байланыстарындағы ауытқушылықтары мен сәйкестіктері. Сөзді дұрыс айту нормалары. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
7 тақырып. Мамандықтың кәсіби қазақ тілінде сөйлеу мәдениеті мен этикеті. Кәсіби мәтін № 7
Сөйлеу әдебі: толеранттылық, айқын сөйлеу ұстанымы, әдептілік ұстанымы, алдын-алушылық. Тілдесу мен әдептіліктің алмасуы. Қоғамдық орындарында тіл әдебін сақтаудың жолдары, тәртібі, этикеті. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
8 тақырып. Мемлекеттік тілдің қолдану аясын кеңейтудегі кәсіби қазақ тілінің рөлі. Кәсіби мәтін № 8
Кәсіби тілдің құзыреті және қолданым жиілігі. Мемлекеттік тілде қарым-қатынас және оның категориялары. Қарым-қатынас жасаудың түрлері. Қатынасымдағы тілдің құзыреті мен коммуникативтік қызметі. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
9 тақырып. Кәсіби тілдің мазмұны, құрамы. Кәсіби мәтін № 9
Ғылыми тілдің сипаты. Іскери кәсіби тілдің әдебі. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
10 тақырып. Этномәдени айшықтары. Кәсіби мәтін №10
Этномәдени айшықтары.Кәсіби мамандардың тілі мен сөйлеу мәдениеті. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
11 тақырып. Кәсіби сала тақырыбындағы қанатты сөздердің кәсіби тілдегі мәні мен рөлі. Кәсіби мәтін № 11
Кәсіби сала мамандығы бойынша қанатты сөздер, фразеологиялық тіркестер, мақал-мәтелдердің қазақша-орысша баламалары. Кәсіби сала тақырыбындағы қанатты сөздердің кәсіби тілдегі мәні мен рөлі Кәсіби сала мамандарына көмекші құралдар: орысша-қазақша және қазақша-орысша сөздіктері, фразеологиялық тіркестердің қазақша-орысша, орысша-қазақша сөздіктері. Мақал-мәтелдерді кәсіби тілде қолдану. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
12 тақырып. Кәсіби мәтін – тілдік бірлік. Кәсіби мәтін № 12
Кәсіби тілдегі мәтін және оның ерекшеліктері. Мәтінмен жұмыс жүргізудің түрлері. Аударма. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
13 тақырып. Кәсіби тілдегі ұлттық реалия мәселелері. Кәсіби мәтін № 13
Аударуға жатпайтын сөздер, мағыналары контекстік ұғымда қолданылатын сөздер мен сөз тіркестері. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
14тақырып. Жаттығулар орындау. Кәсіби мәтін № 14
Тілдік практикаға арналған жаттығулар, семинар-тренингілер, зертханалық жұмыс,семестрлік жұмыс. Кәсіби мәтінмен жұмыс
|
1
|
15 тақырып. Қорытынды сабақ. Кәсіби лексиканы жинақтау
Тілдік практикаға арналған жаттығулар, семинар-тренингілер, зертханалық жұмыс, семестрлік жұмыс. Кәсіби мәтіндермен жұмыс
|
1
|
БАРЛЫҒЫ:
|
15 сағат
|
5. Студенттердің өздік жұмыстары (СӨЖ)
5.1 Кәсіби мәтінмен жұмыс.
5.2 Кәсіби мәтінмен жұмыс.(аударма, глоссарий жасау)
5.3 Кәсіби мәтінмен жұмыс.(аударма, сұрақтар құрастыру)
5.4 Кәсіби мәтінмен жұмыс.(аударма, глоссарий құрастыру)
6 ОҚУ-ӘДІСТЕМЕЛІК ӘДЕБИЕТТЕРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТІЛУ КАРТАСЫ
Кесте 4
р/с
|
Оқулықтар мен оқу-әдістемелік
әдебиеттер атауы
|
Жалпы саны
|
Студент
саны
|
Қамтамасыз
етілу пайызы
|
1.
|
Төлеуп М.М. Кәсіби бағытталған тілде сөйлеу біліктілігін дамыту: оқу құралы. - Алматы, 2005
|
10
|
7
|
100
|
2.
|
Мұхамадиева Н.Қ. Іскерлік қазақ тілі. - Астана, 2007.
|
8
|
7
|
100
|
3.
|
Ақанова Д.Х. және т.б. Ресми-іскери қазақ тілі. - Алматы, 2006
|
5
|
7
|
80
|
4.
|
Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. – Алматы: Қазақстан, 2001.
|
5
|
7
|
80
|
5.
|
Қазақша-орысша сөздік /50 мыңға жуық сөз / – Алматы: Дайк – Пресс, 2002.
|
4
|
7
|
60
|
7 Әдебиеттер
7.1 Негізгі әдебиеттер
7.1.1 Төлеуп М.М. Кәсіби бағытталған тілде сөйлеу біліктілігін дамыту: оқу құралы. - Алматы, 2005.
7.2.1 Мұхамадиева Н.Қ. Іскерлік қазақ тілі. - Астана, 2007.
7.2.2 Ақанова Д.Х. және т.б. Ресми-іскери қазақ тілі. - Алматы, 2006.
7.2.3 Дүйсенбекова Л. Іс-қағаздарын жүргізу. - Алматы, 2001.
7.2.4 Камешева Г. және т.б. Қазақ тілі. - Астана, 2004.
7.2.5 Зейнулина А. Ф., Балпанов Н.М. Іскери- кәсіби қазақ тілі.- Павлодар, 2007.
7.2.6 Сөз сарасы. Қазақ тілінің ресми-іскери стилі бойын. Әдістем. құрал. Астана, 2009.
7.2.7 Өмірзақ Т., СансызбайӘ. Қазақ тілі. IV деңгей. Астана, 2006.
7.2.8 Зейнуллина А.Ф., Жұмабаева З.Е., Шаһарман А.П., Пазыл Ә.Қ. Іскери-кәсіби қазақ тілі: практикалық сабақтарға арналған әдістемелік нұсқау. - Павлодар, 2009.
7.2.9 Қазақстан Республикасының «Тіл туралы Заңы».
Словари
1. Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі. – Алматы: Қазақстан, 2001.
2. Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеолог.сөздігі. – Алматы: Ғылым, 1977.
3. Қазақша-орысша сөздік /50 мыңға жуық сөз / – Алматы: Дайк – Пресс, 2002.
4. Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі /10 томдық/. – Алматы, 1986.
Достарыңызбен бөлісу: |