Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі семей қаласының ШӘКӘрім атындағЫ

1 жаттығу. Терминдердің құрамын талдап, мағыансын айтыңдар:

teratōma, haematometra, blepharoplegia, pyogĕnus, teratogenĕsis, pneumomalacia,

hormonopoesis, chyluria, microgenia, hydrothōrax, myasthenia, gastroplegia,

encephalomalacia, hepatogĕnus, monoplegia, chylostăsis, trachelotomia,

exoglossia, nephrogĕnus, dacryostenōsis, monocytopoёsis, hyperchylia,

histogenĕsis, gastromalacia, haemopericardium, chylopyopneumothōrax, trachelorrhaphia,

dacryoadenītis

2 жаттығу. Терминдерді латын тілінде жазып, мағынасын түсіндіріңдер:

танатофобия, гематотрахелометра, диплегия, кератомаляция, эндогенный, тромбоцитопоэз, прогения, дакриоцистография, тетраплегия, онкогенез, лейкопоэз, остеомаляция, неврастения, экзофтальм, гиперхилия, пирогенный, хилангиома, гидроперикард, кардиоплегия, риногенный, ангиомаляция, ахилия, цистотрахелография, дакриоцистит, гемопневмоторакс, пиосальпинкс

3 жаттығу. Медицина салаларын білдіретін терминдер мағынасын түсіндіріңдер: аллергология, дерматология, анестезиология, гастроэнтерология, наркология, гематология, геронтология, гинекология, кардиология, проктология, невропатология, нефрология, онкология, офтальмология, герниология, оториноларингология, патология, психопатология, пульмонология, танатология, урология, флебология, ангиология, артрология, гепатология, тератология

4 жаттығу. Төменде келтірілген сөздерден терминдер құраңдар:

1) даму аномалиясы: төменгі жақтың шамадан тыс үлкен болуы;

2) қан ағу;

3) сыртқы əсерлердің себебінен пайда болатын;

4) көздің қасаң қабағына пластикалық операция жасау;

5) сүйек ұлпасының пайда болуы, өсуі;

6) əлсіздік;

7) эмбриональды өсу аномалиясын зерттейтін ғылым саласы;

8) ұлпанының жұмсаруы;

9) жарықты тігу;

10) көз жасы безінің қабынуы;

11) дененің бір бөлігінің жансыздануы;

12) хирургиялық оташылық: жатыр мойнын кесу;

13) лимфа жолдарында сөлдің тұрып қалуы;

14) жатыр түтігінде іріңнің толып қалуы;

15) көз бұлшық еттерінің жансыздануы;

16) көз алмасы қуысына қан кетуі;

17) жиырылу шақыратын;

18) плевра (көкірек перде) қуысында газ не ауаның болуы.

1. Термин құрамындағы терминоэлементтерді анықтап, мағынасын түсіндіріңдер:

Polyclădus, macrococcus, caryogamia, cystocarpium, Ctenophŏra, Dasyūrus, diplococci, eugenĭca, eutrŏphus, Limnophĭlus, Glycyrrhiza, Gymnospermae, hypoxaemia, lasiocarpus, leptodactўlus, mycolŏgus, morphologia animalium, neurocўtus, Masthodontus, oligotrĭchus, ornithophilia, orthogenĕsis, oxyhaemo globīnum, photobiologia, polyrrhizus, Rhinocĕros, Staphylococcus, Streptococcus, sporoderma, platūrus, Xanthophўta.

6. Терминдерді терминоэлементтермен толықтырыңдар:

Ұлпада оттегінің аз болуы …oxia; тікебұтақты …clădus; даму үшін күн сəулесін қажет ететін ағза …trŏphus; жалпақмұрынды platy…; тамыртəрізді …morphus; қалың гүлді …anthus; қараспоралы melano… ; бұлшық ет тəрізді myo… ; жалаң аталықты …andrus; тіс жапырақты …phyllus; мұрын гүлді rhin… ; тамыржемісті …carpus; көлді (ұйықты) …bius; спорогенді sporo… ; құстұмсықты …rhynchus; тамыраяқты Rhizo… ; жалпақбұтақты eury… ; ұзын құйрықты dolicho… ; қос коктар …cocci; ағза ішінде дамитын спора …spŏra; қалың жапырақты…phyllus; торша ядросын зерттейтін цитология бөлімі …logia; төрт тісті tetr… ; тамыр бастылар Rhizo… ; құйрықсыздар an… ; тіссіз (моллюск) …odonta; əр түрлі споралы …sporia; сары жемісті …carpus.

7. Төменде келтірілген мүшелердің қабынуын білдіретін терминдер құраңдар:

1)gaster, tris, f 6) hepar, atis, n

2)pleura, ae, f 7) encephalon, i, n

3)colon, i, n 8) bronchus, i, m

4)pancreas, atis, n 9) meninx, ingis, f

5)abomasus, i, m 10) rumen, inis, n

8. Термин құрамындағы терминоэлементтерді анықтап, мағынасын түсіндіріңдер:

anergia,cystolithiǎsis, paracolītis, neurītis, proctalgia, oedēma, rhinorrhagia, hypertrophia, infantilīsmus, lymphopenia, gastroenterītis, hypokinesia, laryngītis, thrombocytopenia, toxicōsis, urolĭthus, salpingītis, poliomyelītis, strumītis, proctectomia, myosītis, parametrītis, glossorrhagia, hepatolĭthus, keratītis, lymphadenītis, proctorrhagia, mastītis, perimetrītis, gastroenterocolītis, gingivītis, hepatītis, dysenteria, encephalītis, endocrinologia, cheiloschĭsis, colītis, dyskinesia, tonsillītis, encephalopathia, enterolĭthus, typhlītis, encephalomyelītis, cheilorrhagia, electroencephalogramma, enterocolītis, thrombophlebītis, encephalogramma, cheilōsis, cholelithiǎsis, colpītis, cystītis, electroencephalographia, palatoschĭsis, pancreatītis, paracystītis, pleurītis, proctītis

9. Терминдерді терминоэлементтермен толықтырыңдар:

Ерін каймасының қабынуы – cheil…

Ішек ауруының атауы - …pathia

Ішектің індетті протозой ауруы – amoeb…

Ациклді жатыр қансырауы – metr…

Мүше не жүйелердің бірге қызмет жасамауы - …syn…

Ауруды дəрі көмегімен емдеу - …therapia

Мұрын тасы – rhin…

Көз жасы қапшығының қабынуы - …ītis

Хирургияның таңғыштар туралы бөлімі - …urgia

Аш ішекті құрсақ қабырғасына бекемдеу – enter…

Жоғарғы таңдайдың туа біткен жарылуы – gnath…

Көздер қан кету – ophthalm…

Улы заттар туралы ғылым - …logia

Ағзаның жоғарғы реактивтилігі – hyper…

Бүйен ішекті бекемдеу - …pexia

Жатыр мойны кілегейлі қабығының қабынуы - …cervic…

Жыртылған жатыр қабырғасын тігу – hyster…

10. Төменде келтірілген термин-транслитераттарды құрамына қарай талдап, мағынасын түсіндіріңдер:

эндометрит, ботулизм, дистрофия_______, ринит, гиперкинезия, токсикофобия, тромбоцит, неврорафия, парапроктит, синдесмология, периартериит, ринорея, элефантиаз, ураносхизис, спондилит, гигантизм, бронхит, калькулез, гастроэнтерология, трихатрофия, дуоденит, энтероррагия, литиаз, гипергия, гастрит, холецистит, колоноскопия, атрофия, дакриоцистит, трихорея