Бұдан соң студенттерге лабораторияда бринаднға 1 кірпіштен беріледі. Осы кіппіштің суретін дәптерге салып, мөлшерін белгілейді және кірпіштің жан-жағының атауларын “төселім”,”қыры”,”маңдай қыры” жазады.
Кірпіштің мөлшерінің ұзындығы, өні және қалындығы 1мм дәлдікпен өлшеп, дәптерге жазады (2-сурет).
Кірпіштің пішінін тік қырлы және бұрышты тіктөрт бұрышты параллепипед ретінде айқын қыры мен тегіс үстінгі беті болатынын анықтайды.
Металл бұрыштама және сызғышпен 1мм дәлдікпен кірпіш қырының қисықтығын, соғылуы мен анықтайды. Бұл үшін кірпішті тегіс үстелге салып, оған металл сызғыш немесе бұрыштаманы қырынан жанастырыды, сол арқылы “а” бетінің иілу мәнін анықтайды (21-сурет).
Жапырылған, сызатталған, жарылған жерлер кірпіштің жалпы көрінісін нашарлатады, сондықтан оларды стандарт талабына барынша сай етіп 1мм дәлдікпен ең ұзын боймен өлшейді.Кірпіштің жартылай немесе өтпе тереңдікте жарылуы мүмкін. Кірпіштің Жарылу тереңдігі төселіміне, қырына және маңдай қырына жатқызып өлшейді. Бір кірпіште алғашқы қуысқа дейінгі жарылу терендігі төселім және манда қырында болуы – ештене етпейді.
Кірпішті бүлдіретін ақшылдау әктенген қоспалардың болуы ақ-аулық болып есептеледі.
Өлшем нәтижелерін дәптерге жазып, оны ГОСТ 530-80 деректерімен салыстырады да кірпіштің сапасын анықтайды.
№ 3 зертханалық сабақ
КІРПІШТІҢ МАРКАСЫН АНЫҚТАУ
Кірпіштің маркасын, иген кездегі беріктік шегі бойынша анықтайды. Қыс кезіндегі беріктік шегін кірпіштің иілгіштігін тексергеннен кейін анықтайды. Екі жартысын төселімінен бірінің үстіне бірін сынған жақтарын бір-біріне қарма-қарсы болатындай етіп қояды да М 400 ден жоғары емес портландцемент маркалы цементті қалындығы 5мм ғана болуы қажет. Бұдан басқа жікке қатарластыра жалғасқан екі ішкі бетті 3мм қалындықтағы цементпен тегістейді.
Жапсыру және тегістеу үшін (3-сурет) кірпіштің жартысының тегіс бетін қағазбен ылғалдап, 3мм қалындықта цементті лайға салып, аздап қысады да кірпіштің жартысының үстіңгі бетіне цементті лай төсейді және оның үстінен кірпіштің екінші жартысын салып, аздап қысады. Кірпіштің екінші жартысының үстіңгі бетіне де сондай мөлшерде цементті лай жағады. Цементті лайдың үстінен ылғалданған қағазы бар шыны салады. Үлгілер 3-4 тәуліктен соң қатайғанын қысу арқылы тексереді.
Қысу кезіндегі МПа (кг\см) беріктік шегін мына формула бойынша анықтайды:
Мұндағы Р- бүлдіретін жүктеме, Н (кгс); S- ауданы, м\см\
Ию кезіндегі беріктік шегін тұтас кірпішті гидравликалық престе тексеріп анықтайды, ол үшін кірпіштің екі ұшын ара қашықтығын 200мм етіп жалпағынан орналастырады.(4-сурет)
Кірпішке таяныш етіп деңгейі бойынша цемент лайдан жалпақтығы 20-30мм үш тілкем салынады: екі тіпкем- кірпішке таяныш етіп астынғы жағына, біреуі – күш түсіретін таяныш ретінде кірпіштің үстінен орналыстырады. Үлгі 3-4 тәулік қатайғаннан соң тексеру жасалады.
Ию кезіндегі МПа, кгс\см беріктікті мына формула бойынша анықталады
Мұндағы Р – бүлдіруші жүктеме, Н (кг); l – таяныштар арасындағы қашықтық, м; b – кірпіштің ені, м(см); һ – кірпіш бойның ортасындағы қалындық,м(см).
Алынған нәтижелерді 1-кестеде келтірілген деректермен салыстырады.
1-кесте
Марки керамического кирпича
Формования
түрлері
|
Марка
|
Беріктік шегі МПа, кем дегенде
|
|
Қысу кезінде Ию кезінде
|
|
Бас үлгіге ортақ сан
|
Жеке үлгіге ең азы
|
Бас үлгіге ортақ сан
|
Жеке үлгіге ең азы
|
Пластическое
|
300
|
30
|
25
|
4,4
|
2,2
|
250
|
25
|
20
|
3,9
|
2
|
200
|
20
|
17,5
|
3,4
|
1,7
|
175
|
17,5
|
15
|
3,1
|
1,5
|
150
|
15
|
12,5
|
2,8
|
1,4
|
125
|
12,5
|
10
|
2,5
|
1,2
|
100
|
10
|
7,5
|
2,2
|
1,1
|
75
|
7,5
|
5
|
1,8
|
0,9
|
Полусухое
|
300
|
30
|
25
|
3,4
|
1,7
|
250
|
25
|
20
|
2,9
|
1,5
|
200
|
20
|
17,5
|
2,5
|
1,3
|
175
|
17,5
|
15
|
2,3
|
1,1
|
150
|
15
|
12,5
|
2,1
|
1
|
125
|
12,5
|
10
|
1,9
|
0,9
|
100
|
10
|
7,5
|
1,6
|
0,8
|
75
|
7,5
|
5
|
1,4
|
0,7
|
Әдибиет :
1. Попов Л.үН Лабораторные испытания строительных материалов и изделий М.,”Высшая школа”.1984г.
2. В.А. Воробьев. Лабораторный практикум по общему курсу строительных материалов.М., “Высшая школа”,1978
3. ГОСТ на строительные материалы.
№ 4 зертханалық сабақ
Сабақ тақырыбы: Құмдағы органикалық қосылыстардың
мөлшерін анықтау.
Сабақ жоспары:
Құмдағы органикалық қосылыстардың мөлшерін анықтау үшін техникалық таразы, өлшеуіш және шыны цилиндр қолданылады.
Әдебиеттер:
1. Рыбьев И.А. Строительные материаловедение: учебное пособие для строит.спец.вузов/ И.А.Рыбьев – 2-е изд. испр. – М.: Высш.шк., 2004-701с.
2. Воробьев В.А. Лабораторный практикум по общему курсу строительных материалов: Уч. Пособие для строительных специальностей вузов. 4-е
3. Современные строительные материалы и товары. – М.: Из-во ЭКСМО, 2005-576с.
№ 5 зертханалық сабақ
Сабақ тақырыбы: Тығыздалмаған қалпында құмның үйілген тығыздығын анықтау.
Сабақ жоспары:
Үйілген тығыздық өлшеуіш ыдыстарда құмды өлшеу арқылы анықталады.
№ 6 зертханалық сабақ
Сабақ тақырыбы: Құмдағы ұсақ және балшықты бөлшектердің
мөлшерін тұндыу арқылы анықтау.
Сабақ жоспары:
Құмдағы ұсақ және балшықты бөлшектердің мөлшері ірілігі 0,05 мм дейін бөлшектерді сумен жібітіп алып құм массасының өзгеруі бойынша анықталады.
Әдебиеттер:
1. Рыбьев И.А. Строительные материаловедение: учебное пособие для строит.спец.вузов/ И.А.Рыбьев – 2-е изд. испр. – М.: Высш.шк., 2004-701с.
2. Воробьев В.А. Лабораторный практикум по общему курсу строительных материалов: Уч. Пособие для строительных специальностей вузов. 4-е
3. Современные строительные материалы и товары. – М.: Из-во ЭКСМО, 2005-576с.
№ 7 зертханалық сабақ
Сабақ тақырыбы: Құмның түйір құрамын және ірілік модулін анықтау.
Сабақ жоспары:
Түйір құрамы електердің стандартты жиынтығында құмды елеу арқылы анықталады.
Әдебиеттер:
1. Рыбьев И.А. Строительные материаловедение: учебное пособие для строит.спец.вузов/ И.А.Рыбьев – 2-е изд. испр. – М.: Высш.шк., 2004-701с.
2. Воробьев В.А. Лабораторный практикум по общему курсу строительных материалов: Уч. Пособие для строительных специальностей вузов. 4-е
3. Современные строительные материалы и товары. – М.: Из-во ЭКСМО, 2005-576с
Достарыңызбен бөлісу: |