Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі
Семей мемлекеттік педагогикалық институты
Қазақ филологиясы факультеті
Қазақ әдебиеті кафедрасы
Қашықтықтан оқыту факультетінің
3 курс студенттеріне
ӨЛЕҢ ӨРІМІ пәнінен оқу силлабусы.
Семей – 2012
1.ҚҰРАСТЫРҒАН:
Құрмамбаева Қ.С., Семей мемлекеттік педагогикалық институтының
қазақ әдебиеті кафедрасының доцент м.а., ф.ғ.к.
2.ТАЛҚЫЛАНДЫ
Семей мемлекеттік педагогикалық институтының қазақ әдебиеті кафедрасының мәжілісінде бекітілді:
«___» ____ 2012 ж., хаттама № ____
Кафедра меңгерушісі ф.ғ.к.: ___________________ Ақтанова А.С
2.2. Қазақ филологиясы факультетінің Оқу-әдістемелік кеңесінің мәжілісінде бекітілді:
«___» ____2012 ж., хаттама. № ___
Төрайым___________________ Мұқанова Қ.Қ
2.3. Қазақ филологиясы факультеті кеңесінің мәжілісінде бекітілді:
«___» ____2012 ж., хаттама № ___
Пәннің оқу бағдарламасы – (Syllabus)
Оқытушы туралы деректер
Доцент міндетін атқарушы. Ф.ғ.к. Құрмамбаева Қ.С.
Пән туралы деректер
Пәннің аты: Өлең өрімі
Кредиттер саны: (сағат )
Өту орны: №3 ғимарат
Оқу жоспарынан үзінді
Курс
|
Семестр
|
Кредит-тер
|
Лекц.
сағат
|
Тәжірибелік
|
СОБӨЖ
|
Сөж
|
Барлығы
|
3 курс
|
5 семестр
|
|
12
|
6
|
12
|
|
34,5
|
1.3. Осы пәндi игеру үшiн қажет бiлiм - пәндi игеру үшiн дағды мен бiлiм студентке берiлетiн ақпаратты меңгеру, байқау, салыстыру, ойлау, теориялық бiлiмдi тәжiрибесiнде қолдана бiлуi тиiс.
1.4. Осы пәнмен байланысты пәндер- философия, эстетика, мәдениеттану, психология.
1.5. Қысқаша сипаттамасы: Пәннiң мақсаты:
Лириканың пайда болуын, лирикалық жанрдың түрлерін, түрткі тектес халықтар әдебиетінің тамыры терең байланысын, дәстүр жалғасытығын, бір- біріне әсерін, идеялық, көркемдік ерекшелігін, жалпы даму заңдылықтарын таныту. Поэзиялық шығармаларымен таныстыру, оны талдай, саралай білуге үйрету. Лирикалық шығарталарды басқа халықтар әдебиетімен салыстыра бағалайбілуге дағдыландыру. Өлең табиғатының зерттелуін және ол туралы ғалымдар пікіріне шолужасау, жетістігі мен кемшілігін талдай, зерттей білу. Өлең туралы студент білімін кеңейте отырып, оның өзіндік қасиеттерін білдіруге бағыттау.
Пәнді оқыту міндеттері.
Өлеңнің прозадан айырмашылығын, оның ырғағы, туралы, ырғақ арқылы шумақ, тармақ, бунақ туындайтын жайында жан – жақты терең білім беру. Қазақ өлеңдеріндегі шумақ пен ұйқас түрлеріне мысалдар арқылы талдату, ажырата, саралай білуге машықтандыру. Белгілі бір ырақ арқылы өлең жүйелеріне тоқталып, оны мысалдар келтіру арқылы бекіттіру. Әрбір халықтың поэзиядағы тарихын, бүгінгі жеткен жетістігіне сын көзбен қарай білуге, бұл тұрғыдағы өз ойын айта білуге үйрету. Студенттерді өлеңді мәнерлеп жатқа оқытуға, талдауға машықтандыру.
1.6. Пәннің негізгі міндеті: Поэзиялық шығармалармен таныстыру, оны талдай, саралай білуге үйрету.
Пән бойынша тапсырмалар орындау және тапсыру кестелері
№
|
Жұмыс түрлері
|
Тапсырмалардың мақсаты мен мазмұны
|
Ұсыныла-тын әдебиеттер
|
Бақылау нысандары
|
Өткізу ұзақтығы
|
1
|
Дәріс,
семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Асан қайғы өлеңдеріндегі философия
Қазақ поэзиясы көркемдік дамуының басты ерекшеліктері.Лирикалық поэзия туралы
1 Абайдың ақындық мектебі
|
1, 3, 4 ,7
|
Ауызша баяндау
Ауызша
|
1 апта
|
2
|
Дәріс, семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Қазтуған жыраудың өмірі, шығармашылығы.
В Е Хализев Қ Жұмалиев, З Қабдолов, З Ахметов, А Байтұрсынұлы тб пікірлері
2 Белинский эпикалық поэзия жайлы («Поэзиялық тегі мен түріне қарай бөлу»
|
2,4,3,7
|
.
|
2 апта
|
3
|
Дәріс,
Семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Шалкиіз жырау өлеңдеріндегі замана бейнесі
Өлең талдаудың ерекшеліктері. Шәкәрім
өлеңдерінің құрылысы
М Мақатаев, Қ Мырза Али Ф Оңғарсынова, М Шахановтардың өлеңдері
|
1,4,3 ,7
|
Ауызша баяндау
Жаттау.
|
3 апта
|
4
|
Дәріс,
Семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Бұқар жырау өлеңдері бейбітшілік мәселесі
Абай және қазақ өлеңі. Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы
Дәстүр жалғастығы әдеби даму заңдылығы
|
1, 2, 3 ,7
|
Ауызша баяндау.
.
Жаттау.
|
4 апта
|
5
|
Дәріс,
Семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Махамбет өлеңіндегі патриоттық сарын
Автор және лирикалық кейіпкер
Жаңашылдық көріністері К Ахметова Т Медетбеков, И Сапарбаев, Ұ Есдәулетов
|
2,3,4, 5,7,
|
Ауызша баяндау.
Жаттау
|
5 апта
|
6
|
Дәріс, семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Абай поэзиясының Ұлылығы
Лирикалық «мен» ҚМ Жүсіп еңбегі
Қазақ поэзиясындағы әдеби бағыттар мен ағымдар (ХІХ
|
1,2,3,4,
|
Ауызша баяндау.
|
6 апта
|
7
|
Дәріс,
Семинар
СОБӨЖ
СӨЖ .
|
Шәкәрім поэзиясындағы дәстүр жалғастығы
Өлең құрылымы
Өзің қалаған өлеңді мазмұн мен пішін бірлігі тұрғысынан талдау
|
3,4,6, 7
|
Ауызша баяндау.
Жаттау.
|
7 апта
|
8
|
Дәріс, семинар
СОБӨЖ
СӨЖ .
|
М Жүсіп Көпеев поэзиясындағы дін мәселесі
Өлең мазмұн ме пішін бірлігі тұрғысынан талдау .
Шәкәрімнің өлеңдеріне талдау
|
1,3,4,5,7
|
Ауызша баяндау.
.
|
8 апта
|
9
|
Дәріс, семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
. А Байтұрсынов мысалдарындағы астарлы ой
Ақындық жаңашылдық, ақындық шеберлік
Мақатаев өлеңдерін талдау
|
|
Ауызша баяндау
|
9 апта
|
10
|
Дәріс, семинар
СОБӨЖ
СӨЖ
|
С Дөнентаев мысалдарындағы аллегория
Қазіргі қазақ өлеңі, түр, мазмұн. Дәстүр жалғастығы
Мұхтар Шаханов
|
2,3,4, 6, 7
|
Ауызша баяндау
Шығарма-эссе
Жаттау
|
10 апта
|
11
|
Дәріс
Семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
1916 ұлт азаттық көтеріліске байланысты шыққан өлеңдері
Көркемдеуіш құрал түрлері
Ө Тұрманжанов өлеңдерін талда
|
2,3,4, 6,
|
Ауызша баяндау
Жаттау./11 тілек/
|
11 апта
|
12
|
Дәріс, семинар
СОБӨЖ
СӨЖ.
|
Жамбыл Жабаев өлеңіндегі Отан тақырыбы
Гипербола дегеніміз не
М Жұмабаев өлеңдерін талда
|
3,4,6,7
|
Ауызша баяндау
Жаттау
|
12 апта
|
Студенттердің түрлі сипаттағы тапсырмаларды
орындауының рейтингтік бағасы.
|
№
|
Көрсеткіштері
|
Студенттің балл бойынша рейтинг
|
|
|
1
|
Тапсырма орындалған жоқ
|
0
|
|
|
2
|
Тапсырма үлгі бойынша орындалған
|
1
|
|
|
3
|
Тапсырмалар қайта құрылды
|
2
|
|
|
4
|
Тапсырма шығармашылықпен орындалды, жұмыстың жаңа амалы ұсынылды.
|
3
|
|
Аралық
|
35
|
Үйдегі
|
10
|
Қорытынды
|
35
|
Барлығы
|
100
|
Бағаның әріптік баламасы
|
Ұпайдың сандық баламасы
|
Пайыздық көрсеткіштері
|
Дәстүрлік жүйеде бағалау
|
А
|
4,0
|
95-100
|
өте жақсы
|
А-
|
3,67
|
90-94
|
|
В+
|
3,33
|
85-89
|
Жақсы
|
В
|
3,0
|
80-84
|
|
В-
|
2,67
|
75-79
|
|
С+
|
2,33
|
70-74
|
Қанағаттанарлық
|
С
|
2,0
|
5-69
|
|
С-
|
1,67
|
60-64
|
|
Д+
|
1,33
|
55-59
|
|
Д
|
1,0
|
50-54
|
|
F
|
0
|
0-49
|
Қанағаттанғысыз
|
1.9. Курстың саясаты мен реті студенттерге пәнді оқу барысында қойылатын әкімшілік талаптарын көрсетеді. (балл бойынша)
* Кешігу
* Сабақты босату
* Аудиториядағы жүріс – тұрысы
* Жұмыстарын кеш өткізгені
Емтиханда болмауы және т.б.
2. Оқу-әдістемелік кешеннің тізбесі мен мазмұны
2.1. Курстың тақырыптық жоспары
Барлығы (кредиттер): 3 ( - сағат)
№
|
Тақырыптар
|
Дәріс
|
Тәжі-рибе
|
ОСӨЖ
|
1
|
Асан қайғы өлеңдеріндегі философия
|
1
|
1
|
1.5
|
2
|
Қазтуған жырау өлеңдерінің мәні адамгершілік мәселесі.
|
1
|
|
1.5
|
3
|
Шалкиіз жырау өлеңдеріндегі замана бейнесі
|
1
|
1
|
1.5
|
4
|
Бұқар жырау өлеңдері бейбітшілік мәселесі
|
1
|
|
1.5
|
5
|
Махамбет өлеңіндегі патриоттық сарын
|
1
|
1
|
1.5
|
6
|
Абай поэзиясының Ұлылығы
|
1
|
|
1.5
|
7
|
Шәкәрім поэзиясындағы дәстүр жалғастығы
|
1
|
1
|
1.5
|
8
|
М Жүсіп Көпеев поэзиясындағы дін мәселесі
|
1
|
|
1.5
|
9
|
А Байтұрсынов мысалдарындағы астарлы ой
|
1
|
1
|
1.5
|
10
|
С Дөнентаев мысалдарындағы аллегория
|
1
|
|
1.5
|
11
|
1916 ұлт азаттық көтеріліске байланысты шыққан өлеңдері
|
1
|
1
|
1.5
|
12
|
Жамбыл Жабаев өлеңіндегі Отан тақырыбы
|
1
|
|
1.5
|
|
Барлығы:
|
12
|
6
|
22.5
|
2.2 Дәріс сабақтар тезистері
Дәріс 1
Асан қайғы өлеңдеріндегі философия
Дәріс 2.
Қазтуған жырау өлеңдерінің мәні адамгершілік мәселесі.
Дәріс 3.
Шалкиіз жырау өлеңдеріндегі замана бейнесі
Дәріс 4.
Бұқар жырау өлеңдері бейбітшілік мәселесі
Дәріс 5.
Махамбет өлеңіндегі патриоттық сарын
Дәріс 6.
Абай поэзиясының Ұлылығы
Дәріс 7.
Шәкәрім поэзиясындағы дәстүр жалғастығы
Дәріс 8.
М Жүсіп Көпеев поэзиясындағы дін мәселесі
Дәріс 9.
А Байтұрсынов мысалдарындағы астарлы ой
Дәріс 10.
С Дөнентаев мысалдарындағы аллегория
Дәріс 11.
1916 ұлт азаттық көтеріліске байланысты шыққан өлеңдері
Дәріс 12.
Жамбыл Жабаев өлеңіндегі Отан тақырыбы
Фариза Оңғарсынова поэзиясындағы романтизм
2.3. Семинар тақырыптары
1 семинар
Асан қайғы өлеңдеріндегі философия
Қазтуған жырау өлеңдерінің мәні адамгершілік мәселесі
2 семинар
Шалкиіз жырау өлеңдеріндегі замана бейнесі
Бұқар жырау өлеңдері бейбітшілік мәселесі
3 семинар
Махамбет өлеңіндегі патриоттық сарын
Абай поэзиясының Ұлылығы
4 семинар
Шәкәрім поэзиясындағы дәстүр жалғастығы
М Жүсіп Көпеев поэзиясындағы дін мәселесі
5 семинар
С Дөнентаев мысалдарындағы аллегория
1916 ұлт азаттық көтеріліске байланысты шыққан өлеңдері
6 семинар
Жамбыл Жабаев өлеңіндегі Отан тақырыбы
Фариза Оңғарсынова поэзиясындағы романтизм
2.4. Студенттердің өз бетімен орындайтын жұмысы шеңберіндегі
тапсырмалар.
1 Абайдың ақындық мектебі
2 Белинский эпикалық поэзия жайлы («Поэзиялық тегі мен түріне қарай бөлу» еңбегі бойынша)
3 М Мақатаев, Қ Мырза Али Ф Оңғарсынова, М Шахановтардың өлеңдері
4 Дәстүр жалғастығы әдеби даму заңдылығы
5 Жаңашылдық көріністері К Ахметова Т Медетбеков, И Сапарбаев, Ұ Есдәулетов
6 Қазақ поэзиясындағы әдеби бағыттар мен ағымдар (ХІХ)
7 Өзің қалаған өлеңді мазмұн мен пішін бірлігі тұрғысынан талдау
8 Шәкәрімнің өлеңдеріне талдау
9 Мақатаев өлеңдерін талдау
10 Мұхтар Шаханов
11 Ө Тұрманжанов өлеңдерін талда
12 М Жұмабаев өлеңдерін талда
13 С сейфуллин өлеңдерін талда
14 А Байтұрсынов өлеңдерін талда
15 Ж Жабаев өлеңдерін талда
2.5. Студенттердің оқытушының басшылығымен орындайтын жұмысы шеңберіндегі тапсырмалар.
1.Қазақ поэзиясы көркемдік дамуының басты ерекшеліктері.( конспект)
2.Лирикалық поэзия туралы (баяндама)
3 Поэзияға Қ Жұмалиев, З Қабдолов, З Ахметов, А Байтұрсынұлы қосқан үлесі.(реферат)
4 Өлең талдаудың ерекшеліктері.( Ғылыми мақала)
5.Шәкәрім өлеңдерінің құрылысы. (конспект)
6. Абай және қазақ өлеңі. (баяндама)
7.Өлең – сөздің патшасы, сөз сарасы (мақала әзірлеу)
8.Автор және лирикалық кейіпкер (конспект)
9.Лирикалық «мен» ҚМ Жүсіп еңбегі бойынша Қ.Мырзалиев өлеңдерін (талдау)
10.Өлең құрылымы (конспект)
11. Өлең мазмұн ме пішін бірлігі тұрғысынан( талдау) .
12. Ақындық жаңашылдық, ақындық шеберлік(реферат)
13. Қазіргі қазақ өлеңі, түр, мазмұн. (баяндама)
14.Көркемдеуіш құрал түрлері
15.Жыраулар поэзиясының өлең өрімі (Ғылыми мақала)
Ұсынылатын әдебиеттер тізімі
1. Ахметов З. Өлең сөздің теориясы. Мектеп 1973
2. Байтұрсынұлы А Әдебите танытқыш 1989
3.Алпысбаев Қ Көркем шығарманы талдау жолдары Алматы 1998
4 Жұмалиев Қ Әдебиет теориясы Алматы 1992ж
5 Жүсіптегі Қ. Қазақ лирикасындағы стиль және бейнелілік. Павлодар 1999
6 Жүсіпов Қ Өлең сөздің патшасы Алматы 1991
7. Қабдолов З Сөз өнері Алматы 1992
8 Мақпыров С Әдебиеттің тектері мен түрлері Алматы 1993
|
