Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі «Т. Рысқұлов ауданы әкімдігінің білім бөлімінің №2 шағын орталықты орта мектебі» коммуналдық мемлекеттік мекемесі

Информатикадан 5 сыныптарға арналған «Компьютерлік әліппе»

қолданбалы курс жоспары

Авторы: Тарбақов Б.А


2014 – 2015 оқу жылы

Түсінік хат

Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану арқылы дамыта оқыту, дара тұлғаны бағыттап оқыту мақсаттарын жүзеге асыра отырып, оқу тәрбие үрдісінің барлық деңгейлерінің тиімділігімен сапасын жоғарылатуды көздейді.

Ақпараттық – коммуникациялық технология электрондық есептеуіш техникасымен жұмыс істеуге, оқу барысында компьютерді пайдалануға, модельдеуге, электрондық оқулықтарды, интерактивті құралдарды қолдануға, интернетте жұмыс істеуге, компьютерлік оқыту бағдарламаларын меңгеруге негізделеді.

Ақпараттық – коммуникациялық технологияның келешек ұрпақтың жан – жақты білім алуына, іскер әрі талантты, шығармашылығы мол, еркін дамуына жол ашатын педагогикалық, психологиялық жағдай жасау үшін де тигізер пайдасы аса мол. Ақпараттық әдістемелік материалдар коммуникациялық байланыс құралдарын пайдалану арқылы білім беруді жетілдіруді көздейді.

Демек, Қазақстанның болашақ білімді мамандарын дайындауда алатын білімнің ұшқырлығы мен нәтижелігі заман талабына сай жалпы орта білім беруде бейінді оқытуға көшу болмақ .

Дербес компьютерді пайдаланудың ең танымал бағыттарының бірі – компьютерлік графикамен жұмыс істеу екендігі белгілі.

Компьютерлік графиканың қолданылу көкжиегі өте кең – қарапайым сурет салудан бастап теледидардағы жарнама және кинодағы арнайы эффектілерге, машина жасау саласындағы компьютерлік жобалаудан іргелі ғылыми зерттеулерге дейінгі аумақты түгел қамтиды.

“Компьютерлік әліппе” білім беру курсы оқушылардың текстік және графикалық редакторлар, жарнамалар мен қарапайым презентациялар құру бағдарламаларының көмегімен жұмыс істеу дағдыларын дамытуға бағытталған теориялық және практикалық мазмұнды мәліметтерді қамтиды.

1. 
   Қазіргі компьютерлік технологияларды оқып үйренуге және меңгеруге деген қызығушылығын ояту;
   

2. 
   Дербес компьютердің программалық жабдықтары туралы білімдерін толықтыру, тереңдету және жүйелеу;
   

3. 
   Оқушылардың текстік, графиктік редакторлармен жұмыс істеу білігі мен дағдыларын қалыптастыру;
   

4. 
   Оқушылардың танымдық қызығушылығын, теориялық және шығармашылықпен шабытты ойлау қабілеттерін дамыту, сонымен бірге ең тиімді шешім алуға көмектесетін алгоритмдік ойлау жүйесін жетілдіру;
   

5. 
   Есте сақт ау, логикалық ойлауын дамыту, тиянақтылыққа, ақпараттық мәдениеттілікке тәрбиелеу;
   

6. 
   Оқытудың электрондық бағдарламаларымен жұмыс істеуге, қосымша материалдар іздеуге және оны тиімді пайдалана білуге үйрету;
   

• 
  Windows (XP,7) операциялық жүйесі
  
• 
  графикалық редактор Paint;
  
• 
  текстік процессор Microsoft Office Word;
  
• 
  баспа редакторы Microsoft Office Publisher,
  
• 
  презентациялар редакторы Microsoft Office Power Point.
  

• 
  Методикалық және электрондық әдебиеттер.
  
• 
  Арнайы оқулықтар, журналдар, газет материалдары.
  
• 
  Интернет желісінің көздері.
  

• 
  Дербес компьютерлер -16.
  
• 
  Принтер – 1.
  
• 
  Сканер -1.
  
• 
  Интерактивті тақта және проектор -1.
  

• 
  Компьютерде Paint, Word, PowerPoint, Publisher бағдарламаларын пайдаланып мұғалім басшылығымен практикалық жұмыстарды орындау.
  
• 
  Электрондық оқулықтармен жұмыс істеуге дағдылану.
  
• 
  Практикалық жұмыстарды өз бетімен орындау.
  
• 
  Компьютерлік графика қолданылатын шығармашылық жобалар құру және қорғау.
  

Курстың мазмұны, мақсаты мен міндеттері. Компьютерлік графиканың негізгі ұғымдары. ДК – де жұмыс істеу кезіндегі қауіпсіздік техникасының ережелері.

• 
  информатика кабинетіндегі қауіпсіздік техникасының ережелерін;
  
• 
  векторлық және растрлық графика айырмашылықтарын;
  
• 
  графикалық редакторлар мүмкіндіктерін;
  
• 
  презентация мен жарнама құру бағдарламаларының мүмкіндіктерін;
  
• 
  олардың қолданылу аймақтарын.
  

• 
  күнделікті өмірден графиканы қолданудың мысалдарын келтіре білуді.
  

Графикалық редактор терезесі. Инструменттер панелі, меню қатары, палитра. Суреттерді құру, сақтау және жүктеу. Үзінділерді көшірмелеу, орнын ауыстыру, жою, өлшемін өзгерту. Жазба енгізу, суреттер енгізу және оны редакторлау. Түстік безендіру мүмкіндіктері. Симметрия, объектілерді қисайту және бұру. Мозаика көмегімен сурет салу. Тор көмегімен сурет салу, масштабты өзгерту.

• 
  Paint терезесінің элементтерін;
  
• 
  құралдар тақтасындағы батырмалар қызметін;
  
• 
  «Правка» менюнің мүмкіндіктерін;
  
• 
  көшіру мен киюды қай жағдайда қолдану керектігін;
  
• 
  объекті қисайту мен симметрияны қолдану алгоритмін;
  
• 
  мозаиканы, суретті пиксельдер көмегімен құру тәсілдерін.
  

• 
  құралдар тақтасының батырмаларын пайдалана білуді;
  
• 
  суреттер салуды, суреттік файлды сақтауды және ашуды;
  
• 
  объектіні ерекшелеу, орын ауыстыру, көшіру, өлшемін өзгертуді;
  
• 
  қайталанатын объектілерден сурет құрастыруды;
  
• 
  объектіні берілген бұрышқа бұруды;
  
• 
  мозаика құру және олардан суреттер құрастыруды;
  
• 
  тор көмегімен сурет салуды.
  

Word текстік процессорының терезесі, текстік процессордың графикалық мұмкіндіктері, сурет салу құралдар тақтасы. Құжатқа файлдан сурет кірістіру, диаграммалар енгізу. Сызық және штрих типтерін өзгерту, құю, көлем, көлеңке. Автофигуралар панелі, автофигуралармен орындалатын операциялар. WordArt текстік объектісі, объектіні өзгерту.

• 
  кескін құруға қажетті Word терезесінің элементтерін қолдана білуді;
  
• 
  Сурет салу панелінің батырмаларының қызметін;
  
• 
  Кескінді өзгерту мүмкіндіктерін (қисайту, бұру, құю, кескінге көлем және көлеңке қосу).
  

• 
  Сурет салу панелінің батырмаларының көмегімен қарапайым векторлық кескіндер құруды;
  
• 
  әртүрлі сызықтар және автофигуралармен жұмыс жасуды: ерекшелеуді, орын ауыстыру, тексте орналасуын өзгертуді, топқа біріктіруді;
  
• 
  әдемі жазбалар құрастыруды.
  

Microsoft Office Publisher қолданбасының терезесі, бағдарламамен жұмыс жасаудың ерекшелігі.. Жариялымдарға текст және графикалық объектілер қосу.

• 
  бағдарлама терезесінің құрамын ;
  
• 
  баспа жариялымдарының әртүрімен жұмыс істеу ерекшеліктерін;
  
• 
  бағдарлама менюнің элементтерін.
  

• 
  жариялымдардың параметрлерін (түстік және шрифтік схемаларды) өзгертуді;
  
• 
  қосымша әртүрлі графикалық объектілер енгізуді;
  
• 
  әртүрлі жариялымдар құруды (визиттік карточка, ашық хат, мақтау қағазы, жарнама, меню, т.б)
  

Microsoft Office PowerPoint қолданбасының терезесі, панельдердің орналасу ерекшеліктері мен қызметтері, презентация дизайны, слайд макеті, анимация, слайдтар ауысуы.

• 
  PowerPoint бағдарлама терезесінің құрамын;
  
• 
  бағдарлама мүмкіндіктерін және қолданылу аймақтарын;
  
• 
  презентация құру әдістерін;
  
• 
  мультимедиялық эффектілер қосу мүмкіндіктерін.
  

• 
  PowerPoint-ты іске қосуды және жұмысқа керекті панелдерді орнатуды;
  
• 
  өз бетімен типтік презентацияларды құруды;
  
• 
  өз көрмелерін жобалауды және қорғауды.
  

• 
  Шығармашылық жұмыстарын құру және қорғау.
  

Курс бағдарламасы аптасына 1 сағаттан барлығы 34 сағатқа есептелген.

Сабақтың негізгі бөлігі жеке тапсырмаларды орындауға бағытталған компьютердегі жұмыс болып есептеледі.

Сонымен бірге оқушылардың физиологиялық және жас ерекшеліктері, компьютермен жұмыс істеудің гигиеналық нормалары сақталуы тиіс.

Курс компьютерді оқу құралы ретінде оқушылардың оқу – танымдық қызметіне тұрақты пайдалануын көздейді.

Бұл бағдарламаның мазмұны оқушылардың оқу танымдық қызметін – де компьютерлік техниканы еркін пайдалану дағдысын қалыптастыруға қажет материалдарды қамтиды және ақпараттық технологияны кеңінен пайдалану жағдайындағы оқуға даярлайды.

Мұғалім курстың білім беру және шығармашылық сипатын ескере отырып, оқытуда қолданылатын іс әрекеттерді өзгерту арқылы сабақтарды түрлендіріп өткізуге жұмыстануы тиіс. Мүмкіндігіне қарай оқушыларға сабақ және сабақтан тыс кездерінде өнер мектептері, фотостудиялар, фотоательелерге саяхат жасату, мамандық иелерімен кездесулер өткізудің пайдасы зор.

Оқушыларға компьютерлік техниканы меңгерту ДК (дербес компьютер) – мен жұмыс жасау технологиясын тиімді оқытудың міндетті шарттарының бірі. Соған байланысты курс құрылымы теориялық материалдардан және оны іс жүзінде пайдалануға бағыталған ДК-де орындалатын практикалық тапсырмалар жиынтығынан тұрады.

Оқушының өз қолымен салған әр суреті әрқашанда оның оқуға, білуге, ізденуге деген қызығушылығын оятады, ілгері ұмтылдырады. Сондықтан, мұғалім оқушыларға берілетін тапсырмалардың бірін мұғалім басшылығымен орындатса, екіншісін оқушы өз бетімен орындауын көздеп құрастыруы керек.

Өздігінен жұмыс істеудің негізгі мақсаты – білім негіздерін сапалы меңгеру, икемділікті жетілдіру, тұрақты машықтарды қалыптастыру. Өздігінен істелетін жұмыс – мұғалімнің тікелей басшылығымен жүргізілетін, белгілі мақсатты көздейтін, жоспарлы, шығармашылық әрекет. Өздігінен істеуге берілетін оқу материалының мазмұны оқушыларға таныс әрі түсінікті болуы керек.

Оқушылардың өздігінен істейтін жұмыстары оқу әдісі ретінде оқу материалының тәрбиелік мәніне, ойлау қабілетін дамытуына , оқушының тапсырма мақсатын айқындау, тақырып таңдай білуі, жұмыстың орындалу жүйесін жобалау, оқу материалының ғылыми дәлдігі, білімді іс жүзінде пайдалануға негізделеді және оқушы білімін бақылау, жүйелеу қызметін де атқарады.

Оқушының оқу материалын меңгеруін бақылау оның әр сабақта тапсырмаларды орындау деңгейін саралау жұмыстары және жеке әңгімелесу арқылы жүргізіледі.

Қорытынды бақылау оқушының сауалнама және курс тақырыбы бойынша жеке немесе топтық жобаны құру және қорғауы арқылы жүзеге асады.

Қорытынды бағалау оқыту курсының соңында өткізіледі. Сабақтың теориялық бөлімінің меңгерілуін тексеру-байқау түрі – тест.

• 
  оқушының практикалық жұмысы және семинар сабаққа қатысуының баллдары,
  
• 
  қорытынды сабақта алған тест баллдары,
  
• 
  оқушылардың курс басында және соңындағы салыстырмалы даму қабілетінің нәтижесі
  

1. ҚР жалпы орта білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары Алматы – 2008

2. Информатикадан 30 сабақ . Б.Б.Бөрібаев, Е.Қ.Балапанов, А.Б. Дәулетқұлов Алматы – 2004

3. Информатика 7 оқулығы. Ермеков Н.Т. Стифутина Н.Ф. Атамұра 2012.

4. Шелепаева А.Х., Поурочные разработки по информатике. Универсальное пособие. – М.: «Вако» 2005 год

5. Программно-методические материалы по информатике, 1 – 11 класс, - М.: «Дрофа», 1999 год

6. Информатика негіздері № 1 – 6 2005-2012 жыл

7. Компьютерлік дизайн (әдістемелік құрал) С.Т.Мұхамбетжанова, Д.С.Момбекбаев, Е.Бұлтұлы, М.Е.Сағымбаев

8. Залогова Л.А. Компьютерная графика. Элективный курс: Учебное пособие. – М.: БИНОМ. Лаборатория знаний, 2005.

9. Залогова Л.А. Компьютерная графика. Элективный курс: Практикум. – М.: БИНОМ. Лаборатория знаний, 2005.

http://www.rusedu.info – Білім берудегі ИКТ

http://www.orakul.spb.ru – “Азбука PC” – үйренушілерге арналған.

http://www.syrtsovasv.narod.ru – “Информатика” бөлімі – мұғалімге арналған материалдар