Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі тараз мемлекеттік педагогикалық институты л. Н. Ибраимова
жүктеу/скачать 0,78 Mb. Pdf көрінісі
|
ibraimova-etnopedagogika (1)
|
еткен халқымыз адамдық қасиетін білдіретін ең жоғарғы деңгейі ол еңбек екенін тҥсінген. Ол адамға адамгершілік тҧрғыдан кҥш-қуат беретін қҧдіретті қасиет деп тҥсінген. Қазақ ағартушылары да еңбекті молшылықтың, байлықтың кӛзі деп санады. Жастарды еңбекке шақырды. Тек еңбек, еңбекқҧмарлық халықты ӛнерге ҥйретеді, білімге меңзейді, биік шыңға шығарады деген пікірі бҧл кҥнде де кҥшін жойған жоқ. Мәселен, мына нақыл сӛзін келтіруге болады: «Ерінбеген емер, қажымаған жеңер». Еңбек тәрбиесі оқу мен білім алудың негізі деп тҥсіндірген Шәкәрім Қҧдайбердіҧлы жас ҧрпақтың барлық тәрбиесінің кӛзін еңбектен іздеді. Ол еңбек пен қоғамдық еңбектің тҧтастығын, парасаттылық, білімділік, мейірімділік сияқты ізгі қасиеттер жеке тҧлғаның қалыптасуын қамтамасыз ететінін аса кӛрегендікпен дәлелдеді, оған ӛлең жолдарын арнады. Адамдық борыш, ар ҥшін, Барша адамзат қамы ҥшін, Талаптан да білім мен ӛнер ҥйрен, Білімсіз, ӛнерсіз болады ақыл тҧл, – деу арқылы жастарды халыққа қызмет кӛрсетуге, еңбекке ҥндейді. Ақын еңбектің жекелеген адам ӛміріндегі емес, бҥкіл адамзат баласының биік рӛлі мен тарихи маңызына зер салады: «Кірсіз ақыл, мінсіз сӛз, адал еңбекті анық бақ» деп білді, ӛзі де адал еңбек етуге ант етеді. Оны «Жолама қулар маңайға» деген ӛлеңінен кӛруге болады. Адамдық борыш ар ҥшін, Барша адамзат қамы ҥшін, Серт берем еңбек етем деп, Алдағы атар таң ҥшін! Сонымен, еңбек тәрбиесі барлық тәрбиенің негізі, бастамасы, яғни адамның денесінің, ақыл-ойының қалыптасуы, сҥйкімді, жағымды болуы – бәрі осы еңбекке байланысты екен. Қазақ халқы еңбек пен кәсіби ӛнерді егіз деп санаған. Қолӛнер шеберлігін мал бағып, егін салып, аң аулау кәсібімен айналысудан артық санамаса, кем санамаған. Сол мақсатта баланы жастайынан тері ӛңдеуге, ағаш ӛңдеуге, жҥн ӛңдеуге, метал ӛңдеуге, олардан киім, баспана, тҥрлі бҧйымдар, қару-жарақтар жасау арқылы кәсіби ӛнерді ҥйрену, оны халық қажетіне жҧмсау, ӛнермен мҧратына жету, онымен байлықтың кӛзін ашу қазақ халқының негізгі мақсаттарының бірі болған. Ертеден келе жатқан еңбек тәрбиесінің әдіс-тәсілдері еңбек тәрбиесінің қҧралы болып табылады. Еңбек адамның қалыптасуы мен тәрбиеленуінде бір ҧрпақтан екінші ҧрпаққа ӛмірлік тәжірибені қалыптастырады және халықтың даму барысында шешуші рӛл атқарады. Еңбек ету кезінде адамның дене, ақыл-ой, эстетикалық дамуы еңбек тәрбиесімен қатар жҥреді. Жас ҧрпақты еңбекке баулу және оған кәсіби тәрбие беру халқымыздың басты мҧраты болған. жүктеу/скачать 0,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|