© Бектурсунова А.Т., 2009
МЕЙІРБИКЕ ІСІНІҢ ФИЛОСОФИЯСЫ
ФИЛОСОФИЯ-( грек тілінен –сүю және даналық, даналыққа деген сүйіспеншілік)із- әлемнің тұтастай бейнесін, әлемдегі адамның алатын орнын, адам мен әлем арасындағы қарым-қатынас және осы әрекеттердің нәтижесін табатын адамның рухани қызыметінің түрі.
Халықаралық келісім негізінде мейіркеш ісінің философиясы 4 негізгі тұжырымнан қалыптасады:
1.Пациент.
2.Мейіркеш, мейіркеш ісі.
3.Қоршаған орта.
4.Денсаулық.
Пациент-мейіркештік күтімге зәру және оны қабылдайтын адам.
Мейіркеш-Мейіркештік жұмысқа құқығы бар және мейіркеш ісінің философиясын бөлісетін , кәсіпқой білімі бар маман.
Қоршаған орта-адамның өмірлік іс әекеттері болып жататын табиғи, әлеуметтік, психикалық және рухани факторлар мен көрсеткіштердің біртұтастығы.
Денсаулық-өмірдің амалдарына бейімделу арқылы жетістікке жеткен тұлғаның қоршаған ортамен динамикалық үйлесімдігі.Адамның құқығына және өміріне деген сыйласымдық, адамгершілік мейірекеш ісінің негізгі қағидалары болып саналады.Мейіркеш ісі философиясының қағидаларын жүзеге асырылуы қоғам мен мейіркештің қарым-қатынастарына тәуеді.Бұл қағида пациент қоғам алдындағы мейіркештің жауапкершілігін және қоғамның мейіркеш алдындағы жауапкершіліктерін қарастырады.Қоғам мейіркеш ісінің маңызды рөлін заңдық актілерін шығаруда есеріп, денсаулық сақтау жүйесінде мойындауға міндетті. Мейіркеш ісінің қазіргі заманға үлгісінің мәні, ғылыми теориясы болып мейіркештік көмектің көрсетіліне және мазмұнына әр түрлі әдіс –амалдардың негізделінуі.Кәсіпқой лексиконына пациенттің қажеттілігіне қарай жүйелі мейіркештік көмектің көрсетілуі түсіндірілетін «мейіркештік процесс»
ұғымы енгізіледі.Пациенттің денсаулық жағдайының өзгеруінен туындайтын проблемалардың алдын алу, жеңілдету, жою мақсаты болып табылатын мұндай әдіс –амалдар 50- жылдар ортасында АҚШ –да жарық көрді, ал Ұлыбританияда 80- жылдары ресми түрде қабылданды.Қазіргі заманда мейіркеш процессі Қазақстан Республикасының мейіркештік білім берудегі өзегі болып табылады.Мейіркештік көмек көрсетудің теориялық ғылыми базалары ашылуда.Мейіркештік процесс арқылы мейіркеш тек қана дәрігер нұсқауын орындаушы емес, сонымен қатар әр бір пациенттің жан дүниесін түсіне білетін, жеке тұлға ретінде тани білетін шығармашылық адамбола отырып, мамандығы бойынша тәуелсіздік және егемендікке ие болады.
Мейіркеш ісінің философиясының мәні болып пациентпен қарым-қатынас жасаудағы еңбегінің негізінде жатқан мейіркештің көзқарасынан туындайтын кәсіпқой өмірінің негізі саналады.қалыптасқан философияны бөлісетін мейіркеш өзіне келесі этикалық міндеттерді қабылдайды;
басқалардын міндеттерін силау; сөзінде тұру; адал болу; пациенттің еріктілікке құқығын силау.Мейіркештік философияның теориясы бойынша мақсаттарына ынталану, яғни мейіркештің қызыметінің нәтижесі-этикалық бағалық(мұраты) деп аталынады. Кәсіпқойлық: денсаулық, қоршаған ортаның тазалығы,
Тәуелсіздік. Адамгершілік құндылығы, қамқорлық (күтім).Мейіркештік философия мейіркештің жеке тұлғалық қасиеттерін де анықтайды. Жақсы деген мейіркеш –зұлымдылық пен қайырымдылықты анықтай білетін қайырымды адам, білімді, шеберлі, қайғысына ортақтасу, шыдамдылық, мақсатқа жету, мейірімділік қасиеттеріне ие болуы керек. Этикалық қағидалар әр бір елде, сонымен қатар Қазақстанда мейіркештердің этикалық кодексін анықтайды және мейіркештердің мінез құлықтарының стандарты және кәсіпқой мейіркеш үшін өзін-өзі басқарутәсілдері болып саналады.
Достарыңызбен бөлісу: |