~260~
9) Адвокатура жəне нотариат
Адвокаттардың қызметі ҚР Президентінің Жарлығына, «Адвокаттық
қызмет туралы» Заңына жəне «Адвокаттық қызметпен айналысуға рұқсат беру
тəртібі туралы ережеге» сəйкес рұқсат қағаз беріледі. Адвокатураның қызметі ҚР
Конституциясы жəне «Адвокаттық қызмет туралы» Заң негізінде жүзеге
асырылады, негізгі мақсат ретінде пайда табуды көздемегендіктен кəсіпкерлікке
жатпайды, жəне: қылмыстық істер бойынша қорғау; азаматтық, əкімшілік,
қылмыстық жəне
басқа істер бойынша өкілдік; азаматтарға жəне заңды
тұлғаларға əртүрлі заңдық көмек көрсетумен айналысады. Адвокатура мемлекет
кепілдік берген жəне Конституциямен бекітілген адамның өз құқықтарын
қорғауға құқылығы мен білікті құқықтық көмек алуына көмектесуді жүзеге
асырады.
Адвокатура қызметін ұйымдастыру келесі принциптерге сəйкес құрылады:
қызметін жүзеге асыру
барысында адвокаттың ешкімге тəуелді болмауы;
қызметін заңда тыйым салынбаған əдіс, құралдармен жүзеге асыру; заңда тікелей
көрсетілген жағдайлардан басқа кезде прокуратура, сот, анықтау жəне алдын
-
ала
тергеу органдары, басқа мемлекеттік органдар, өзге ұйымдармен лауазымды
тұлғалар тарапынан адвокат қызметіне араласуына жол бермеу; кəсіби мінез
-
құлық нормаларын жəне
адвокаттық ар
-
ожданды сақтау.
Адвокаттар келесі қызметтерді жүзеге асыруға құқылы: құқықтық көмек
көрсетуді сұраған тұлғалардың құқықтары мен мүдделерін барлық соттарда,
тиісті мəселелерді шешуге құзырлы мемлекеттік органдарда жəне ұйымдарда
қорғауға жəне тұлғаның атынан сөйлеуге; адвокаттық қызметін жүзеге асыру
үшін қажетті мəліметтерді барлық мемлекеттік органдармен мемлекеттік емес
ұйымдардан сұратып алуға; құқықтық көмек көрсету үшін
қажет нақты
мəліметтер жинауға; дəлелдер келтіруге; көмек сұрағанның ісіне қатысты
материалдармен, сондай
-
ақ процессуалдық істермен, тергеу жəне сот істерімен
танысуға, заңдық актілермен тыйым салынбаған əдіспен
ресми айыптауға
тіркелген ақпаратты алуға; іске қатысуға рұқсат алғаннан кейін, жəне кездесудің
құпиялылығын қамтамасыз ететін жағдайда қорғауға алған тұлғамен кездесуді
талап етуге; құқықтық көмек көрсетумен байланысты туындаған мəселелерге
ғылым, техника, өндіріс жəне басқа қызмет салаларында түсінік беру үшін
мамандардың қорытындысын келісім негізінде сұратуға; əділет, прокуратура,
анықтау, алдын
-
ала тергеу жəне сот органдары, сондай
-
ақ басқа құқықтық
мүдделері мен құқықтары бар лауазымды тұлғалардың əрекетіне көмек сұраған
тұлғалардың белгіленген тəртіпте арыз беруге өтініш жасауға; мемлекеттік
құпиямен, сондай
-
ақ заңмен қарастырылған тəртіпте анықтау, алдын
-
ала тергеу
жүргізуге жəне сотта қажет болса əскери, коммерциялық, қызметтік немесе
заңмен қорғалатын ақпаратпен танысуға; құқықтық көмек сұраған тұлғалардың
құқықтары мен заңды мүдделерін қорғауда заңда тыйым салынбаған құрал,
əдістер
пайдалануға, сондай
-
ақ заңға қайшы келмейтін өзге де əрекеттер
жасауға; Адвокаттар қызметіне заңмен кепілдік беріледі
жəне мемлекеттік
органдардың, қоғамдық бірлестіктермен лауазымды тұлғалардың адвокаттың
қызметіне араласуына қатаң түрде тыйым салынады.
~261~
Нотариаттың қызметі: ҚР «Нотариат туралы» Заңымен реттеледі.
Нотариат
-
жеке жəне заңды тұлғалардың құқықтары мен фактілерін
куəландыруға, сондай
-
ақ заңда көрсетілген басқа да міндеттерді жүзеге асыруға
бағытталған нотариалдық əрекеттерді жасау арқылы олардың заңды
мүдделерімен құқықтарын қорғаудың заңды бекітілген жүйесі.
Нотариустың
көмекшісі мен тағылымдамадан өтушісі болады. Жеке нотариустарға рұқсат
қағазды нотариустардың Біліктілік алқасының ұсынымы бойынша Əділет
министрлігі береді. Нотариус келесі əрекеттер жасайды: мəмілені куəландырады;
заңды тұлғалардың құрылтайшылық құжаттарын куəландырады; мұрагерлік
мүлікті қорғау шараларын қабылдау; құжат көшірмесінің дұрыстығын
куəландыру; құжатқа қойылған қолдың түпнұсқалығын куəландыру;
аударманың дұрыстығы туралы куəландыру; дəлелді қамтамасыз ету жəне т.б.
Достарыңызбен бөлісу: