Қазақстан Республикасы Ғылым Академиясы М. О.Әуезов атындағы Әдебиет және Өнер Институты
жүктеу/скачать 1,11 Mb.
|
аза стан Республикасы ылым Академиясы М. О. уезов атында ы де
- Бұл бет үшін навигация:
- АҚСАҚ ҚҰЛАН, ЖОШЫ ХАН
| ТЕҢІЗ БАСТАН БЫЛҒАНДЫ
ШЫҢҒЫС XAHFA ЖЫРШЫ АЙТҚАН ДЕЙТІН СӨЗ Жыршы: — Теңіз бастан былғанды, Кім тұндырар, ей, ханым? Терек түптен жығылды, Кім тұрғызар ей, ханым. Шыңғыс: Тұндырар ұлым Жошы — дүр. Терек түптен жығылса, Тұрғызар ұлым Жошы — дүр. Көзің жасын жүгіртеді, Көңілің тұлды болмай ма? Жырың көңіл үркітеді, Жошы өлді болғай ма? Жыршы: — Сөйлемекке еркім жоқ, , Сен сөйлёдің, ей, ханым!, Өз жарлығың өзіңе жар, Жөн ойладың, ей, ханым! Шыңғыс: — Құлыны өлген құлаңдай Құлынымнан айрылдым. Айрылысқан Аққудай, Ер ұлымнан айрылдым... АҚСАҚ ҚҰЛАН, ЖОШЫ ХАН Жошы ханның ашамайға мінгізген жас баласы аңшылармен бірге жүріп, бір жерде қашып бара жатқан ақсақ құланды қуып кетіпті. Ақсақ құлан жүйіткіп бара жатқан бір топ құланға қосылыпты. Баланың астындағы еріккен тұлпар елігіп, құйрығын шаншып құйғытып, құландарға қосылады. Құланның әңгісі баланы шайнап өлтіріп кетеді. Аңшылар баланы іздеп таба алмайды. Жошы аңшыларға қаһарын төгіп, «баламды тауып бер» деп, қалың кісіге іздетеді. Баламды «өлді» деп естірткен адамның құлағына қорғасын құямын деп жарлық қылады. Аңщылар бір жерде баланың жұлмаланған қолын табады. Енді ешкім баласының өлгенін Жошы ханға батып айта алмайды. Ақыры көпшілік ордада отырып, бір күйшіге жырмен айтқызады. Сондағы жырдың ұзын ұрғасы мынау екен: — Уа, иеміз, Жошы хан! Домбыра Не деп жырлайды? , Сарнап бір даусын қырнайды. Құлағың сал осыған... Ақсақ құлан, қу құлан, Қияннан қашқан ту құлан. Қиырсыз құла далада, Аңда жүрген балаға Кез болып бір қашыпты, Белден-белге асыпты. — Ақсақ құлан, Жошы хан!.. Елсіз құба далада, Қат-қат бұдыр салада, Мекендеп өрген, өрбісіп, Ордалы құлан жосыған. Қуып ақсақ құланды, Еріккен тұлпар құнан да Ордалы үріккен құланға Құйғытып ойнап қосылған... Өлім деген тәңір ісі, Желіккен құлан әңгісі. Құлан мен тұлпар еріккен, Жосыған құлан желіккен, , Баланды шайнап өлтіріп, Жұлмалап жалмап кетіпті. Ордалы құлан шошынған. Сөзді айтып жырлап зарлаған, Домбыраның балаңды, • Естірткекі осы хан! Өзғеге артпа жалаңды, Еліктірген баланды Сол қу құлан, ту құлан. Ақсақ құлан, Жошы хан!.. Илан, ханым, осыған!!! жүктеу/скачать 1,11 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|