4.5 Есептеутапсырмасы 4.5.1 Сыналушы өткізгіштің меншікті кедергісінің температураға байланыстылығының эксперименттік және Видеман-Франц заңы бойынша (4.11) салынған теориялық графиктерін салу
мұндағы К-385 Вт/ (мК) – мыстың жылу өткізгіштік коэффициенті;
Т – температура, К;
L – 2,45*10-8 В2 /К2 -Лоренц саны.
4.5.2 Пештегі қыздыру элементінің кедергісінің температураға байланыстылығын салу керек
4.5.3 4.6 және 4.7 формулалары арқылы сыналушы өткізгіштің температуралар айырмасы максимал болған кездегі кедергісі мен меншікті кедергісінің ТК-терін анықтау.
4.5.4 Анықталған ТК ρ шамасының көмегімен 4.8 формуласы арқылы 0°С-мен 180°С-тағы өткізгіштің меншікті кедергісін есептеу. Есептелген нүктелерді графике енгізу.
4.5.5 Жоғарыдағы температура шамалары үшін Термо ЭҚК –ні табамыз. Термо ЭҚК-нің температураға байланысты графигін салу. 4.9 формуласы арқылы максимал температуралар айырмасындағы К коэффициентінің шамасын анықтау.
Есептеу бөлімі
t,C
20
30
40
50
60
70
80
I, A
6
6
6
6
6
6
6
R, Om
0,05
0,44
0,47
0,49
0,05
0,52
0,54
U,в
145
110
90
105
100
99
98
0,5
1,8
2,8
2,4
2,9
3,5
4,5
1. Есеп
Сыналушы өткізгіштің меншікті кедергісінің температураға тәуелділік графигі графикте (10-8 шамасымен берілген
1-график
2. Есеп
3. Есеп
4. Есеп
Меншікті кедергінің температуралық коэффинцентінің температураға тәуелділік графигі
Қорытынды: Біз бұл жұмыста өткізгіш материалдардың физикалық құбылыстарын зерттеп және олардың негізгі мінездемелерінің меншікті кедергісін, кедергінің температуралық коэффициенттін, термо эқк –ін эксперименттік жолмен анықтадық.
4.6 Бақылау сұрақтары
4.6.1 Кедергінің физикалық табиғаты қандай? Электрлік кедергі — электр тізбегінің немесе өткізгіштің электр тогына қарсы бағытталған әсерін сипаттайтын шама.
Көп жағдайда (негізінен, электрлік кедергінің физикалық табиғатын қарастырғанда) орнына меншікті электрлік өткізгіш алынды. Электрлік кедергі омметрмен немесе өлшегіш көпірлермен өлшенеді. Электрлік кедергінің бірліктердің халықаралық жүйесіндегі өлшеу бірлігі – Ом'
4.6.2 Меншікті кедергінің ТК-і дегеніміз не? Оның кедергісінің ТК-нен қандай айырмашылығы бар?
ТКR кедергінің температуралық коэффициенті - кедергінің температураға байланыстылығын, яғни кедергінің өткізгішті 1 градусқа қыздырғанда алғашқы кедергісіне қарағанда қанша есе өзгеретінін нақты сан түрінде көрсетеді. Барлық ТКлар температура өлшеміне кері, сондықтан (К-1 ) мен өлшенеді.
4.6.3 Температураны көтерілген кезде неліктен металдардың меншікті кедергісі көбейеді, ал қоспалардың меншікті кедергісі азаяды. Металл өткізгіш заттың нақты кедергісі бос заряд тасымалдаушылардың концентрациясына және олардың тұрақты тепе-теңдік позицияларының жанында тербелмелі қозғалыстар жасайтын кристалдық тор иондарымен соқтығысу санына байланысты екенін білесіз. Металл өткізгіштерде бос электрондардың концентрациясы берілген өткізгіш үшін іс жүзінде тұрақты және температураға тәуелді емес.
4.6.4 ТК ρ 0-ден үлкен, 0-ден кіші, 0-ге тең болған кездерде меншікті кедергінің температураға байланыстылық графигі қандай болады? Металдардың кедергісі температураға байланысты, оның өсуімен жоғарылайды. Өткізгіштің кедергісінің температураға тәуелділігі осыған байланысты. температураның жоғарылауымен заряд тасымалдаушылардың дисперсия қарқындылығы (соқтығысу саны) артады; өткізгіш қызған кезде олардың концентрациясы өзгереді
4.6.5 Екі металл қоспасындағы ρ мен ТКρ қалай өзгереді?
4.6.6 Термо ЭҚК-нің физикалық табиғаты қандай? Егер бір дәнекердің температурасы Т1 ал екіншісі T2 сонымен қатар Т1 ≠T2 болмаса дәнекерлер арасында Термо ЭҚК пайда болады
4.6.7 Мыс пен алюминидің қасиеттері қандай? Алюминийдің ерекшеліктері-жеңілдік, жақсы электр өткізгіштігі (мыс өткізгіштігінің 60%) және коррозияға төзімділігі жоғары.
Мыстың физикалық қасиеттері. Мыс қызғылт түсті. Мыс-жұмсақ, иілгіш, иілгіш металл, жоғары жылу және электр өткізгіштікке ие. Мыстың жоғары жылу өткізгіштігі оның сымдарды жасау үшін қолданылуын анықтайды.
