Ќазаќстан Республикасы Конституциясыныѕ 52-бабыныѕ
жүктеу/скачать 7,99 Mb.
|
| АНЫҚТАДЫ:
Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесiне 2001 жылғы 20 қарашада Қазақстан Республикасы Парламентi депутаттарының Қазақстан Республикасы Конституциясының 54-бабы 7) тармақшасына ресми түсiндiрме беру жөнiндегi екi өтiнiшi келiп түстi. Өтiнiш беруге, Республика Үкiметi "Дүниежүзiлiк пошта одағының Жарғысына Бесiншi қосымша хаттаманы бекiту туралы" және "Дүниежүзiлiк пошта одағының Жарғысына Алтыншы қосымша хаттаманы бекiту туралы" заңдардың жобасын, сондай-ақ "Халықаралық электр байланысы одағының Жарғысы мен Конвенциясына түзету құжаттарын бекiту туралы" заңның жобасын Республика Парламентi Мәжiлiсiне қарауға енгiзуi себеп болған. Қазақстан Республикасы 1992 жылғы 27 тамызда Дүниежүзiлiк пошта одағының Жарғысына (бұдан әрi – ДПО Жарғысы), ДПО-ның төрт қосымша хаттамасына және өзге де құжаттарына, ал 1994 жылғы 28 шiлдеде - Халықаралық электр байланысы одағының Жарғысы мен Конвенциясына (бұдан әрi – ХЭО Жарғысы мен Конвенциясы) қосылды. Бұл халықаралық құжаттар Республика Парламентiнде бекiту рәсiмiнен өтпеген. Өтiнiште атап көрсетiлгенi, заңдардың жобаларын талқылау барысында жоғарыда аталған халықаралық актiлердi бекiтудiң мүмкiндiгi туралы мынадай: олар бекiтуге жатпайды, өйткенi негiзгi құжаттар – ДПО Жарғысы және ХЭО Жарғысы мен Конвенциясы – бекiтiлмеген; оларды заңмен бекiту мүмкiн; Үкiмет актiлерiн қабылдау жеткiлiктi, деген әртүрлi жорамал айтылған. Баяндалғанды ескерiп, Парламент депутаттары өздерiнiң өтiнiштерiнде Қазақстан Республикасы Конституциясының 54-бабы 7) тармақшасына жоғарыда аталған жағдайға қатысты қолданыста түсiндiрме берудi сұрайды. Өтiнiштерде Республика Конституциясының сол бәз бiр нормаларын сол бәз бiр мәселелер бойынша түсiндiру туралы сөз болатындықтан, Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi туралы" конституциялық заң күшi бар Жарлығының 26-бабы 2-тармағына сай өтiнiштер бiр iс жүргiзуге бiрiктiрiлдi. Республика Конституциясының нормаларын және конституциялық iс жүргiзу материалдарын талдап шығып, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi мынаны ескердi. Республика Конституциясының 54-бабы 7) тармақшасына сәйкес, Республиканың халықаралық шарттарын бекiту және олардың күшiн жою Парламенттiң өкiлеттiгi болып табылады. Одан тыс, Конституцияның 54-бабы бұл аталған құқықты жүзеге асыру тәртiбiн көздейдi – Парламент Палаталардың бөлек отырысында мәселелердi әуелi Мәжiлiсте, ал содан кейiн Сенатта өз кезегiмен қарау арқылы Республиканың халықаралық шарттарын бекiтедi және олардың күшiн жояды. Бекiтуге жататын халықаралық шарттардың тiзбесi мен оларды жүзеге асыру тәртiбiн белгiлеуге келер болсақ, Конституцияда ол жөнiнде қандай да болсын норма жоқ. Басқа бiр, "Қазақстан Республикасы Конституциясының 4-бабы 3-тармағын ресми түсiндiру туралы" 2000 жылғы 11 қазандағы N 18/2 қаулыда Конституциялық Кеңес сондай-ақ, халықаралық шарттар Конституцияға сәйкес болуға тиiс, және оларды жасасу тәртiбi заңдармен белгiленедi, ал бекiту заңмен белгiленген жағдайларда Республика Парламентiнiң тиiстi заң қабылдауы арқылы жүзеге асырылады, деп түсiндiрген болатын. Осылайша, Республика Конституциясының 54-бабы 7) тармақшасы, өтiнiш нысанына қатысты қолданыста, Қазақстан Республикасының халықаралық шарттарын бекiту жөнiндегi өкiлеттiк Республика Парламентiнiң төтенше құзыры болып табылады дегендi бiлдiредi. Бекiтуге жататын шарттардың тiзбесi мен бекiтудi жүзеге асыру тәртiбi заңдармен белгiленедi. Бекiту және күшiн жою туралы заңдардың нормаларын қолдану барысында туындаған нақты жағдайларды бағалау, және олар бойынша шешiм қабылдау Парламенттiң құзырына жатқызылған. Конституциялық Кеңестiң өкiлеттiгiне бұл кiрмейдi. Баяндалғанның негiзiнде, Қазақстан Республикасы Конституциясының 72-бабы 1-тармағының 4) тармақшасын, Қазақстан Республикасы Президентiнiң "Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi туралы" конституциялық заң күшi бар Жарлығының 17-бабы 3-тармағының 1) тармақшасын, 32, 33, 37 және 41-баптарын басшылыққа алып, Қазақстан Республикасының Конституциялық Кеңесi жүктеу/скачать 7,99 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|