Қазақстан Республикасы Оқу-ағарту министрлігі Ы. Алтынсарин атындағы Ұлттық білім академиясы

222 
«Сәйкестендіру» әдісі 
ЕБҚ ететін оқушыларға арналған тапсырма:Берілген 
термин сөздерді сипаттамаларымен сәйкестендіру қажет.
 
Кері 
байланыс 
2 минут 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Google формада кері 
байланыс алу 
 
“Аяқталмаған 
сөйлемдер” әдісі 
 
3.
Кез келген 
температурада 
реакция 
өздігінен 
жүреді 
4.
Кез келген 
температурада 
реакция 
өздігінен 
жүрмейді 
5.
Температуран
ың белгілі бір 
аралығында 
процес 
өздігінен 
жүреді. 
6.
Жай 
заттардың 
түзілуінің 
стандартты 
Гиббс 
энергиясы. 
Конверттегі сөзді 
алып, сөздің өзін 
атамай, сол сөз 
туралы 
мәліметтерді 
айтады. 
* Бүгін 
мен...............білдім 
*................. қызықты 
болды.
*..................қиын 
болды. *................. 
тапсырманы мен 
орындадым. 
*.................. екенін 
түсіндім. 
*Мен 
енді.............білемін.
 
Жарайсың 
Тамаша 
Керемет 
Конверт 
https://fo
rms.gle/
Lwx3nge
xyteSXZ
zz7
 

223 
Терминдер 
Сипаттамалары 
А. 
Энтальпия 
1.
кДж/моль 
2.
Дж/ (моль*К) 
Ә. Энтропия 
3.
4.
Х.Р жылу эффектісі оның жүру жолына тәуелді 
емес 
Б. Гесс заңы 
5.
Ретсіздік 
6.
Химиялық реакция мен қоршаған орта арасындағы 
жылу алмасу 
В. Гиббс 
энергия 
7.
Қатты заттарды төмен мәнге ие. 
8.
Реакцияның өздігінен жүріп жүрмеуін болжайды. 
Жауабы: А-1; 6 Ә-2;5;7 Б-4; В-3;8 
 
Топтық тапсырма:
»Жағдаят» әдісі Мұғалім оқушыларға процестердің 
жүру барысында заттардың түзілу энтальпиясы мен энтропиясы қосындылар 
өзгерісінің бірнеше ықтимал нұсқасы болатынын айты. Көбінесе экзотермиялық 
реакциялар өздігінен жүретінін, бірақ кейбір эндотермиялық реакциялар да 
өздігінен жүретінін айтты. Мұғалім оқушыларға мынындай 4 жағдайда Гиббс 
энергия өзгерісі мен реакцияның өздігінен жүру мүмкіндігін болжайтын кесте 
құру тапсырмасын берді. 
1-жағдай: Экзотермиялық процес және энтропия өзгерісі мәні оң болғанда 
2-жағдай: Эндотермиялық процес және энтропия өзгерісі мәні теріс 
болғанда. 
3-жағдай: Экзотермиялық процес және энтропия өзгерісі мәні теріс 
болғанда. 
4-жағдай: Эндотермиялықпроцесжәнеэнтропияөзгерісімәніоңболғанда. 
Энтальпия және энтропия өзгерісін және 
теңдеуін 
қолданыңдар. 
Төрт жағдайда қарастырып, төмендегі кестені кестені толтырыңдар: 

224 
Н өзгерісі S өзгерісі 
G өзгерісі 
Реакцияның өздігінен 
жүру мүмкіндігі 
1-
жағдай 
Нөлден 
төмен 
Нөлден 
жоғары 
Нөлден төмен Реакция 
энергиялық 
жағынан тиімді және 
өздігінен жүреді. 
2-
жағдай 
Нөлден 
жоғары 
Нөлден 
төмен 
Нөлден 
жоғары 
Реакция 
энергиялық 
жағынан тиімсіз болып, 
реакция 
өздігінен 
жүрмейді. 
3-
жағдай 
Нөлден 
төмен 
Нөлден 
төмен 
Жоғарғы 
температурада 
Нөлден төмен 
Реакция 
өздігінен 
жоғарғы температурада 
жүреді. 
4-
жағдай 
Нөлден 
жоғары 
Нөлден 
жоғары 
Төменгі 
температурада 
Нөлден төмен 
Реакция 
өздігінен 
төменгі 
температурада 
жүреді. 
 
Энтальпия өзгерісінің төмендеуі, ал энтропия өзгерісінің артуы 
өздігінен жүретін реакциялар үшін қолайлы жағдай. 
 
1-жағдай: Экзотермиялық процесте энтальпия өзгерісі теріс мәнге тең 
болады.Энтальпия өзгерісі нөлден төмен, ал энтропия өзгерісі нөлден жоғары 
болса Гибсс энергия өзгерісі нөлден кіші болады. Реакция энергиялық жағынан 
тиімді және өздігінен жүреді. 
2-жағдай: Эндотермиялық процесте энтальпия өзгерісі оң мәнге ие болады. 
Энтальпия өзгерісінің мәні нөлден жоғары, ал энтропия мәні нөлден төмен болса, 
Гиббс энергия өзгерісі нөлден жоғары болады да, реакция энергиялық жағынан 
тиімсіз болып, реакция өздігінен жүрмейді. 
3-жағдай: Экзотермиялық процес, яғни энтальпия өзгерісі теріс. Энтропия 
және энтальпия өзгерісіде нөлден төмен .болады. Реакция өздігінен жүруі және 
Гиббс энергия өзгерісі нөлден болу үшін температураны көтеру қажет. Реакция 
өздігінен жоғарғы температурада жүреді. 
4-жағдай: Эндотермиялық процес, энтальпия өзгерісі оң мәнге ие. 
Энтальпия және энтропия эгерісі де нөлден жоғары болады. Реакция өздігінен 
жүруі және Гиббс энергия өзгерісі нөлден болу үшін температураны төмендету 
қажет. Реакция өздігінен төменгі температурада жүреді. 

225 

жүктеу/скачать 7,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: