Ќазаќстан Республикасы
Ілияс Есенберлин (1915-1983 жж.)
жүктеу/скачать 2,85 Mb.
|
| 8.7 Ілияс Есенберлин (1915-1983 жж.)
Ілияс Есенберлин (10.01.1915 жылы қазіргі Ақмола облысы, Атбасарда туған) – қазақ жазушысы. 1940 жылы Қазақ мемлекеттік тау-кен институтын бітірген. Ұлы Отан соғысына қатысты. 1942-1947 жылдары Қазақстан КП ОК-нің нұсқаушысы. 1947-67 жылдары Қазақ мемлекеттік филармониясының директоры. Қазақ мемлекеттік көркем әдебиет баспасының редакторы, «Қазақфильм» киностудиясында сценарий редколлегиясының мүшесі, 1967-1971 ж. «Жазушы» баспасының директоры, 1971 жылдан Қазақстан Жазушылар одағының екінші секретары. І.Есенберлиннің алғашқы шығармалары 1940 жылы басылды. Ол көркем әдебиеттің көп жанрында (поэзия, проза, драматургия, кинодраматургия) жазды. Әдеби творчествосын поэзиядан бастады. 1945 жылы «Айша», «Сұлтан» поэмаларын жазды. «Адамгершілік туралы жыр» өлеңдер жинағын шығарды. «Біржан сал трагедиясы» дастанын, «Өзен жағасында», «Толқиды Есіл» повестері, «Айқас», «Қатерлі өткел», «Ғашықтар», «Қаһар», «Алмас қылыш», «Алтын құс», «Жанталас», тың туралы «Көлеңкеңмен қорғай жүр» романдары қазақ әдебиетіне қосылған елеулі үлес болды. Кеңес өкіметі жылдарында туып қалыптасқан қазақ интеллигенциясының өмірін, олардың қазақ даласында социалистік өнеркәсіп орнату жолындағы қажырлы еңбегін, ескіліктің адам санасындағы қалдығына қарсы күресті баяндайтын «Айқас» романына 1968 жылы Қаз КСР Мемлекеттік сыйлығы берілді. Ал тарихи тақырыпқа жазылған «Алмас қылыш», «Жанталас», «Қаһар» трилогиясы қазақ халқының басынан өткен ауыр кезеңдерді суреттеген шығарма ретінде танылды. І.Есенберлиннің орыс тілінде шыққан «Песня о человеке» романы 1958 ж. қытай тіліне аударылады. «Таудағы тартыс» пьесасы Алматыдағы Балалар мен жасөспірімдер театрында қойылды. М. Ерзинкянмен бірігіп жазған «Құйма» киносценариі бойынша жасалған фильм бүкіл кеңес және венгр, поляк, болгар экрандарына шықты. І. Есенберлин прозасы түгел дерлік орыс тіліне аударылды. Мысалы, «Айқас» («Схватка»); «Қатерлі өткел» («Опасная переправа»); «Ғашықтар» («Влюбленные»); «Алмас қылыш» («Заговоренный меч»); «Жанталас» («Отчаяние»), «Көлеңкеңмен қорғай жүр» («Прикрой своим щитом») деген атпен басылып шықты. «Ғашықтар» романы өзбек тілінде басылды. І. Есенберлин қырыққа жуық ән мәтінін жазды. Ол К.Д. Ушинскийдің «Әңгімелері мен ертегілерін», М.Жулявскийдің Вьетнам өміріне арналған «Қызыл дария» романын қазақ тіліне аударды. Есенберлин Еңбек Қызыл Ту орденімен, медальдармен марапатталған. Каталог: fulltext -> buuk buuk -> Қазақстан республикасы білім және ғылым министрлігі жүсіпов нартай қуандықҰЛЫ buuk -> Мамандыққа кіріспе «Музыкалық білім» buuk -> МӘШҺҮР – ЖҮсіптің лингвистикалық КӨЗҚарастары оқу құралы Павлодар Кереку buuk -> Кітаптану және кітап тарихы 050418 «Кітапханатану және библиография» buuk -> Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі buuk -> Психотерапия технологиялары buuk -> ДӘСТҮР – ДӘріс қазақ тілі пәнінен студенттерге арналған оқу құралы Павлодар Кереку 2010 Т. Х. Сматаев ДӘСТҮР – ДӘріс buuk -> Ашимбетова Р. Д. Журналистің тіл мәдениеті Оқу құралы 050504 «Журналистика» мамандығының студенттеріне арналған Павлодар жүктеу/скачать 2,85 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|