Қазақстан Республикасында білім беруді және ғылымды дамытудың 2016 – 2019 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасын іске асыру жөніндегі іс-шаралар жоспарының орындалуы туралы есеп



бет9/19
Дата28.01.2018
өлшемі3,65 Mb.
#35456
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19

77-іс-шара

Сауығу, оңалту және балалардың демалысын ұйымдастыру арқылы мектеп оқушыларының салауатты өмір салтын қалыптастыру






*

«Балдәурен»

РОСО
2016 жылғы желтоқсан



81,1

81,1

81,1

РБ

019

Іс-шара орындалды

В 2016 жылы «Балдаурен» РОСО 4800 дарынды бала үшін демалыс пен сауықтыру үшін жағдайлар жасалған. Балаларды сауықтыру, оңалту және демалыстарын ұйымдастыру шеңберлі бір бейінде мамандар (педиатр, гинеколог, стоматолог, физиотерапевт) оларды қарап, созылмалы ідеттердің көздерін емдеді.

Күнделікті балалардың денсаулық жағдайлары, олардың бейімделуі және сауықтыру процедураларына көндігу қабілеттері, сондай-ақ емдеу мен күтімді ұйымдастыру күнделікті бақылауда болды.

Орталық демалушыларды сауықтыру мақсатында балаларды денсаулық жағдайларына байланысты топтарға бөледі, балаларды физикалық тұрғыдан тәрбиелеуді ұйымдастыруды бақылау, спортпен шұғылдану алаңын ұстау, бассейнде шомылу.

Балалардың ой-өрісін кеңейту, балаларда өз денсаулықтарын жауапкершілікпен қарауды тәрбиелеу мақсатында оларға салауатты өмір салтын қалыптастыруға бағытталған ақпараттық-түсіндіру жұмыстары жүргізілді.

Балалар спорт секцияларындағы және «Жас нұсқаушы» үйірмелеріндегі сабақтарға тартылды. Сауықтырудың нәтижесі және емдеу-сауықтыру шараларының тиімділігі бойынша талдау тұрақты түрде жүргізіліп отырады (денсаулық көрсеткіштеріне және сауықтырудың тиімділігіне мониторинг жүргізу).

Орталық еліміздің барлық өңірлеріндегі дарынды балаларды сауықтыруға және олардың демалысын ұйымдастыру бойынша қызмет көрсетуге оңтайлы жағдайлар жасалған.




78-іс-шара

«Туған елге тағзым» жобасын іске асыру арқылы мектеп оқушыларының бойында «Мәңгілік Ел» жалпыұлттық патриоттық идеясының рухани-адамгершілік құндылықтарын және мәдениетін қалыптастыру






*

НЗМ

(келісім бойынша),

БҒМ
2016 жылғы желтоқсан


43,9

26,4

26,4

РБ

060

Іс шара орындалды

Оқушыларда рухани-адамгершілік құндылықтарды, патриотизмді қалыптастыру, дурыс қарым-қатынасты дамыту, ұлттық интелектуалды спортты насихаттау, НЗМ АББҰ оқушыларының тілдік қабілеттерін жақсарту мақсатында 612 адам қатысқан 9 іс-шара ұйымдастырылды, оның ішінде 300 адам «Туған елге тағзым» іс-шарасы аясында.

Оқушылардың бойында патриотизм мен Отаны үшін мақтаныш сезімін оның болашағы үшін жауапкершілікті қалыптастыру үшін жыл сайын 10 Зияткерлік мектеп базасында 10 бағдар бойынша «Туған елге тағзым» өлкетанулық зерттеу экспедициялары өткізіледі, оның 5-уі танымдық және 5-уі зерттеу бағыттары.

2015-2016 оқу жылында жобаға 260 оқушы, 40 сүйемелдеуші мұғалім қатысты.

Оқушылар елдің басқа өңірлеріне барды, олардың тарихын, мәдениетін, географиялық ерекшеліктерін, индустриалық нысандарын зерттеді. Экспедиция шеңберінде оқушылар мұрахаттар мен мұражайларда ақпарат жинақтау, алаңдық зерттеулер жүргізу, архитектуралық, индустриалдық нысандарға бару, жергілікті тұрғындармен сұхбаттасу, ғалымдармен әңгімелесі арқылы теориялық білімдерін тәжірибеде қолданды. Экспедициялар нәтижесі бойынша оқушылар зерттеу жобаларын, эсселар жазады, «Менің Қазақстаным!» атты үздік фотосуреттер жинағын жасайды. Сондай-ақ, «Туған елге тағзым» экспедициясының қатысушылары онлайн-энциклопедицияға тарихи маңызы бар нысандардың фотосуреттерін жүктейді.


2.5-міндет. Орта білім беру менеджментін және даму мониторингін жетілдіру



79-іс-шара

Оқу тоқсанының қорытындысы бойынша ата-аналар қауымының алдында, оның ішінде онлайн режимінде қоғамдық тыңдаулар (ашық баяндамалар) өткізу






*

ЖАО
2016-2019 жылдардағы маусым

талап етілмейді










Іс шара орындалды

2016 жылы Республика көлемінде 650-ден астам адамға қоғамдық тыңдаулар онлайн түрде өтті: облыстық, Алматы және Астана қалаларының білім басқармасының басшылары, аудандық білім беру бөлімдерінің басшылары мен әдіскерлер, білім беру мекемелерінің басшылары, ата – аналар қоғамдастығының өкілдері.

Әр тоқсан қорытындысы бойынша онлайн түрде облыстық, Алматы мен Астана қалаларының білім беру мекемелерінде қоғамдық тыңдаулар өтті.

Ақмола облысында осындай қоғамдық тыңдауларда үш мыңнан астам адам қатысты. Соның ішінде: салауатты өмір салтын қалыптастыру орталығының өкілдері, отбасылық тәрбие орталығы, «Сенім» әлеуметтік оңалту орталығының психологтары, оқу – әдістемелік орталығының әдіскерлері, Ақмола облысының білім беру басқармасының мамандары, Көкшетау қаласының тәрбие жұмысы бойынша директор орынбасарлары, ТЖД, ІІД қызметкерлері, денсаулық сақтау басқармасының мамандары және т.б. Нәтиже бойынша ұсыным қабылданды және жинақ шығарылды.

Павлодар облысында бірінші тоқсан нәтижесі бойынша «Отбасы мен мектеп»; «Кәмелетке толмаған балалар арасында құқық бұзушылықты алдын алу» тақырыптарына қоғамдық тыңдаулар жүргізілді; «Жаз – 2015» компаниясының нәтижесі қорытындалды. Екінші тоқсан нәтижесі бойынша келесі тақырыптар: «қызылшаға қарсы міндетті вакцинация», «діни экстремизм мен терроризмнің алдын алу шаралары».

Қызылорда облысында білім беру басқармасының бастығы бірінші жартыжылдық нәтижесі бойынша ЖШС «Сыр медиа» арқылы халық алдында өтілген жұмыс туралы дәстүрлі брифингтерде есеп беріледі.





80-іс-шара

Сынақтан өткізудің қорытындысы бойынша барлық қалалық мектептерде жан басына қаржыландыру процесін енгізу









ЖАО, БҒМ, «Қаржы орталығы»  АҚ

(келісім бойынша)


2016-2019 жылдардағы желтоқсан

көзделген қаражат шегінде

0

0







Іс – шара орындалды

2015 – 2016 оқу жылында 5 облыс бойынша 63 пилоттық мектептің жоғарғы сыныптарында жан басына қаржыландыру сынақтан өткізілді.

Сынақтан өткізудің аралық нәтижелерінің салыстырмалы талдауы өтті.

63 пилоттық мектептерде жан басына шаққандағы қаржыландырудың оң нәтижесі бар – 6,6 % -ға біліктілігін жоғарлатқан мұғалімдердің үлесі көбейді, 3,6% -ға 10 – 11 сынып оқушыларының біліктілігі көтерілді.

Жан басына шаққандағы қаржыландырудың мазмұнында «ақша оқушының артынан жүреді» деген қағида тұр. Әрбір оқушыға Қазақстан Республикасының Конституциясымен, білім беру стандартына кепілдік беретін бұл қағида оқу орындарының қаржыландыру шығындарынан олардың орындалуын қаржыландыруға өтуді білдіреді.

Жан басына шаққандағы орта білімді қаржыландыру апробациясы пилоттық мектептерде енгізу кезеңінде:

- орта білім беру шығындарының негізін еңестіру және балалардың білім алуға арналған негізгі шығындарын анықтау мақсатында бірінғай тәсіл қалыптастыру;

- балаларды мекенжайлық алып жүру жүйесіне көшу және мектепке емес 1 оқушыға мемлекеттік шығындарды жоспарлау;

- оқу процесінде ашық және әділ бюджет қаражатын жұмсау;

- мектептерге қаржылық тәуелсіздік беру және басқару деңгейін, шешім қабылдау ашықтығын арттыру.

Ағымдағы жылы орта білім беру жан басына шаққандағы нормативтік қаржыландыру негізгі тәсілдері әдіснамасы қайта жасалған, атап айтқанда, оқу процесі шығыстарының формуласы мен құрылымы өзгерген, сондай-ақ білім беру ортасының нормаландырылдыі.

2017 жылдан бастап жан басына шаққандағы қаржыландырудың формуласын жетілдіру және апробацияның тәуелсіз мониторингі «Қазақстан Республикасында орта білім беруді жаңғырту» Дүниежүзілік банк жобасының шеңберінде жүзеге асырылатын болады.

2017 жылы жан басына шаққандағы қаржыландыруға Астана қаласының 5 мектебін және Алматы қаласының 5 мектебін қосу жоспарланып отыр.

2019 жылы ол оң апробация негізінде толық қалалық жан басына шаққандағы қаржыландыру барлық мектептерде толық жүзеге асыру жоспарланып отыр.

Оң апробацияның негізінде 2019 жылдан бастап толық ауқымды жан басына шаққандағы қаржыландыру 3 668 мектепке толық енгізу жоспарланып отыр (2018 жылдан бастап пилоттық түрде Астана мен Алматы қаласының мектептерін қосу жоспарланған).




81-іс-шара

Мектеп басшыларының менеджмент саласындағы біліктілігін, оның ішінде онлайн оқыту және қашықтықтан оқыту курстарында арттыру



млн.

тг.


*

БҒМ, ЖАО
2016-2019 жылдардағы желтоқсан

156,3

156,3

156,3

РБ

222

Іс-шара орындалды

2016 жылы 2800 мектеп басшысы менеджментті жетілдіру бойынша біліктілікті арттыру курстарынан өтті,ол жоспарланған санның 100 % құрайды.





82-іс-шара

Мектеп басшыларының менеджмент саласындағы біліктілігін арттыру курстарының, оның ішінде онлайн және қашықтықтан оқыту курстарының білім беру бағдарламаларын әзірлеу









БҒМ, ЖАО
2016-2019 жылдардағы желтоқсан

талап етілмейді













Іс-шара орындалды

2016 жылы Білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 28 қаңтардағы № 92 бұйрығымен орта білім беру ұйымдарының басшылары үшін менеджмент саласында біліктілікті арттыру курстарының 10 білім беру бағдарламасы әзірленіп, бекітілді, олар:



мектеп директорлары үшін:

1) «Білім беру философиясының жаңа концептуалдық идеялары негізінде мектептегі педагогикалық жүйені басқару»;

2) «Білім беру мазмұның жаңарту жағдайында орта білім беру ұйымдарындағы педагогикалық менеджмент»

3) «Педагогикалық квалиметрия: инклюзивтік білім беруді дамыту жағдайында жалпы білім беретін мектептің білім сапасын басқару»



оқу жұмысы жөніндегі директорлардың орынбасарлары үшін:

4) «Білім беру сапасын басқару жүйесіндегі педагогикалық квалиметрия»;



шағын жинақты мектеп директорлары үшін

5) «Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында шағын жинақты мектептердің білім беру процессін басқару»;



оқу жұмысы жөніндегі директорлардың орынбасарлары үшін

6) «Білім берудің мазмұнын жаңарту контекстегі мектепті басқарудың құзыретті тәсілі»;



шағын жинақты мектептің оқу жұмысы жөніндегі директорлардың орынбасарлары үшін:

7) «Инклюзивті білім беру ұйымдарындағы шағын жинақты мектептің оқу жұмысы жөніндегі директорлар орынбасарларының кәсіптік құзыреттілігін дамыту»;



Бейінді білім беру жөніндегі директорлар орынбасарлары үшін:

8) «Білім берудің мазмұнын жаңарту контекстегі коучинг және менторинг тәжирибесін ұйымдастыру»;



тәрбие жұмыстары жөніндегі директорлар орынбасарлары үшін:

9) «Білім берудің мазмұнын жаңарту жағдайында тәрбие мен әлеуметтендіру негізі ретінде патриотизм және көшбасшылық кәсиеттерін қалыптастыру»;



метептердің тәрбие жұмыстары жөніндегі директорлар орынбасарлары үшін

10) «Мәңгілік ел» ұлттық идеялар негізінде тәрбие беру мазмұнын жаңарту».





84-іс-шара

ҰБТ-ны реформалауға байланысты білім беру саласындағы нормативтік құқықтық актілерге өзгерістер мен толықтырулар енгізу









БҒМ
2016 жылғы ІІ-ІІІ тоқсандар

талап етілмейді













Іс-шара орындалды

ҚР Үкіметінің 2016 жылғы 14 шілдедегі № 405 қаулысымен Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2012 жылғы 19 қаңтардағы № 111 «Жоғары білім берудің кәсіптік оқу бағдарламаларын іске асыратын білім беру ұйымдарына оқуға қабылдаудың үлгі қағидаларын (бұдан әрі- Үлгі қағидалары) бекіту туралы» қаулысына өзгерістер мен толықтырулар енгізілді.

«5-1. Осы Үлгілік қағидалардың 37-тармағында белгіленген шекті балды алмаған ҰБТ қатысушылары, нәтижелері жойылған қатысушылар және ҰБТ-ға қатыспаған адамдар үшін, «Білім туралы» Қазақстан Республикасының Заңы  28-бабының 9-тармағына сәйкес Қазақстан Республикасының Үкiметi айқындайтын жағдайларды қоспағанда, жоғары оқу орнына ақылы негізде қабылдау үшін ҰБТ қайта өткізіледі.

Осы қағиданың негізде ағымдағы жылғы 19 мен 24 тамыз аралығында жоғары оқу орнына ақылы негізінде қабылдау үшін шекті балл алмаған, нәтижелері жойылған ҰБТ және КТ қатысушыларға және ҰБТ және КТ-ға қатыспаған тұлғаларға ақылы негізде ҰБТ –ны қайта тапсыруға мүмкіндік берілді. Қайта кешенді тестілеуге 41699 түлек қатысты. Шекті деңгейді 17 921 (43%) түлек еңсерді. Орташа балл – 44,72.





85-іс-шара

МЖӘ тетіктерін қолдана отырып, өңірлік тестілеу орталықтарын құру мәселесін пысықтау









БҒМ
2016 жылғы жылғы

ІІІ тоқсан



МЖӘ тетіктері













Іс-шара орындалды

МЖС механизмдерін қолдана отырып, өңірлерде тестілеу орталықтарын құру бойынша мәселе білім және ғылым министрінің 2016 жылғы 25 сәуірдегі № 298 бұйрығымен бекітілген Министрліктің 2016-2018 жылдарға арналған Мемлекеттік- жеке меншік серіктестігінің жобаларын жүзеге асыру жөніндегі жол картасы бойынша пысықталуда.

Мәселені талқылау үшін 2016 жылғы 29 сәуірдегі № 4 бұйрығымен бекітілген жұмыс тобы құрылды. Жобаның тұжырымдамасы жұмыс тобында қолдау тапты. Жоба туралы ақпарат БАҚ-та жарияланып, ҚР БҒМ сайтында орналастырылды.

«U-FUTURE» жауапкершілігі шектеулі серіктестігі «Өңірлік тестілеу және педагогикалық құзыреттілік орталығы» мемлекеттік-жеке меншік серіктестігі жобасы бойынша тапсырыс берді.

Осыған байланысты Министрлік жаңында жеке меншік серіктестікті белгілеу бойынша тікелей келісім сөздер жүргізу жөнінде комиссия құрылды. Комиссия құрамына ҚР басқа да мемлекеттік органдарының өкілдері кірді, оның ішінде ұлттық экономика және қаржы министрліктерінен.

Ақпарат ҚР ПМК-ға 2016 жылғы 7 қазандағы № №1-697-Д-17-69/956П хатымен енгізілді.

Тармақ ҚР Премьер-Министрінің орынбасары И.Тасмағамбетовтың 2016 жылғы 12 қазандағы №21-32/02-170 бұрыштамасымен бақылаудан алынды.




86-іс-шара

Мектеп директорларының қызметін бағалау мен мониторингтеуді жүргізу бойынша ұсыныстар енгізу









БҒМ
2016 жылғы ІІ тоқсан

талап етілмейді









Іс-шара орындалды

Дүниежүзілік банктің қолдауымен жергілікті атқарушы органдардың білім беру ұйымдарының башыларын бағалау үшін әдістемелік ұсыныстар әзірленді.

Әдістемелік ұсыныстар бірігей көрсеткіштер бойынша білім беру ұйымдары басшыларының қызметіне мониторинг жүргізу және бағалаудағы жұмыста қолдану үшін ЖАО-ға жолданды. Олар бағалау процедурасының әлемдік үрдістерін есепке ала отырып әзірленген және нақты сандық көрсеткіштерімен өлшенетін білім беру ұйымдарын бағалау өлшемшартына негізделген.

Білім беру ұйымдарының басшыларын бағалау жүйесін енгізу туралы ұсыныс ҚР Үкіметіне 2016 жылғы 10 маусымдағы №1-1798-Д-7/17-9/551П енгізілді.

Тармақ 2016 жылғы 21 маусымдағы № 20-53/05-1304 (т. 2.2.1.) бұрыштамасымен бақылаудан алынды.


3.1-міндет. ТжКБ жүйесінің беделін арттыру



88-іс-шара

Мектеп оқушыларын кәсіптік бағдарлаудың әдістемелік ұсынымын әзірлеу









БҒМ, ДСӘДМ, ЖАО, «Атамекен» ҰКП (келісім бойынша), «Кәсіпқор» холдингі» КЕАҚ (келісім бойынша)
2016 жылғы IV тоқсан

талап етілмейді













Іс шара орындалды

ҚР БҒМ «Кәсіпқор Холдингі» КЕАҚ-пен бірлескен мектеп оқушыларына кәсіби бағдар беру бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірлеген. Мектеп оқушыларына кәсіби бағдар беру бойынша әдістемелік ұсыныстар 2016 жылдың 29 желтоқсанында бекітіліп, ЖАО-ға жұмыс үшін жолданған.





89-іс-шара

Мектеп оқушылары мен жастар арасында кәсіптік бағдарлау жұмыстарын (кездесулер, ашық есік күндері, бос орындар жәрмеңкесі, кәсіби сынақтар) ұйымдастыру және жүргізу






*

ЖАО, «Атамекен»ҰКП (келісім бойынша),

«Кәсіпқор» холдингі» КЕАҚ (келісім бойынша)


2016-2019 жылдардағы IV тоқсан

колледждер қаражаты есебінен












Іс – шара орындалды

ҚР БҒМ–мен ШҚО мен Қарағанды облысында кәсіптік бағдар беру жұмысының тиімді тәжірибесін енгізу жөніндегі Жол картасын бекіті.

Сонымен қатар, жалпы білім беру мектептерінің 9-11 сынып оқушылары үшін және «Жұмыспен қамту жол картасы -2020» бағдарламасы аясында өз – өзін жұмыспен қамтушылар мен жұмыссыз азаматтар үшін кәсіптік бағдар беру жұмысы қарастырылған.

Жетекші ақпараттық агенттіктердің «Жалпы еңбек қоғамы», «Жұмыспен қамту», «Еңбек қоғамы», «Модернизация» сияқты арнайы парақшаларында үнемі жұмысшы мамандықтар мен «Еңбек адамы» имиджін кеңінен жарнамалайтын материалдар жарияланып отырады.

Колледждер «Ашық есік» күнін өткізіп, мамандықтар бойынша шығармашылық көрмелер, зертханалар мен оқу шеберханаларына саяхаттар ұйымдастырады. Жоғары курс оқушылары мамандықтар бойынша мастер-класстар көрсетеді.

Колледждерде кәсіптік бағдар беру жұмысының Кеңесі жұмыс жасайды.





90-іс-шара

ТжКБ кәсіптерін дәріптеу бойынша іс-шаралар ұйымдастыру және өткізу






*

БҒМ, ИДМ, ЖАО
2016-2019 жылдардағы IV тоқсан

ҚР ИДМ Байланыс, ақпараттандыру және ақпарат комитетімен келісу бойынша мемлекеттік ақпараттық тапсырыс орналастыру арқылы













Іс – шара орындалды

2016 жылдың 13 қыркүйегінде Орталық коммуникация қызметінде «Дуалды оқыту – кадрлардың бәсекелестігін көтерудің жолы: «Ембімұнайгаз» АҚ тәжірибесі» тақырыбында білім және ғылым, энергетика министрліктер өкілдерінің қатысуымен брифинг өтті.

2016 жылы 12-15 қыркүйек аралығында Астана қаласында WorldSkills Kazakhstan Ұлттық чемпионаты өткізілді, оған өнір чемпионаттарының 137 жеңімпаз - конкурсанттары қатысты.

Жастарды кәсіптік және техникалық біліммен қамтуды ұлғайту және жұмысшы мамандықтардың беделін көтеру мақсатында Ұлттық чемпионат бұқаралық баспасөз беттеріне жарияланды.

Ұлттық чемпионаттың конкурстық бөлімдері сюжет және мақалалар ретінде келесі БАҚ-та ұсынылды: «Шалқар радиосы», «Қазақ радиосы», «Қазақстан» Ұлттық телеарнасы, «24kz», «Хабар» телеканалдары, Dalanews.kz, «Zakon.kz», «Bnew.kz», «Білімді Ел», «Дала мен қала», «Айқын», «Казправда» газеттері.

Мысалы: 12-15 қыркүйек аралығында Астана қаласында WorldSkills Kazakhstan Ұлттық чемпионаты өткізіліп, оған еліміздің 700-ден аса колледж студенттері қатысты.

- 12 қыркүйекте «Хабар» телеарнасында жұмысшы мамандықтар чемпионаты бастау алды http://khabar.kz/ru/news /obshchestvo/item/63866-v-astane-otkrylsya-chempionat-world-skills-kazakhstan-2016-sredi-rabochikh-professij;

-12 қыркүйекте http://bnews.kz/ru/news/obshchestvo/ obrazovanie/uchashchiesya_kolledzhei_rk_priehali_v_astanu_na_chempionat_world_skills_kazakhstan2016_video-2016_09_12-1289906;

- Астанада Worldskills Kazakhstan-ның жұмысшы мамандықтар чемпионатының жеңімпаздарын марапаттады;

http://bnews.kz/ru/news/obshchestvo/v_astane_nagradili_pobeditelei_chempionata_rabochih_spetsialnostei_worldskills_kazakhstan-2016_09_15-1290361;

- Астанада Worldskills Kazakhstan чемпионатын қорытындыланды;

http://www.kazpravda.kz/news/obshchestvo/v-astane-podveli-itogi-natsionalnogo-chempionata-worldskills-kazakhstan-2016/.


  • 2016 жылғы 21 қыркүйегінде Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігінің, «Кәсіпқор» Холдинг» КЕАҚ өкілдерінің және Ұлттық чемпионат жеңімпаздарының қатысуымен Орталық коммуникация қызметінде «Жұмысшы және техникалық мамандықтардың беделін көтеру: WorldSkills Kazakhstan-2016 Ұлттық чемпионатының қорытынддысы» тақырыбында брифинг өткізілді.

  • 2016 жылдың 23 қыркүйегінде Хромтау қаласында ҚР Білім және ғылым министрлігі мен Ақтөбе облысының әкімдігімен бірлесе отырып ұйымдастырылған «ТжКБ-де жаңғырту шеңберінде дуальды оқытуды енгізу» тақырыбында республикалық ғылыми – практикалық конфренция өткізілді. Конференция жұмысына мемлекеттік орган өкілдері, әлеуметтік серіктестіктер, ҰКП, GIZ, ТжКБ ұйымдарының өкілдері қатысты. Конференцияға барлығы 270 адам қатысты.

Жоғарыда айтылған іс – шаралар бойынша БАҚ-та 300-дің шамасында мақалалар мен сюжеттер жарияланды.

Аталмыш бағытта жұмыстар әлі де жалғасуда.






Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   19




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет