Тақырып 10: Сақтандырудың күрделі нысандары

1. 
   Екі (көп) есес сақтандыру.
   
2. 
   Топтап сақтандыру.
   
3. 
   Бірігіп сақтандыру.
   
4. 
   Қайта сақтандыру.
   

 Кәсіпкерлік тәуекел – жоспарланған немесе күтілген ол нәтижені алмау ықтималдылығы болып табылады. Кәсіпкер пайда алмау тәуекеліне ие, сонымен қатар тапсырыс берілген жоба немесе обьектіні алмау мүмкіндігі және инвестициялық тәуекелге ие.

 Сонымен, кәсіпкерлік тәуекел деп кәсіпкерлердің өз ресурстарының бөлігін жоғалту, табысты толық ала алмай қалу немесе белгілі бір әрекеттер 10 нәтижесінде қосымша шығындардың пайда болу мүмкіндігі түсіндіріледі.

 Кәсіпкерлік тәуекел әртүрлі белгілеріне байланысты келесідей топтастырылады:

• 
  Өндірістік тәуекел - өндіріс өнімімен байланысты себептер: өндірістегі мәжбүрлі үзілістер, өндірістік қорлардың істен шығуы, жабдықтарды, шикізаттарды уақытында жеткізбеу;
  
• 
  Коммерциялық тәуекел – тауарларды іске асыру процесінде туындайтын себебі: коммерциялық қызмет нарығында күтпеген өзгерістер болып табылады.
  
• 
  Қаржылық тәуекел – кәсіпкерліктің банкпен және басқада қаржылық институттармен қарым – қатынасынан туындайды. Негізгі себеп: зайымдық және өзіндік қаражаттардың жоғарғы арақатынасы,кредиторларға тәуелділігі, капиталдың белсенсіздігі және т.б.
  

• 
  Локальді тәуекел – бөлек фирмалардың тәуекелі.
  
• 
  Салалық тәуекел – саланың өзіндік қасиетіне байланысты.
  
• 
  Елдік тәуекел – елге тән, оның әлеуметтік – саяси жағдайының төмендеуі, инфляцияның төмендеуі т.б.
  

• 
  Субъективті тәуекел – кәсіпорынның тұлғалығына байланысты. Себебі: тәжірибелердің жеткіліксіздігі, білімнің жеткіліксіздігі.
  
• 
  Объективті тәуекел – стихиялық аппаттардың жеткіліксіз ақпараттығы несиелеу, салық салу шарттары туралы ақпараттардың жеткіліксіздігі.
  

• 
  Сыртқы тәуекел – экономика саясатындағы күтпеген өзгерістерге негізделген, себебі: үлкен территориядағы стихиялық аппаттар.
  
• 
  Ішкі тәуекел – тәуелсіз менеджмент жағдайында туындайды, қате маркетинг жағыдайында туындайды. Себебі: Кәсіпкерлік фирманың өзіне байланысты.
  

• 
  Сақтандырылатын тәуекел – сақтандырушының тәуекелді өзіне алуын білдіреді;
  
• 
  Сақтандырылмайтын тәуекел – тәуекел масштабын бағалау мүмкін емес, ешкім өзіне сақтандыруды қабылдауға дайын емес.