әр саласы зерттеудің
өз әдістерін жасап
шығарады. Бұл – оның
жетілгендігінің , басқа ғылымдардың арасында
өз мәртебесін (орнын) алғанының көрсеткіші. Мысалы, археологияда
көмбе заттарын қазып алудың әдістері, мәдени қазына ретінде табылған
заттарды сақтау және өңдеу әдістері бар. Физикада спектралдық тал-
дау, филологияда салыстыру әдісі және т.б. болады. Олар тек өздерінің
ғылыми саласында қолданылады. Мысалы, спектралдық талдауды фи-
лологияда қолдану мүмкін емес.
Танымның жалпы әдістерінің айқын ерекшелігі – олардың зерттеудің
белгілі бір сатысында ғана емес, ғылыми танымның кез келген сала-
сында қолданылатындығы болып табылады. Маңыздысы – оларды
әлдебір жеке ғылымның құралдары ғана жасап шығармайтындығы.
Олар барлық ғылымдардың, – жаратылыстану ғылымдары бола ма не-
318
месе әлеуметтік-гуманитарлық пән ғылымдары бола ма, – барлығына
ортақ танымға тән нәрсені білдіреді. Демек, олар, негізінен, болмыстың
жалпыға ортақ заңдарын зерттейтін философияның басымдығы болып
табылады.
Эмпириялық (тәжірибелік) зерттеу сатысында