ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы


Ғылыми танымдағы дерексіздендіру және дерексіздіктер



Pdf көрінісі
бет470/637
Дата08.02.2022
өлшемі2,22 Mb.
#123698
1   ...   466   467   468   469   470   471   472   473   ...   637
Байланысты:
ғылым тарихы мен философиясы

5. Ғылыми танымдағы дерексіздендіру және дерексіздіктер
(абстракциялау және абстракциялар). Дерексіздендіруді, яғни зат-
ты белгілерінен, қасиеттерінен ажыратып, ойша дерексіздендіруді 


323
ғылыми танымның негізгі әдістеріне жатқызуға болады, өйткені 
ғалым зерттеліп жатқан заттың жеке-дара, кездейсоқ қырларынан 
тартынып, оның маңызды, қажетті байланыстарын бөліп алады. Дәл 
осыған байланысты ғылымда ұғым-түсініктер (санаттар) пайда бо-
лады. Мыңжылдықтар бойы, негізінен, жердің үстіңгі бетіндегі зат-
тар мен құбылыстар зерттеліп келді. Іс жүзінде әрбір дерексіздікке 
ұғымдардың ар жағында жатқан, сезіммен қабылданатын заттар мен 
құбылыстар сәйкес болды. Енді, XX ғасырдан бастап, жағдай күрт 
өзгерді: жай денелердің қозғалысы мен жылдамдығының, олардағы 
температура мен қысымның орнына, ойша көз алдымызға келтіре ал-
майтын «жарықтың жылдамдығына жақын қозғалыстар», «аса жоғары 
қысымдар», «аса жоғары температуралар» келді. Осындай жағдайларда 
дерексіздендірудің маңызы артады. Бүгінгі заман ғылымында бірінші, 
екінші, үшінші деңгейлердің дерексіздендірілуі жайында айтылып 
жүр. Сондықтан бұл мәселені тереңірек қарастырып көрейік, ол үшін 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   466   467   468   469   470   471   472   473   ...   637




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет