ҚазаҚстан Республикасының білім және ғылым министРлігі а и. артемьев, с.Қ. мырзалы ғылым таРиХы және ФилОсОФиЯсы

жаңа дәуір философиясындағы эмпиризм мен

жүктеу/скачать 2,22 Mb.

Pdf көрінісі

бет	189/637
Дата	08.02.2022
өлшемі	2,22 Mb.
	#123698

1 ... 185 186 187 188 189 190 191 192 ... 637

Байланысты:
ғылым тарихы мен философиясы

Френсис бэкон

4.2. жаңа дәуір философиясындағы эмпиризм мен
рационализм және олардың ғылымның дамуына ықпалы
(Ф.бэкон және Р.Декарт)
Жаңаеуропалық философиядағы эмпиризмнің негізін салу-
шы деп
Френсис бэкон
(1561-1626) әділетті аталады. Ол Кембридж
университетінде білім алып, саяси өмірге белсене араласады және
мемлекеттік қызметте «Лорд-канцлер» атағын иеленеді. Король Яков
I адал қызметі үшін оған Верлуам деген жерден қорған сыйға тар-
тады. Бірақ «бақытыма сорым себепші болды» демекші, жас жігітке
қамқоршы болған король Яков I қайтыс болғаннан кейін, Ф.Бэконға
әртүрлі айыптар тағылып, – бұл енді үйреншікті нәрсе емес пе, –
нәтижесінде, оның мемлекеттік лауазымдарда қызмет етуіне тыйым
салынды. Англия өзінің сан ғасырларға даңқын асырған ұлы ғалымға
осылай қол жеткізді.
Ғалым, әрі тәжірибе жасаушы болған ол тауықтарды мұздатып
қатырғаннан кейін олардың тірілетін-тірілмейтінін білу мақсатында

123
жасаған тәжірибесі барысында суық тиіп ауырып, ақыры, сол аурудан
қайтыс болды.
«Жаңа органон» (1620) атты атақты еңбегінде ол ғылымның мақсаты
мен неге арналатынына деген жаңа көзқарасына философиялық
негіздеме береді және зерттеудің индуктивтік әдісінің негізгі
қағидаларын ойлап шығарады. Ф.Бэкон: «Шын мәнінде өте пайдалы
нәрсе ғылымда да аса шынайы болады», – деген.
Оның шығармашылығының өзгеше ерекшелігі адамдар білімді
өздерінің

жүктеу/скачать 2,22 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 ... 185 186 187 188 189 190 191 192 ... 637