Қазақстан республикасының білім жәНЕ
Сол жапырақтарға қарауы мұң екен, Жәнібек өзінің де
жүктеу/скачать 2,22 Mb. Pdf көрінісі
|
Адилова Қабылдау стилистикасы
| Сол жапырақтарға қарауы мұң екен, Жәнібек өзінің де
шөліркеп, әлденені аңсайтынын сезді, тереңде жасырынып жатқан сағыныш күйіндей. Қалай да әкесін тезірек көргісі келіп кетті. Сол бір танауынан арғыны көрмейтін бақытсыз жанға деген аяныш сезімі меңдеді. Әкесін ең соңғы рет көргенін есіне алған. Көз алдында сот жиналысы көлбеңдеп тұра қалды ». Келтірілген екі мысалда ретроспекция осының алдындағы мазмұндық-нақты ақпарды вербалды түрде ресімдейді (былай болып еді, есіне алған). Әрине, ретроспекцияның тілдік ресімделуі сан алуан болып келеді. Алайда автордың объективті ретроспекциясы мен оқырманның субъективті ретроспекциясы бір-бірімен мүлде сәйкеспеуі де мүмкін. Ол оқырманның өзі оқып отырған мәтіндегі қандай оқиғаларды Ре по зи то ри й Ка рГ У 48 өзектендіргеніне, ол өзектендіруге не себеп болғанына, сол арқылы өзі тудырған ассоциацияларға байланысты болады. Проспекция категориясы мәтінде баяндалып отырған оқиғадан соң не болатынына тілдік құралдармен сілтеу жасайды. Оқырман оқиға қалай өрбитінін білгендіктен де, оның жай-жапсарын, себеп-салдарын толық, тереңірек түсінуге ұмтылады. Проспекция көркем мәтіннің бәрінде және үнемі көріне бермейді. Бірақ оқырман жалпы мазмұндық-нақты ақпарға сүйене отырып, сюжет желісінің жалпы дамуын шамалай алады. Поэзия мәтіндерінде бұл санаттарды нақтылау қиынға түседі, себебі ондағы семантикалық тығыздық, толыққандылық, толымдық, шоғырлылық нәтижесінде мәтін санаттары бір-бірімен кірігіп, астасып, тұтасып кетеді. Аталған эксплицитті вербалданған санаттарды жекелеген зерттеушілер мәтін жүктеу/скачать 2,22 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|