Ќазаќстан Республикасыныѕ Білім жјне єылым министірлігі


Қазақ этнопедагогикасының туып қалыптасуы және даму кезеңдері



бет34/89
Дата06.02.2022
өлшемі1,38 Mb.
#81616
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   89
Байланысты:
Isaeva.Etnoped-2012

2. Қазақ этнопедагогикасының туып қалыптасуы және даму кезеңдері.
Этнопедагогика ғылымы орыс, батыс елдерінде XVII – XVIII ғасырлардан бастап қолға алынған болса, қазақ этнопедагогикасының зерттелу жайын, ғылым ретінде қалыптасу тарихын сөз еткенде оны үш кезеңге бөліп қарастырамыз.
Бірінші, ХІХ ғасырдың екінші жартысында өмір сүріп, қазақтың ұлттық тәлімгерлік ой –пікірлері мен салт –дәстүрлері жайында тұңғыш еңбектер жазған Шоқан, Ыбырай, Абай сияқты демократ ағартушылар мен орыс, батыс саяхатшысы, этнограф ғалымдарының (Э.С. Вульфсон, П.С. Паллас, А.Вамбери, А.Левшин, В.Радлов, А.Янушкевич, Н.Г.Потанин, Н.Л. Зеланд т.б) жолжазбалары десек,
екінші – ХХ ғасырдың алғашқы 20-30 жылдарын да бұл істі ғылыми тұрғыда арнайы қарастырып сөз еткен Ә.Диваев, А.Байтұрсынов, М.Жұмабаев, Ж.Аймауытов, Ш.Құдайбердиев, Х.Досмұхамедов, М.Дулатов, Н.Құлжанова, М.Әуезов т.б. болды. Яғни бұл кезеңді қазақ этнопедагогикасының ғылым ретінде туып, қалыптасу кезеңі деп қараймыз. Үшінші кезең – 35 –40 жылдық үзілістен кейін қазақ этнопедагогикасының қайта жанданған, даму дәуірі деп аламыз.

ҚАЗАҚ ЭТНОПЕДАГОГИКАСЫНЫҢ ҒЫЛЫМ РЕТІНДЕ ТУЫП, ҚАЛЫПТАСЫП ДАМУ КЕЗЕҢДЕРІ.



Қазақ этнопедагогикасының туу кезеңі /ХІХ ғ. 2- жартысы/, оның белсенді қайраткерлері.

Қазақ этнопедагогикасының қалыптасу кезеңі /1920 –1930/ және ол кездегі қайраткерлер

Қазақ этнопедагогикасының даму кезеңі
/1970-2000/

1. Қазақ демократ
ағартушылары:
Ш.Уәлиханов
Ы.Алтынсарин
А.Құнанбаев

2. Орыс, батас саяхатшы


ғалымдары:
П.С. Паллас
Э.С. Вульфсон
А.Вамбери
А.Левшин
А.Янушкевич
Н.Г.Потанин
Н.Л. Зеланд
В.Радлов

Қазақтың зиялы оқымыстылары:
С.Торайғыров
Ә.Диваев
А.Байтұрсынов
Ш.Құдайбердиев
М.Дулатов
М.Жұмабаев
Ж.Аймауытов
Х.Досмұхаметов
Н.Құлжанова
М.Әуезов
С.Сейфуллин

М.Ғабдуллин
Б.Момышұлы
Б.Адамбаев
Ш.Ахметов
М.Әлімбаев
Қ.Жарықбаева
С.Қалиев
Ә.Табылдиев
С.Ұзақбаева
М.Балтабаева
М.Бөлеев
З.Ахметова
М.Құрсабаева
М.Смайылова
М.Оразаев
К.Қожахметова, т.б.

Қазақ этнопедагогикасының бастау бұлағы ХІХ ғасырдың екінші жартысында өмір сүрген қазақтың оқымысты демократ - ағартушылары: Ш.Уәлиханов, Ы.Алтынсарин, А.Құнанбаевтардың ғылыми еңбектерімен тығыз байланысты.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   30   31   32   33   34   35   36   37   ...   89




©engime.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет