Қазақстан республикасының денсаулық сақтау министрлігі қарағанды мемлекеттік медицина академиясы

ДЗ әсері оны бір рет қабылдағандағы мөлшерімен анықталады. Препараттың мөлшеріне емнің тиімділігі ғана емес, сонымен қоса, қауіпсізідігі де байланысты. Кейбір науқастарға орташа терапевтік мөлшер жеткіліксіз болып табылып, мөлшерін жоғарлатуды талап етеді, бірақ, қажетті әсерге қол жеткізгенімен жанама әсерлер туындамайды.

ДЗ жеке сезімталдылық фармакодинамика мен фармакокинетикаға әсерін тигізетін әр түрлі факторларға байланысты: науқастың жасына, жынысына, дене салмағына, АІТ, қанайналым, бүйрек пен бауыр жағдайына, препараттың дәрілік формасына, ағзаға енгізу жолына, тағамның құрамы мен мөлшеріне т.б.

ДЗ мөлшерін латын тілінің «D» әріпімен белгілеп, келесі түрлерін ажыратады:

• 
  көмекші мөлшер – қан құрамында ДЗ терапевтік концентрациясын қамтамасыз етуге қажетті ДЗ мөлшері;
  
• 
  тәуліктік мөлшер – тәулік бойы қолданылатын ДЗ мөлшері;
  
• 
  курстық мөлшер – емдеу курсына қажетті ДЗ мөлшері;
  
• 
  әсер көрсететін минимальды мөлшер (пороговая) – фармакотерапевтік әсер көрсететін ДЗ минимальды мөлшері;
  
• 
  жоғары бір реттік терапевтік мөлшер – орташа терапевтік мөлшерді қолданғанда жеткілікті фармакологиялық әсер туындамаған жағдайда қолданылатын ДЗ мөлшері;
  
• 
  жоғары тәуліктік терапевтік мөлшер – орташа терапевтік мөлшерді қолданғанда жеткілікті фармакологиялық әсер туындамаған жағдайда қолданылатын ДЗ тәуліктік мөлшері;
  
• 
  токсикалық мөлшер – ағзаға қауіпті токсикалық әсер көрсететін ДЗ мөлшері;
  
• 
  тиімді мөлшер (эффективті) – препараттың токсикалық зерттеулер кезінде эффект берген мөлшер;
  
• 
  летальды мөлшер – өлімге әкелетін ДЗ мөлшері.