Аурудың этиопатогенезі - Булле (Boulleu), Франсуа (Frаnсоіs, 1832ж.), Шарко (Charcot,1850) "ұстамалы ақсақтық" ауруы аяқтың қан айналысы бұзылуымен байланысты деп санаған.
1. Виниватер ампутацияланған аяқтарды патологоанатомиялық тексерістен өткізіп аяқ артериясының ішкі қапшығының қалынданып өскенін анықтап ауруды облитерациялы эндартериит деп атаған. Бұл аталу осы күнге дейін пайдаланылады.
2. Бұдан іле-шала орыс хирургі Цеге-Мантейфель (1902ж.) ауру себебі қан тамырларының артериосклерозы санап бұл науқасты артериосклероз гангренасы деп атаған.
3. А.Т.Молотков эндартериитке ұшыраған аяқтың жүйке тамырларының өзгерісін тауып, аурудың басталуына жүйке өзгерістері себеп болады деп санаған. Бірақ жүйке өзгерістері алғашқыдан емес эндартериттен соң, оның әсерінен басталатындығы бұл теорияның қателігін дәлелдейді.
4. Кан тамырларының конституциялъіқ кемістіктері атты теорияның авторлары эндартериит ауруына қан тамырларының кемістігі бар адамдар ұшырайды деп санаған.
5. 1911ж. В.А.Оппель эндокринді теориясын жариялаған. Аурудың басталуы қанда адреналиннің көбеюімен байланысты теп санап ауруды "arteriosis suprarenalis" атаған. Кейбір себептер әсерінен бүйрек үсті бездері адреналинді мөлшерден көп шығарады. Оның салдарынан қан тамырлары тарылады деп, осыған байланысты эндартеритті эпинефрэктомиямен емдеу қажет деп санаған.
Бірақта көптеген мамандар Н.П.Кравков - фармаколог, С.П.Федоров т.б. бұл операцияны "хирургиялық авантюризм" деп атап қарсылық білдірген. Оппельдің теориясының маңызын хирургтар 30 жыл өткқен соң ғана түсінді.
Француз хирургі Рене Лериш Оппель іліміне сүйеніп 1953 жылға дейін 150 -ден астам эпинефрэктомия жасап аурулардың 10-15 жыл бойы айығып кететінін дәлелдеді.
6. М.Егоров - қалқанша безінің гипофункциясының әсеріне маңызы зор деп санады.
7. С.С.Гирголав– ішек-қарын жағдайы бұзылуына сәйкес аутоулану эндартериитке ұшыратады деп санаған.
8. 1908ж. Л.Бюргер инфекция теориясын ұсынған. Әр түрлі инфекция аурулары қан тамыры қабынуына –тромбангиитке, облитерациялы тромбангиитке ұшыратады деп санаған.
9. Н.Е.Введенский, А.Л.Поленов, Н.В.Шамов, А.В.Вишневский нейрогенді теорияны ұсынған.
10. 1958ж. И.П.Шаповалов эндокринді - вегетативті теорияны ұсынған. Бұл теория бойынша эндартериитті тек вегетативті жүйке жүйесінің бұзылысы ғана емес, оған қоса эндокринді жүйенің бұзылуы туғызады деп есептеген.
Аурудың себептерін үш топқа бөлуге болады - экзогенді,эндогенді себептер және олардың бірге әсер етуі.