Холецистэктомияның себептері және ақырының жҧмыстық жіктемесі
Функциялық
ПХЭС
Одди сфинктерінің дисфункциясы: гипертонус, гипотонус.
Созылмалы
дуоденальды
ӛтімсіздік
синдромының
функциялыққ формасы.
Психикалық депрессиямен, ішек дисбиозымен негізделген
басқа да функциялыққ бұзылыстар.
40
Органикалық
ПХЭС
Хирургиялық операциялардың қателіктері:
Холедохтың
жарақаттан
кейінгі
тыртықты
стриктурасы;
Холедохтағы резидуальды тастар;
Ампутациялық невринома;
Операциядан кейінгі бауырастылық жабысқақты
(спайка) үдерістер;
Жарақаттан кейінгі папиллостеноз;
«қалдық» ӛт қабы;
ӛрлемелік холангит;
Операцияға дейінгі созылмалы калкулезды холецистит
асқынған ағымынан дамыған патологиялық үдерістер:
Бауырдың және ұйқы безінің аурулары (билиарлы
тәуелді
СП,
холестатикалық
және
реактивті
гепатиттер, бауырдың стеатозы және фиброзы);
Он екі елі ішек аурулары (дуоденит, дивертикулит,
ойықжарасы);
АІТ басқа да мүшелерінің аурулары (кӛкет жарығы,
ГЭРА, «химиялық» гастриттер.
Холецистэктомиядан шектетілмеген негізгі патологиялық
үдеріспен байланысты бұзылыстар:
Холедохтың қайталамалы тасы
Холедохтағы
стенозды
қабыну
үдерісі.Үлкен
дуаденальды емздіктің микролитермен, холедохтағы
кистамен ұзақ микротравматизациясының әсерінен
дамыған папиллит, холангит, папиллостеноз, олардың
аневризмалық дилатациясымен асқынуы.
Диагнозды құрастырудың үлгісі:
ПХЭС ӛздігінен жеке мағына бермейтінін ескеру және нақты себебін
кӛрсету қажет.
ПХЭС: Одди сфинктерінің дисфункциясы (гипертонус). Ӛт тас ауруы,
холецистэктомия 1994 ж.
Билиарлы типті Одди сфинктерінің дисфункциясы. Ӛт тас ауруы,
холецистэктомия 1994 ж.
ПХЭС: холедохтың операциядан кейінгі жарақаттық стриктурасы. Ӛт тас
ауруы, холецистэктомия 2004ж.
Созылмалы билиарлы панкреатит, аурсыну түрі, ораша аурлық дәрежесі,
ұйқы безінің сыртқы секреторлық қызметінің бұзылуымен, ӛршу сатысы.
Одди сфинктерінің дисфункциясы. Ӛт тас ауруы, холецистэктомия 2005ж.
Емдеу бағдарламасы
Негізгі диагнос
тика
лық зерттеулер:
1.
Жалпы қан анализі;
2.
Қандағы және зәрдегі амилазаны анықтау;
41
3.
Қандағы глюкозаны анықтау;
4.
Аминотрансферазаны (АлАТ,АсАТ), жалпы билирубинді және оның
фракциясын,
қандағы
холестеринді,
сілтілі
фосфатазаны,
гаммаглютамилтранспептидазаны, СРА, жалпы ақуызды анықтау.
5.
Копроскопия;
6.
Ұйқы безінің, ӛт қабының, ӛт шығару жолдарының, бауырдың УДЗ.
7.
Эзофагогастродуоденоскопия;
8.
ЭРХПГ;
Қосымша диагностикалық сипатбелгілері:
1.
Жалпы зәр анализі;
2.
Коагулограмма:
3.
Гликемиялық профиль, глюкозатолерантты сынама;
4.
Гипотония жағдайындағы дуоденорентгенография;
5.
Одди сфинктерінің манометриясы;
6.
Компьютерлі гепатобилисцинтиграфиясы;
7.
Магнитті - резонансты холангиопанкреатография;
8.
ЭКГ;
9.
хирургтың кеңесі;
Емі
Емнің мақсаты
: ӛттің дұрыс ағуын және ұйқы безі сӛлінің
билиарлық және панкреатикалық түтіктерден он екі елі ішекке ағуын
қалпына келтіру.
Емнің бағыты:
Ӛттің химиялық құрамын қалпына келтіру;
Одди сфинктерінің ӛтімсіздігін қалпына келтіру
;
Ішек микрофлорасының қалыпты құрамын қалпына келтіру;
Дуоденальды гипертензияның алдын алу мақсатында ас қорытуды және
ащы ішектің моторикасын қалпына келтіру;
Жоғарыда аталған тапсырмаларды орындау келесідей іс шаралармен
жүзеге асырылады:
Құрамында холестерині (жануар тектес майлар) және май қышқылдары
бар (майлар, қуырылған ӛнімдер) тағамдарды шектеу.
Тӛмен калориялы емдәмды қолдану арқылы дене салмағын тӛмендету
(2110 кДж тәулігіне және одан тӛмен), ашығу кезінде, шунттау
операциясын жүргізу кезінде қосымша урсодезоксихол қышқылын
тәулігіне 10 мг/кг дозада тағайындау қажет;
4-6 рет қалыпты тамақтану;
Тағамдық рационға ӛсімдіктекті ӛнімдерді қосу керек. Осы мақсатта
термиялық ӛңдеуден ӛткен кӛкӛністер, жемістер қолданған жӛн.
Күнделікті үлкен дәреттің болуын қамтамасыз ету;
Одди сфиктерінің ӛткізгіштігін қалпына келтіру оперативті не
консервативті жолмен жүзеге асады;
42
Консервативті медикаментозды терапия Одди сфинктерінің жазық
бұлшық етінің спазмын жоюға бағытталған. Осы мақсатпен
одестон 200-
400 мг күніне 3рет тамаққа дейін 30 минут бұрын не басқада миотропты
спазмолитиктер (дротаверин, дицител, дюспаталин) стандартты дозада
тағайындалады. Одди сфинктерінің жазық бұлшық етінің спазмын басу
үшін
басқа
топтағы
препараттар
қолданылады:
нитраттар,
антихолинергиялық заттар, кальций каналының блокаторы. Одди
сфинктерінің гипертонусын жойғаннан кейін холестазды жою және ӛттің
ағуын қамтамасыз ету мақсатында холекинетиктер (ксилит, сорбит, магний
сульфат) тағайындалады.
Салыстырмалы жаңа емдеу тәсілі болып ботулинді токсинді
инъекция (ботокс 100 бірлік) табылады, бірақ 3-9 айдан кейін ботулинді
токсин әсері жойылады. Ботулинді токсин локальды қозғалтқыш
нейрондардағы ацетилхолиннің бӛлінуін тежейді, нәтижесінде Одди
сфинктеррінің тонусы тӛмендейді.
Эндогенді
холецистокининді
жеткіліксіздігі
кезінде
церулетид
декапептидті 2 нг/кг дене салмағы/ мин тамыр ішіне тамшылатып,
инфузия ұзақтығы 15-30 минуттан 2-3 сағатқа дейін тағайындағанда
нәтижесін беруі мүмкін. Нәтижесі байқалғаннан кейін (Одди сфинктерінің
босауы және ӛттің ағуы) инфузия тоқтатылады.
Одди сфиктерінің гипотонусы
және созылмалы дуоденальды
ӛтімсіздіктің функциялыққ формасы кезінде прокинетиктер (мотилиум,
церукал) тиімді. Айқын прокинетикалық қасиетке ие тегасерод 6 мг - нан
күніне 2 рет, 2-3 аптаға.
Эндогенді соматостатинді жеткіліксіздік кезінде – сандостатинді немесе
октреотидті енгізу керек: 100 мкг тері астына күніне 3 рет, 3-7 күндей
(нәтиже болғанға дейін - холагенді диареяның тоқтауы, панкреатиттің
ӛршуінің басылуы).
Ішек дисбиозын реттеу.
Билиарлы тәуелді СП кезінде ППИ, жоғары дозадағы полиферментті
препараттар тиімді.
Холедохта ӛт тастарының пайда болуының алдын алу мақсатында,
сонымен қатар билиарлы жеткіліксіздік кезінде урсодезоксихол
қышқылының препараттарын (аз дозада урсосан, урсофальк 10-12 мг/кг
тәулігіне).
Айқын вегетативті дистония кӛріністері, сомативті депрессия кезінде
грандаксинді 50-100 мг күніне 3 рет (2-3 апта), эглонилді 50 мг күніне 3
рет ( 3-4 апта) тағайындау тиімді.
Сфинктеротомияға кӛрсеткіш:
1.
Одди сфинктерінің стенозы.
2.
Қайталамалы панкреатит, панкреатикалық түтікке стентті енгізгеннен
кейін оң нәтиже болуы.
3.
Консервативті емнің нәтижесіздігі.
43
Одди сфинктерінің дисфункциясының (ОСД) билиарлық типімен
науқастарды үш топқа бӛледі (Кесте 7).
Кесте 7.
Достарыңызбен бөлісу: |