«ЖАРАТЫЛЫСТАНУ» БІЛІМ БЕРУ САЛАСЫ

38 
табиғи кешен үшін маңызын; эволюциялық дамудың негізі мен заңдылықтарын; 
сұрыптау әдістерін; биогеоценоздар мен агроценоздардың құрылымын; тірі 
ағзаларға қоршаған орта факторларының әсерін, адам іс-әрекетінің қоршаған 
ортаға әсерін; географиялық зерттеулер әдістерін; аумақтық кешендерді; 
географиялық объектілердің, процестер мен құбылыстардың мәнін, жіктелуін, 
таралу және орналасу ерекшеліктерін; заманауи геоақпараттық жүйелердің 
жұмыс істеу ерекшеліктері мен қолдану аясын; географиялық қабық пен 
географиялық ортаның, геосфералардың құрамын, құрылымын, заңдылықтарын, 
дамуының басты кезеңдерін; карталардың түрлерін, жіктелуін және 
элементтерін; материктер мен мұхиттардың, жекелеген аумақтардың, елдердің 
және Қазақстан Республикасының табиғаты ерекшеліктерін; әлем, жекелеген 
өңірлер, елдер және Қазақстан Республикасы шаруашылығының аумақтық және 
салалық құрылымын, даму жағдайлары мен факторларын; халықаралық 
экономикалық қатынастардың мақсаттары мен нысандарын; елді мекендердің 
түрлерін, құрылымын, функцияларын, орналасу факторлары мен даму серпінін; 
ғаламдық және өңірлік демографиялық проблемаларды; жекелеген аймақтардың, 
елдердің және Қазақстан Республикасының демографиялық саясаты 
ерекшеліктерін; Қазақстан Республикасының экономикалық және саяси 
географиялық 
жағдайын, 
аумақтық-әкімшілік 
бөлінуін; 
Қазақстан 
аймақтарының 
табиғи-ресурстық 
әлеуетін; 
елдердің 
типологиясын; 
экономикалық жүйелердің модельдерін; халықаралық байланыстардың 
түрлерін; табиғатты қорғау және тұрақты даму шараларын біледі; 
2) шамалардың физикалық мағынасын, механика, электр және магнетизм, 
оптика, атом физикасы, астрономияның негізгі терминдері мен заңдарын; 
биологиялық, физикалық және химиялық құбылыстардың адам өміріндегі 
маңыздылығын; химиялық реакциялардың жүру жағдайларын; тотығу және 
қалпына келу процесін; органикалық және бейорганикалық заттар кластарының 
арасындағы айырмашылықтарды; ИЮПАК Теориялық және қолданбалы 
химияның халықаралық одағы халықаралық номенклатурасын; химиялық 
өндірістің технологияларын және ғылыми қағидаттарын; микробиологияның 
медицинадағы, ауыл шаруашылығындағы және өнеркәсіптегі маңызын; 
жасушалардағы молекулалар және органоидтар деңгейінде жүретін процестерді; 
өсімдік және жануарлар ағзаларының ішкі ортасы мен мүшелер жүйесінің 
функцияларын, өсімдік пен жануарлардың негізгі топтарының жіктелу 
қағидаттарын; метаболизм процестерін; жаһандық және жергілікті экологиялық 
проблемаларды; жердегі биокөптүрлілікті сақтаудағы Қызыл кітаптың рөлін; 
табиғи және әлеуметтік-экономикалық заңдылықтардың, процестердің, 
құбылыстардың мәнін; заманауи географиялық кеңістіктің, аумақтық 
кешендердің ерекшеліктерін; географиялық объектілердің, процестер мен 
құбылыстардың өзара байланыстарын; географиялық қабық пен географиялық 
ортадағы процестердің себептерін, кезеңдерін, салдарын, мәнін; геосаяси 
процестерді; геосаясат субъектілерінің рөлі мен ықпал өрісін, өзара 
әрекеттестігін; «Байқоңыр» ғарыш айлағының өңірлік және халықаралық 
маңыздылығын түсінеді; [2] 

39 
3) тірі және өлі табиғаттағы объектілерді, процестер мен құбылыстарды 
сипаттау үшін негізгі физикалық, химиялық, биологиялық, географиялық 
ұғымдар мен терминдерді; тәжірибелік-эксперименттік және зерттеу 
жұмыстарын қауіпсіз жүргізу әдістерін; қолданбалы және оқу тапсырмаларын 
шешу, практикалық және зертханалық жұмыстарды орындау барысында физика, 
химия, биология, географияның заңдары мен формулаларын; нәтижелерді 
ұсынуда графикалық тәсілдерді, өлшем бірліктердің Халықаралық жүйесін; 
алынған білімдерін биологиялық, физикалық және химиялық құбылыстардың 
жүру жағдайларын және процестерді түсіндіруге; ағзалардың әртүрлі топтарын 
сипаттаған кезде бинарлық номенклатураны; географиялық қабық пен 
географиялық орта компоненттерінің сандық және сапалық сипаттамаларын 
анықтау әдістерін; картометрия тәсілдерін, кеңістікте бағдарлау және 
навигациялық дағдыларды қолданады; 
4) ғылыми-жаратылыстану эксперименті нәтижесінде алынған деректерді; 
графиктік және кестелік нысанда берілген ақпаратты; заттардың қасиетінің 
сапалық және сандық құрамына және оның құрылымына тәуелділігін; заттардың 
қасиеті мен қолданылуы арасындағы себеп-салдарлық байланысты; адам 
ағзасының химиялық құрамын және оның дұрыс жұмыс істеуі үшін 
микроэлементтер мен макроэлементтердің маңызын; биологиялық процестер 
мен құбылыстардың заңдылықтарын; тірі ағзалардың мүшелер жүйесінің 
құрылысы мен функциясын; трансгендік технологияларды қолдануға 
байланысты 
проблемаларды; 
биогеоценоздағы 
заттар 
айналымының 
процестерін; географиялық қабық пен географиялық ортадағы процестер мен 
құбылыстардың себеп-салдарлық байланыстарын; жаратылыстану ғылымдары 
саласындағы жетістіктер мен ғылыми жаңалықтарды қолдану аясын; 
географиялық объектілердің орналасу факторларын; қоғамдық өндірістің 
ғылыми-жаратылыстану, әлеуметтік-экономикалық негіздерін; Қазақстанның 
географиялық және геосаяси жағдайын, саяси, экономикалық және әлеуметтік 
дамуының ерекшеліктері мен факторларын, оның дүниежүзіндегі рөлі мен 
орнын талдайды; 
5) кесте, сызбанұсқа, хабарлама, баяндама, таныстырылым түрінде көрсету 
үшін жинақталған және өңделген деректерді, ақпараттарды; гипотеза, дәлел және 
түсініктеме жасауға арналған ғылыми модельдерді және дәлелдемелерді; 
эксперимент және зерттеулер жүргізу жоспарын; эмпирикалық қағидаларды, 
қағидаттар мен заңдылықтарды жүйелеу, жіктеу және анықтау үшін тірі және өлі 
табиғатта болатын процестер туралы білімдерді жинақтайды; 
6) жасалған эксперименттің нәтижелерін, зертханалық жұмыстарды 
жүргізу кезіндегі тәуекелдерді, түрлі биологиялық, физикалық және химиялық 
процестердің адамның тыныс-тіршілігі мен қоршаған ортаға әсерін; табиғи 
биогеоценоздар мен агроценоздардың жағдайын; өнеркәсіптің технологиялық 
қағидаттарының тірі табиғат компоненттері арасындағы тепе-теңдікті сақтауға 
әсерін; пайдалы қазбалар мен табиғи ресурстарды дұрыс пайдаланудың 
маңыздылығын; әртүрлі мақсаттар мен қызмет түрлері үшін географиялық 
объектілердің, процестер мен құбылыстардың жарамдылық және пайдалану 
дәрежесін бағалайды.[2] 

40 

жүктеу/скачать 3,26 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: