Ќазаќстан республикасыныњ
жүктеу/скачать 1,98 Mb.
|
касипкерлик
Глоссарий
| Экономикалық мотивтерге кәсіпкерлік субъектілерінің жоғары табыстарға, дамудың тұрақты қарқынына қол жеткізу, бәсекеқабілеттілікті арттыру, қаржылық жағдайды жақсарту сияқты көрсеткіштер кіреді. Кейде кәсіпкерлер бизнесте тек пайда мотивін басшылыққа алады, сонымен қатар табыс табу идеалдары пайдамен байланысты деп санайды. Шын мәнінде пайда мотиві кәсіпкерлік субъектілері үшін маңызды мәнге ие, бірақта экономикалық мотивтерінің ішіндегі жалғыз фактор емес.
Кәсіпкерлікпен айналысуға деген адамдардың әлеуметтік мотивтері әлеуметтік тиімділікке, ең алдымен бизнеспен айналыса отырып, кәсіпкерлердің қарым-қатынасқа деген объективті қажеттілігін жүзеге асыратындығымен, өмірлік тәжірибе алмасуларымен, әлеуметтік статусқа және қоғамдық танылуға ие болатындығымен, белгілі бір әлеуметік қатынастарға қатысумен анықталады. Кәсіпкерлікпен айналысуға деген адамдардың психологиялық мотивтері оптималды тұлғааралық қарым - қатынастарды қалыптастыруға, тұлғаның идентификациясына, қоғамда танылуына, психологиялық жайлылық пен өз-өзімен түсінісуге деген кәсіпкерлік субъектілерінің ұмтылыстарымен сипатталады. Кәсіпкерлік қызметпен айналысуға деген адамдардың физикалық мотивтері бизнес субъектілерінің физикалық мүмкіндіктерін жүзеге асыруға, организмнің маңызды ресурстары болып табылатын физикалық, психикалық және интеллектуалдық энергияны толығымен жұмсауға деген ұмтылысымен сипатталады. Кәсіпкерлік қызметпен айналысуға деген адамдардың гуманисттік мотивтері бизнеске қатысуда әрбір адамның тұлға ретінде дамуға, өмірдің мәнін түсінуге, этикалық және эстетикалық жайлылыққа қол жеткізілетіндігімен сипатталады. Кәсіпкерліктің ұйымдастырушылық-мінез-құлықтық қағидалары бизнесті ұйымдастыруды және кәсіпкерлік бизнес субъектілерінің мінез-құлқын анықтайды. Оларға мыналар жатады: кәсіпкерлік бизнестің үйлесімді логикасының қағидасы; бизнесте бәсеке мен ынтымақтастықты сәйкестендіру қағидасы; мінез-құлықтың стратегиялық, тактикалық және жағдайлық деңгейлерін сәйкестендіру қағидасы. Бизнестің үйлесімді логикасы келесідей қағидаларға негізделеді: бизнестегі өз мүдделерін түсіне білу, өз танылуын түсіну, кәсіпкерлік миссияны, бизнестегі жетістігі туралы идеалдық түсініктерді, бизнеске ену мақсаттарын қалыптастыру; бизнестегі мүдделердің қарама - қайшылығы мен қарсыластарының іс - әрекеттері жағдайында жетістікке жету, жеке және институционалдық бәсекеқабілеттіліктің талаптарына сай қызмет жасау; өз мүдделерін қорғай отырып, әрбір кәсіпкер қоғамдағы мүдделердің алуан түрлілігімен санасу; қызметпен алмасу нәтижесінде бәсекелік артықшылықтар мен бәсекеқабілеттілікке, өз жетістіктерінің қоғамдық танылуы негізінде тиімділік пен табысқа қол жеткізуге деген ұмтылыс; заңмен, іскерлік айналым дәстүрлерімен және іскерлік қатынастардың этикасымен рұқсат етілген немесе тыйым салынбаған кәсіпкерлік мінез-құлықтың түрлерін, әдістерін, нысандары мен тәсілдерін қолдану. Бизнесті ұйымдастыру үрдісінде кәсіпкерлердің стратегиялық, тактикалық және жағдайлық деңгейлерін бөліп көрсетеді. Стратегиялық деңгейде кәсіпкерлер ұзақмерзімді жетістікке бағытталған бизнес стратегиясын анықтайды. Әдетте, кәсіпкерлер бизнес-жоспарларды қалыптастыра отырып, мұндай сұрақтарға жауап беруге тырысады. Олар кәсіпкерлік миссиясы жүзеге асырудың маңызды құралы болып табылады. Бизнес-жоспарларды құрастыру барысында әрбір кәсіпкер өз бәсекеқабілеттілігінің әлеуетін мұқият талдайды, бәсекелестерді зерттейді, нарық талаптарына сай болатын өз бизнесінің стратегиялық мақсаттарын қалыптастырады. Тактикалық деңгейде кәсіпкерлер нақты, өзара байланысты іс-әрекеттер тобын орындайды: қызметкерлерді басқарады, мәмілелер жасайды, инвестицияларды жүзеге асырады, жобалардың презентациясын өткізеді, фирмаларды ашады және жабады. Жағдайлық деңгейде кәсіпкерлер нақты осы уақыттағы міндеттерді (кейде олар «айналып жүр» деп айтады) шеше отырып, сыртқы ортамен қарым – қатынасқа түседі. жүктеу/скачать 1,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|