Нарықтағы сатып алушылардың мінез-құлқына негізделген әдіс. Кәсіпорында шығарылатын өнімге деген нарықтың қандай да бір сегментіндегі тұтынушылар мен кәсіпорын қызметінің экономикалық көрсеткіштерінің арақатынасынан шыға отырып, кәсіпорын бәсекеқабілеттілігінің жалпылама көрсеткішін есептеудің басқада формулаларын пайдалануға болады. Берілген экономикалық – математикалық модельдің негізінде өндірілетін өнімнің сапасын қалыптастыру мақсатында кәсіпорын шығындарын ғана емес, сонымен қатар тұтынушылардың табыстарын ескере отырып, шығарылатын азық-түлік тағамына деген тұтынушылардың талабы да есептеледі.
