Ќазаќстан республикасыныѕ єылым жјне білім министрлігі
жүктеу/скачать 1,02 Mb.
|
7 ИМСТлекции каз
- Бұл бет үшін навигация:
- 5 дәрістің конспектісі.
| Негізгі әдебиет 1. [76-143].
Қосымша әдебиет 1. [274-299]. Бақылау сұрақтары: Логикалық элемент И. Логикалық элемент ИЛИ. Логикалық элемент НЕ. Логикалық элемент ИСКЛЮЧАЮЩЕЕ ИЛИ. Логикалық элементтердің негізгі параметрлері. №5 дәрістің конспектісі. Тақырып: Триггерлер Триггерлер Басқару жолына байланысты RS-триггерлер асинхронды және тактілі болып бөлінеді. Асинхронды RS-триггерлер өте қарапайым, бірақ олар басқа триггерлер негізі болып саналады. Импульсті және сандық техникада кеңінен қолданылады. Оларды құрастыру үшін екі кірісті И-НЕ типті логикалық элемент немесе ИЛИ-НЕ типті логикалық элемент қажет. 1. ИЛИ-НЕ негізіндегі RS-триггерлер.
S кірісін – тұрақтану кірісі деп, ал R кірісін – төмендету кірісі деп атайды. 2. И-НЕ логикалық элемент негізіндегі RS-триггер Схеманың екі шығысы бар: Q –тура, - инверсиялық шығысы. Ақпараттық кіріс бойынша триггерді логикалық «1» жағдайына келтіру жүргізіледі, ал ақпараттық кіріс бойынша триггерді бастапқы логикалық «0» күйіне келтіру жүргізіледі. Бұл триггер сигналдардың тура мәндері бойынша басқарылмайды. Ол кіріс сигналдың инверсиялық мәндерімен басқарылады. Қарастырылған екі схема бойынша И-НЕ логикалық элемент негізіндегі триггерлер, яғни аснхронды RS-триггер кең қолданыс тапты. Оның себебі бұл элементтер интегралды микросхемада кеңінен таралған.
3. И-НЕ логикалық элемент негізіндегі тактілік RS-триггер. Тактілік триггерлерді ауыстырып қосу рұқсат етуші сигнал болған жағдайда ғана мүмкін. Ол сигнал «Т» кіріске беріледі. Мұнда екі қосымша басқарушы элементтер И-НЕ (элемент – Э3, Э4) пайдаланылады.
Тактілік RS-триггерлер сандық құрылғыларда екілік ақпараттарды қандай да бір уақыт аралығында сақтау үшін кеңінен қолданылады. Мысалы импульс санауышы мен регистрдан берілетін аралық ақпаратты сақтау үшін қолданылады. 4. D -триггерлерде бір ғана ақпараттық кірісі бар (delay - задержка). Практикада бір тактілі және екі тактілі триггерлер кең қолданыс тапты. Олардың белгіленуі кезекті тактілік импульс келіп жеткенге дейін, кіріс сигналын алып тастағаннан кейін, логикалық 1 күйін сақтай алу қасиетіне байланысты. D-триггерлер регистрларды құрастыруда кеңінен қолданылады. Бір тактілік Д-триггерлер схемасы асинхронды RS-триггерлер негізінде жасалған.
Кіріс сигналы келіп жеткен уақытта Д-триггерлері логикалық 0 (Q=0) күйінде деп есептейік. t1-t2 уақыттың аралығында, Д сигналы әсер етіп тұрған уақытта триггердің күйі өзгермейді. Себебі бұл уақытта Т=0-ға тең және Э3, Э4 элементтерінің кірісінде . Т=1 сигналы t2 уақытындағы әсері Э3 элементінде , ал Э4 элементінің шығысында . Бұл триггерді 1 күйіне ауысуына алып келеді. 5. Екі тактілі Д-триггерлер аралас логикалық элементтер негізінде іске асырылады. Тактілік импульс тізбектілігі фаза бойынша 1800-қа ығысқан. «1»-ді триггерге жазу Т2, Д сигналдары И2 элемент кірісіне бір уақытта әсер ету арқылы, ал оқу И1 элементінің Т1 кірісі бойынша іске асырылады. t1 уақытына дейін триггер «0» күйінде болады. t1 уақытында сигнал И2 элементінің екі кірісінде де болса, триггер күйін өзгертеді (Q-1). Триггердің бұл күйі t2 уақытына дейін логикалық «1» бойынша И1 элементінің екі кірісінде сақталады. t2 уақытында -ге тең. Триггерлер логикалық «1» күйіне ауысады, Т=0 кезінде сигналдар асинхронды триггер кірісінде . t3 уақытында Т=1 сигналы пайда болып, ; береді. Ол триггерді логикалық «0» күйіне ауыстырады. 6. Т-триггерлерінің қасиеті әрбір кезекті кіріс импульсі келіп жеткенде қарама-қарсы күйге ауысу (tumble-аударылып түсу). Оны импульс санағыштартарда кеңінен қолданылады. Санау триггері деп аталады. Т-триггер екі асинхронды RS-триггері негінде жасалынады және олардың бірі негізгі, ал екіншісі көмекші (ОТ-основной триггер, ВТ-вспомогательный) деп аталады. MS (master-хозяин, slave-раб) – схема бойынша Т-триггері бірнеше түрге бөлінеді. Бұл схеманың ерекшелігі – бұнда қосымша Э5 инверторының болуы. Т-триггерге кіретін RS-триггерлерді ауыстырып қосу тізбектілігі мынандай кіріс импульсының алғы шетінің этапында ОТ ауысады, ал t4 кіріс импульсы аяқталғанда (қиюшы этапта) – ВТ ауысады. Кейде бұл Т-триггерді ішкі кешігуі бар триггер деп атайды. t1 уақытында ОТ және ВТ триггері «1» күйінде болады. t1 уақытында Т=1 және ОТ триггері «0»-ге ауысады. Бірақ Э5 кірісінде «0» әсер етеді, сондықтан ВТ шығысында күйлері өзгермейді. t2 уақытында Т=0 тең және Э5 шығысында «1» әсер етеді. Э4 екі кірісінде де «1»-ге тең, шығысындағы сигнал «0»-ге тең болады. Бұл ВТ-триггердің «0»-ге ауысуына алып келеді. t1 уақыт мезетінен бастап кіріс сигналы әсері триггерді «1» күйіне ауыстырады. Бастапқыда (t3) ОТ «1» күйіне ауысады, ал содан кейін (t4) ВТ «1» күйіне ауысады.
жүктеу/скачать 1,02 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|