Гипотезалар мен теорияларды қарастыру

Зерттеліп отырған мәселе бойынша қолда бар ғылыми ережелерді жалпылау және бастапқы ақпаратты зерттеу жолымен ғыцлыми зерттеудің қазіргі жағдайына талдау жасау жұмыс ғылыми гипотезаны ұсынуға мүмкіндік береді. Бұған дейін де анықталғандай, жасалған талдау жұмысы зерттеушіге мәселені қалыптастыруға және оны шешу үшін міндетті қоюға қажетті білім бергенімен, мәселені тікелей шешуге мүмкіндік бермейді. Қалыптастырылған мәселелерді шешу үшін объективті үдеріспен немесе құбылыстар салдарынан туындайтын себептер туралы жаңа ғылыми білім керек. Бұндай білімді жинақтау, ең алдымен, мәселені шешу, ғылыми гипотеза ұсыну бағыты туралы белгілі бір ұсыныстарды қалыптастыру үшін қажет. Бастапқы ақпаратты талдау бізге жұмыс гипотезасын тұжырымдауға мүмкіндік береді. Жұмыс гипотезасы - бақылаулы фактілер туралы білімді жорамалдау немесе ең алдымен, күдікті дамыту процесіне немесе ықтималдық құбылыс қарастырылады. Онда қолданыстағы білім шеңберінен жаңа мазмұндағы ережелеріне тұжырымдалған факт сипатталады, гипотезаның, жаңа идеялар, жаңа ғылыми нәтижелері үшін ізденіс барысында, оның негізінде, ең алдымен, сипатын ескере отырып, алға мақсаттар қойылады. Зерттеу барысында құбылыстың дамуына ықпал тигізетін қозғаушы күші жұмыс гипотезасы немесе кем дегенде, себептері мен шарттары анықталады. Ең негізгісі - зерттеулер жүргізуде құбылыстың даму процесінің толық немесе толық дерлік ықтималдығына түсініктеме береді. Алайда, ғылыми зерттеу процесінде ең жоғарғы гипотезаны теориялық немесе тәжірибелік валидация процесінде алуға болады. Содан кейін ақталған жұмыс гипотезасы ғылыми теориясын әзірлеуге әрекеттердің дамуын растады.

1. Теорияның теориялық тұрғыдан түсіндірілуге тиісті тәжірибелік нәтижелері мен деректік жиынтығынан тұратын эмпирикалық негізі;

2. Әр алуан жалпы заңдылықтар мен қағидаттардан тұратын теориялық негізі;

3. Белгілі бір логикалық және методологиялық реттегіштер;

4. Дәлелдерден, қорытындылардың жиынтығынан тұратын негізгі теориялық жүйе.

Теория практикалық іс-әрекетті, тәжірибені қорытып, оны жаңа жағдайда ғана қолданбай, ол тәжірибе нәтижелерін шығармашылық тұрғыдан өзгерту арқылы практиканың алдына жаңа талаптар қойып, оның өрісін кеңейте түседі. Ғылыми-техникалық төңкеріс заманында Теорияның практикаға қатысты ғылыми-өндірістік маңызы айқын көрінеді. Сондықтан практика Теорияның ақиқаттылығын дәлелдеумен қатар, оны дамытып, жетілдірудің негізі. Басқаша айтқанда, теория мәні жанама белгілерді бір-бірімен байланыстыру мен өткен шаққа баға беріп, белгілі шарттар орындалғандағы болашақта болатын оқиғаларды көрсетуінде жатыр.

ҚОРЫТЫНДЫ

Бұл СӨЖ жұмысында ғылым ұғымы анықтамасы, ғылыми зерттеу пәнін анықтау, зерттеу жұмысының тақырыбын құрастыру, өзектілігін және ғылыми мәселені анықтау, гипотезалар мен теорияларды қарастыру туралы айтылды. Мысалы, ғылым – бұл табиғат, қоғам және ойлау туралы жаңа білімдерді алуға бағытталған зерттеу ортасы. Қазіргі таңда, ғылымның дамуы ғылыми еңбек бөлінуі және бірігуімен, ғылыми мекемелердің пайда болуымен, экспериментті және зертханалық құралдармен тығыз байланысты. Еңбектің қоғамдық бөлінуі әсерінен ой және дене еңбегінің арақатынасы анықталғаннан бері ғылым пайда болды. Кәсіпорындарда ірі машиналар пайда болғалы ғылым кәсіпорынның белсенді факторы бола бастады. Ғылыми-техникалық революция тұрғысында ғылым түсінігі өзгерді, яғни ғылым техника дамуынан кейін емес, керісінше материалдық өндірістің негізгі күші болып табылады. Сонымен қатар зерттеу жұмысының тақырыбын құрастыру, тақырып құрастыруға қойылатын негізгі талаптар айтылды. Тақырыпты таңдауға қойылатын талаптар: Өзектілігі, көкейкестілігі (өткірлігі, шешілудің пісіп жетілуі); Теория және тәжірибе үшін маңыздылығы (аса маңызды ғылыми және практикалық міндеттерді шешуге қолдануға болатындығы); Перспективалы (болашағы) болуы (қарастырылып отырған кезең үшін өзекті және маңызды болуы); т.б. туралы айтылды. Жалпы СӨЖ барысында тақырып толық ашылды.

1. 
   2011-2020 жж. Қазақстан Республикасының білім беруді дамыту мемлекеттік бағдарламасы. - Астана - 6 б.
   
2. 
   B.M. Полонский. Оценка качества научно-педагогического исследования. Учебно-методическое пособие. - Алматы, 2007.
   
3. 
   В.В. Краевский. Методология педагогики. М.: Академия, 2008.
   
4. 
   Организация и планирование ннаучных исследований. учеб. пос. для магистрантов/сост.А.А. Тленбаева. - Алматы: Қазақ университеті, 2006.
   
5. 
   Г.И. Рузавин. Научно-методическое исследование. -М.: 2009.
   
6. 
   https://melimde.com/anketa-komegimen-jappaj-melimet-jinau-edisi.html?page=3
   
7. 
   https://www.uniface.kz/index.php?post=article§ion=1&id=458
   
8. 
   https://stud.kz/referat/show/31305