«Қазақстан тарихы» пәнінен тапсырмалар жинағы 6-сынып

Бөлім VI – IX ғасырлардағы Қазақстан

Кестедегі сұрақтарға жауап беріңіз.

Мемлекетті күшейтудегі қызметін сипаттап, сөйлемдерді жалғастырыңыз.

• 
  Теле сөзінің мағынасын анықтайды;
  
• 
  Түрік қағанатының құрылған жылын анықтайды;
  
• 
  Түрік қағанатын құрған қағанды анықтайды;
  
• 
  Түрік қағанатының екіге бөлінген жылын анықтайды;
  
• 
  Бумын қағанның түрік қағанатын нығайтудағы ролін анықтайды;
  
• 
  Шегу қағанның түрік қағанатын нығайтудағы ролін анықтайды;
  
• 
  Білге қағанның түрік қағанатын нығайтудағы ролін анықтайды;
  
• 
  Мұқан қағанның мемлекетті нығайтудағы ролін анықтайды.
  

Мәтінге және өз біліміңізге сүйеніп, Түрік қағанатының сыртқы саясатындағы әр бағытының маңыздылығын сиппаттап кестеге толтырып жазыңыз.

Түріктер әрісі Бумын, берісі Мұқан қағанның тұсында жужандарды бас көтерместей етіп жеңді. Түріктер өз биліктерін батыс бағытта да жүргізе бастайды. Осы жорықта Бумын қағанның інісі Иштеми 10 түмен әскерді басқарды. Ол күшпен ху елін (соғдылықтарды) жаулап алуға аттанды. Алтайдың теріскейіндегі тайпаларды бағындырды.Түріктер 555 жылдың өзінде Арал теңізіне дейін жеткен және жол бойы ешбір тегеурінді қарсылық көрмеген. Түріктер Орта Азияның ішкі аумақтарына қарай жасаған жорықтарында эфталиттерден қатты қарсылық көріп, жорықтарын уақытша тоқтатуға мәжбүр болған. Оларды он жылдан кейін, 563-567 жылдары жаулап алды. 581 жылы (Тобо қаған қаза болғаннан кейін ) қағанат ішінде өзара соғыс басталды.

• 
  Түріктердің шығыс бағытта жүргізген саясатын атайды;
  
• 
  Түріктердің батыста жүргізген саясатын атайды;
  
• 
  Түрік қағанатының сыртқы саясатында маңызды рөл атқарған бағыттарды анықтайды.
  

«Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашыңыз.

Ежелгі Қазақстан мен Орта ғасырлардағы Қазақстан картасын салыстырып, қандай өзгерістер орын алғандығын сипаттаңыз.

• 
  «Ұлы Дала Елі» ұғымының мағынасын ашады;
  
• 
  территориялық өзгерістерді анықтайды;
  
• 
  мемлекеттер арасындағы сабақтастықты анықтайды.
  

1. 
   Суретті негізге ала отырып, сұрақтарға жауап беріңіз
   

2. 
   Көне түркі жазуының маңыздылығын анықтаңыз.
   

• 
  Руна жазулар ұғымын анықтайды;
  
• 
  Орхон – Енисей ескерткіштеріндегі мәліметті саралайды;
  
• 
  зерттеушілердің түркі жазуына қызығуының себептерін көрсетеді;
  
• 
  көне түріктер руна жазуын құлыптастарға, тұрмыстық заттарға, қолжазбалар, хаттар әзірлеуде қолдануын түсіндіреді;
  
• 
  көне түрік жазуы түріктердің саяси тарихы туралы ақпараттар беретіндігін түсіндіреді;
  
• 
  көне түрік жазуы түріктердің мәдениетін, сауаттылығын көрсететіндігін түсіндіреді;
  
• 
  көне түрік жазуы түріктердің дүниетанымдық ерекшеліктерін көрсететіндігін түсіндіреді.