5 бала:
Төп – тарының шикі, піскен сөгінен, талқанынан, күріштен әзірленетін дәмді тағам. Қазанға су құйылып, тұз салынып пісіріледі де үстіне шыжық, май қосып әкелінеді.
6 бала:
Қазанжаппа - ұннан қа- мыр илеп, оны жұқалап, дөңгелек етіп жасайды да ыстық қазанға жапсырады. Піскен соң үстіне не май, не қаймақ жағады. Жарма – қуырылған бидайды, піскен сөкті диірменге өте ұнтақтамай тартып, жарма жасап, сүтке, қаймаққа, майға, айранға былғап әзірлейді.
7 -бала:
8 -бала:
Төңкерме – қызған қа-занға бидай ұнын себелеп қуырып, басқа ыдысқа салып алып, қазанға мал майын турап шыжғырып, үстіне су, сүт құяды. Қуырылған ұнды қосып, тұз салып, араластырады да дастарханға қояды. Быламық – ұннан, тал-қаннан, бидай жармасынан жасалатын тағам. Ұнды, жарманы қазанға аздап қуырып алып, қойдың шыжғырылған іш майын қосып, үстіне су құйып, үздіксіз араластырып жасайды. Көбінесе қарттарға, сәбиге береді.
9-бала:
Нан салма – етке салатын 2-3 нан жайманы суға қайнатып пісіріп алады да алдын-ала сары майға қуы-рылған жұмыртқаны үстіне салып дайындайды. Қолдама – сүтке немесе сорпаға иленген нанды майлы сорпаға салып пісіреді.
10-бала:
«Сылқ етер» - жайма наннан жасалады. Суға піскен жұмыртқаны үстіне турап салып, әкеледі. Бүркеме – жаңа піскен ақ ірімшікті қамырға орап, бетіне май жағып, табаға салып, қоламтада пісіреді.
11-бала:
Ботқа – дәнді дақылды суға қайнатып жасайды. Олар: күріш, бидай, жүгері, қарақұмық, лобия, тары, ноқат т.б. Бір немесе бірнеше дән түрлерінің қою қайнатысынан әзірлейді. Бауырсақ – бидай ұнын ашытып, әртүрлі үлгіде жасап майға пісіреді. Қазақтың той, мереке дастарханында міндетті түрде бауырсақ болуға тиісті. Ыстық бауырсаққа сары ма жағып жесең, өте дәмді. Құймақ - ұнға жұмыртқа, қант, май, сүт қосып, суға араластырып, сұйық күйінде қазандағы майға пісіріп әзір-лейді. Оны шаймен жейді. Қонаққа құймақ құйып берсең, қатты риза болып қалады. Боза – дәнді дақылдардан ашытып жасайтын сусын. Олар: жас боза, қорланған боза, уытсыз, жай ашытылған мақсым боза.
Әр бала тұрып өз жұмыстарын сипаттап, әңгімелейді – масақ пен бидай туралы.
Тәрбиеші:
Ұлттық ойындар «Арқан тарту». Тыйым сөздер мен мақал-мәтелдерді айтқызу.
Еңбек етсең ерінбей, тояды қарның тіленбей.
Жалқаудың жаны тәтті, еңбектің наны тәтті.
Ас адамның арқауы.
Ас атасы –нан.
Нан болса, ән болады.
Тәрбиеші:
Өте жақсы, нан туралы көп мәлімет жинапсыңдар. Олай болса, Айгул Абдықасымқызымен бірлесе отырып нан түрлерін мүсіндейік.
(Балалар мүсіндей отырып, тақпақтарын айтады).
1 бала:
Нан –ардақты адал ас,
Кәрі-жас одан аттамас.
Нандай жоқ қой асыл дән,
Жеп үйреген жасыңнан.
Дастарханнан нан кетсе,
Береке кетер асыңнан.
Достарыңызбен бөлісу: |