Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы пәнінен практикалық сабақтар

Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы пәнінен практикалық сабақтар 
№ 1-2 практикалық сабақтар 
1. Қазақ тілі фонетикасының зерттеу нысаны, ғылыми аппаратын берілген зерттеу 
еңбектерін пайдаланып анықта,негізгі фонетикалық үғымдар мен атауларға сөздік 
дәптерін арнап,мағыналарын ашып жаз. 
2.Қазақ фонетикасының зерттелімін топтастыр,топтастыруда басшылыққа алған 
принциптерге тоқтал.Берілген ғылыми еңбектерді талдап , сарала. Топтастыруды 
презентация арқылы көрсет. 
3.Фонетикалық зерттеуде қолданылатын әдістерді(аспектілерді)ғалымдар 
С.Мырзабеков, І.Кеңесбаев, Ә Жүнісбектің еңбектері бойынша салыстыра зерттеу 
жүргізіп салыстыру кестесін жаса. 
Негізгі әдебиеттер: 
1. 
І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев «Қазіргі қазақ тілі» Лексика, фонетика 1975 ж. 
2. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» А. Сөздік – словарь 1999ж. 
3. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің фонетикасы» А.Ғылым, 1993 ж. 
4. 
С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» А. Зият-Пресс -2006 ж. 
5. 
Ә.Жүнісбек «Қазақ фонетикасы» А.Арыс 2009 ж. 
6. 
С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» 2013ж
7. 
Л.Еспекова «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы»А. Эпиграф- 2017ж 
8. Ә.Жүнісбек Қазақ тіл білімінің мәселелері 2018ж
№3 - практикалық сабақ 
1. Қазақ тілі дыбыстарының жасалым, айтылым негізі (акустика-артикуляциялық, 
перцепциялық) базасы. 
2.Фонема ,сингармема,дыбыс терминдерінің мағыналарын ашып, айырмасы мен 
ұқсастығына дәлелдеме жаз. 
3. Вокализмдерді дыбыстық қасиеттеріне қарай топтастырып,мысалдар келтіріп, 
кестеге толтыр. 

4. Вокализмдер, олардың зерттелуін топтастырып,өз пікіріңді келтір,сөздікті 
толықтыр. 
5.Вокализмдер,анықтамасы,ерекшеліктерін сипатта, классификациялап топтастыр. 
6. Адам өміріндегі теңдессіз, баға жетпес құндылықтардың бірі-уақыт. Өмірдің 
өзінің басы мен шегі бар,ол уақытпен өлшенеді.Сусыз тіршілік жоқ, ол бүкіл тірі 
жан иесінің бойында бар. Сөйлемдердегі вокализмдерге кешенді талдау жаса. 
Негізгі әдебиеттер: 
1. 
І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев «Қазіргі қазақ тілі» Лексика, фонетика 1975 ж. 
2. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» А. Сөздік – словарь 1999ж. 
3. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің фонетикасы» А.Ғылым, 1993 ж. 
4. 
С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» А. Зият-Пресс 2006 ж. 
5. 
Ә.Жүнісбек «Қазақ фонетикасы» А.Арыс 2009 ж. 
6. Ә.Жүнісбек Қазақ тіл білімінің мәселелері, 2018 ж. 
4-практикалық тапсырма 
1.Буын, оның түрлері.Буынның жылысуы мен ығысуы дегеніміз не 
2.Тасымал, тасымалданбайтын жағдайлар, буын мен тасымалдың байланысы. 
3.Екпін, оның түрлері. Ғалымдардың көзқарастарын топтастырып зерделе. 
Проклитика, энклитика дегеніміз не? 
4. Сөйлемдегі сөздерге кешенді талдау жаса. 
Білім нұрынан кеш қалған адамның оқиғалар мен мәселелерді бағалауы және олар 
жайлы дұрыс шешім шығаруы мүмкін емес. 
№ 5 практикалық сабақ 
І. Қазақ тілі консонантизмдерінің жасалым негізі (акустика-артикуляциялық, 
перцепциялық базасы) 
1. Консонантизмдер, олардың зерттелуіндегі ғалымдар пікірлеріне шолу 
жасап,өзіндік ойыңды келтір.

2. Консонантизмдердің акустика-артикуляциялық аспектісі тұрғысынан жіктелімін 
жатта, кестеге түсір. 
3.Ақыл-парасат күші –адамның ойлауына, пайымдауына, ғылым мен өнерді 
ұғынуына және жақсы қылық пен жаман қылықты айыруына көмектесетін күш. 
Консонант дыбыстарға кешенді талдау жаса. 
4.Консонантизмдердің емлесін конспектіле,сөздікті толықтыр.
Негізгі әдебиеттер: 
1. 
І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев «Қазіргі қазақ тілі» Лексика, фонетика 1975 ж. 
2. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» А. Сөздік – словарь 1999ж. 
3. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің фонетикасы» А.ғылым, 1993 ж. 
4. 
С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» А. Зият-Пресс 2006 ж. 
5. 
Ә.Жүнісбек «Қазақ фонетикасы» А.Арыс 2009 ж. 
6. С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» 2013 ж. 
7. Ә.Жүнісбек. Қазақ тіл білімінің мәселелері, 2018ж. 
№6 практикалық сабақ 
1.
Қазақ тілінің дауысты және дауыссыз дыбыстар құрамын, жіктелімін талдау 
арқылы меңгер. 
Негізгі әдебиеттер: 
1. І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев «Қазіргі қазақ тілі» Лексика, фонетика 1975 ж. 
2. С.Мырзабеков «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» А. Сөздік – словарь 1999ж. 
3. С.Мырзабеков «Қазақ тілінің фонетикасы» А.ғылым, 1993 ж. 
4. С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» А. Зият-Пресс 2006 ж. 
5. Ә.Жүнісбек «Қазақ фонетикасы» А.Арыс 2009 ж. 
6. С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» 2013 ж. 
7. Ә.Жүнісбек. Қазақ тіл білімінің мәселелері, 2018ж. 
№ 7 практикалық сабақ 

І. Үндесім заңдары 
1.Дыбыстардың игерулі және игерусіз өзгерістерінің көрсетілген еңбектерде қалай 
зерделенгенін түсіндір.Үндесім дыбыстар дегеніміз не? 
2. Тіл үндестігін(лингвальды аттракция) түсіндір,мысалдар арқылы көрсет. 
3. Ерін үндестігі(лабиалды аттракция)туралы пікірлерді жүйеле. 
4.»Зергерлік бүйымдар» тақырыбындағы он сөйлемнен түратын мәтінге үндесім 
заңдылықтарына талдау жаса. 
Негізгі әдебиеттер:
1. 
І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев «Қазіргі қазақ тілі» Лексика, фонетика 1975 ж. 
2. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» А. Сөздік – словарь 1999ж. 
3. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің фонетикасы» А.Ғылым, 1993 ж. 
4. 
С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» А. Зият-Пресс 2006 ж. 
5. 
Ә.Жүнісбек «Қазақ фонетикасы» А.Арыс 2009 ж.
6.С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» 2013 ж. 
7.К.Бейсенбаева.Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы,1993 
№8 практикалық сабақ 
І.Ассимиляция. Үйлесім заңдары 
1.Ассимиляция, оның түрлері. 
2. Орфографияда кездесетін прогрессивті ассимиляцияны сипатта. 
3. Орфозпияда кездесетін прогрессивті ықпалды сипатта. 
4. «Қазақтардың киім тігу өнері»тақырыбындағы мәтін алып,ықпал заңдарына
кешенді талдауға жаттық. 
Негізгі әдебиеттер: 
1. 
І.Кеңесбаев, Ғ.Мұсабаев «Қазіргі қазақ тілі» Лексика, фонетика 1975 ж. 
2. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің дыбыс жүйесі» А. Сөздік – словарь 1999ж. 
3. 
С.Мырзабеков «Қазақ тілінің фонетикасы» А.ғылым, 1993 ж. 

4. 
С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» А. Зият-Пресс 2006 ж. 
5. 
Ә.Жүнісбек «Қазақ фонетикасы» А.Арыс 2009 ж. 
6. С.Мырзабеков «Қазіргі қазақ тілінің фонетикасы» 2013 ж. 
7. Ә.Жүнісбек. Қазақ тіл білімінің мәселелері, 2018ж. 
№ 9 практикалық сабақ