Development trends of modern education
92
одан да қиын. Сонымен қатар, егер сатып алушы (клиент) оған қызмет қажет
екенін түсінсе де, ол көбінесе қызметке тапсырыс беру уақыты келгенін
анықтай алмайды немесе сіз тағы алты ай немесе одан да көп күте аласыз. Бұл
мәселені шешу үшін жарнамалық компанияны белсенді жүргізу,
әлеуетті
клиенттерді анықтау бойынша маркетингтік зерттеулермен айналысу, оларға
«пилоттық» ұсыныстар ұсыну, үнемі байланыста болу және т.б. қажет.
Тауарлардан айырмашылығы, қызмет өзін елестете алмайды. Супермаркетте
серуендеп, сатып алушы ұсынылған барлық тауарларды анық көреді және
сәйкесінше өнім өзін жарнамалайды. Қызметтің көмегімен бұл мүмкін емес,
өйткені ол өзін толықтай елестете алмайды. Мысалы, әдемі киінген адамға
назар аудара отырып,
біз оның киімдерін, аяқ киімдерін, сағаттарын анықтай
аламыз, бірақ оның кім екенін, маникюр жасайтынын және соңында оның
стилисті кім екенін анықтай алмаймыз. Қызметтер өздерін жарнамаламайды, өз
сауда маркасының ізін қалдырмайды. Сондықтан, қызметті жылжыту қиынырақ
және көп жарнаманы қажет етеді. Жарнамалық бюджетті жоспарлау кезінде
мұны түсіну маңызды. Қызметтерді сатудың жоғарыда
аталған қиындықтары
туралы біле отырып, мұндай компаниялардың басшыларына бар олқылықтарға
назар аударып, олардың жұмысын түзету оңайырақ болады. Сондай-ақ, осы
қиындықтарды жою үшін келесі маркетингтік құралдарды қолдану ұсынылады:
тәуекелді инверсиялау, Клиентті оқыту, сарапшы мәртебесін дамыту, «ауызша
сөз» қосу, 1-ші типтегі сатылымдар мен есіктің аяғы, дәлел заттары және
Партизандық маркетинг саласындағы бірқатар басқа маркетингтік құралдар [4].
Қазіргі жағдайда қызмет көрсету саласының рөлі келесідей:
– Ол ұлттық және әлемдік экономиканың
маңызды секторы болып
табылады;
– Адам капиталын дамытуда үлкен рөл атқарады;
– Материалдық өндірістің жұмыс істеуі мен дамуына үнемі өсіп келе
жатқан мән береді;
– Бос уақыттың ұлғаюына ықпал етеді;
– Адамдар мен қоғамның қажеттіліктерін толық қанағаттандыру және
дамыту үшін мүмкіндіктер жасайды;
– Қазіргі өмір сапасын қалыптастырудың маңызды элементі болып
табылады;
– Экономикалық өсудің қазіргі заманғы сапасын және елдің бәсекеге
қабілеттілігін арттыруды қамтамасыз етеді. Жалпы, қызмет көрсету саласы,
оның ауқымы, құрылымы мен даму деңгейі қазір елдің экономикалық
мәртебесін бағалауда ерекше орын алады. Бұл көбінесе қызмет көрсету
саласының дамуы мен бүкіл ұлттық экономиканың даму деңгейінің арасындағы
байланысты
күрт
арттыратындығына
байланысты.
Қызмет
көрсету
саласындағы кәсіпорындардағы айналым қаражаты.
Кәсіпорынның айналым
қаражаттарының
түсінігі,
құрамы,
құрылымы.
Нормаланатын
және
нормаланбайтын айналым қаражаты. Монетарлық және монетарлық емес
айналым қаражаты. Айналым қаражатының орташа жылдық көлемі. Айналым
қаражатына келесі негізгі элементтер кіреді: айналым қаражаттары мен қорлар-